Pierwszy września to data, która dla wielu dzieci oznacza początek nowego etapu w życiu. Wkroczenie w świat szkolnych obowiązków może być źródłem zarówno radości, jak i niepokoju. Jak pomóc dziecku oswoić się z nową rzeczywistością i sprawić, by pierwsze dni w szkole były pozytywnym doświadczeniem?
Dr Paulina Sobiczewska. Fot. Uniwersytet SWPS
Kluczem do sukcesu jest odpowiednie przygotowanie dziecka na to, co je czeka. Ekspertka radzi, by szczegółowo opowiedzieć dziecku o tym, jak będzie wyglądał jego dzień w szkole. Warto omówić plan zajęć, przedstawić nauczycieli i wyjaśnić, czego może się spodziewać w nowym otoczeniu.
— Kiedy dziecko idzie po raz pierwszy do szkoły, warto pamiętać, że jest to dla niego zupełnie nowa sytuacja, w której jest bardzo wiele niewiadomych. Zadbajmy o to, by oswoić dziecko z tym, z czym możemy: z budynkiem szkoły, jej zwyczajami, nowymi obowiązkami. Warto na przykład wcześniej kupić wyprawkę szkolną i opowiedzieć, kiedy i jak będzie używać poszczególnych elementów – im mniej znaków zapytania, tym mniej lęku i stresu, a więcej poczucia kontroli — podkreśla dr Paulina Sobiczewska, psycholożka z Uniwersytetu SWPS.
Rozpoczęcie nauki w szkole to nie tylko wyzwanie organizacyjne, ale przede wszystkim emocjonalne. Dr Sobiczewska podkreśla, że ważne jest, by rozmawiać z dzieckiem o jego uczuciach i ewentualnych obawach związanych z nawiązywaniem nowych relacji czy dostosowaniem do nowej rzeczywistości.
Dr Sobiczewska zwraca uwagę, że należy cierpliwie wysłuchać obaw dziecka, nawet jeśli z perspektywy dorosłego wydają się błahe.
— Nie bagatelizujmy obaw dziecka. Opowiedzmy o tym, co może być dla niego nowe i spróbujmy ułatwić mu zaznajomienie się z tym, a w konsekwencji późniejsze odnalezienie się w sytuacji, chociażby przez przeczytanie mu listy dzieci w klasie czy pokazanie zdjęcia wychowawczyni — zachęca dr Paulina Sobiczewska.
Warto zaprezentować szkołę w pozytywnym świetle. Ekspertka radzi, by przedstawiać naukę jako ekscytującą przygodę i wzbudzić w dzieciach chęć uczestniczenia w niej, podobnie jak zachęcamy małe dzieci do udziału w wycieczce czy innej atrakcji. Odliczanie dni, przygotowywanie pokoju ucznia czy planowanie, jak możemy uczcić pierwszy dzień szkoły, zwiększa zaangażowanie i motywację do uczestnictwa w życiu szkolnym.
Choć powrót do nauki po wakacjach może wydawać się łatwiejszy niż pierwszy dzień w szkole, również wymaga odpowiedniego podejścia.
— W ciągu 2 miesięcy wakacji dziecko zdążyło przyzwyczaić się do odpoczynku i większej swobody, w szkole natomiast ma do wykonania zadania, często w warunkach, które nie do końca mu odpowiadają. To zupełnie naturalne, że buntuje się przed powrotem do nauki. Dla niektórych dzieci taka nagła zmiana w zachowaniu, jaką wymusza koniec wakacji, jest wręcz niewykonalna, gdyż wymaga sporej samokontroli — wyjaśnia dr Sobiczewska.
Ekspertka radzi, by wprowadzać zmiany łagodnie i nie wymagać od uczniów pełnej wydajności od razu po powrocie z wakacji. Na początku roku szkolnego można pozwolić im na nieco więcej swobody, skupiając się na pilnowaniu elementów znacząco wpływających na kondycję dziecka, jak chodzenie spać w odpowiednim momencie czy dobre wartościowo i objętościowo odżywianie, mimo zmiany przebiegu dnia.
Dr Paulina Sobiczewska podkreśla, że każde dziecko jest inne i może inaczej reagować na szkolne wyzwania. Dlatego tak ważne jest, by uważnie je obserwować i dostosować wsparcie do jego indywidualnych potrzeb.
Jeśli okaże się, że trudności dziecka wynikają z relacji z rówieśnikami lub nauczycielami, warto porozmawiać z nim o tym szczerze i wspólnie poszukać rozwiązań.
— Możemy podsunąć mu kilka możliwych scenariuszy radzenia sobie w danej sytuacji, ale warto wcześniej upewnić się, że trudność występuje w konkretnej relacji, a nie jest jakimś większym ogólnym problemem — podkreśla dr Sobiczewska.
Rozpoczęcie nauki w szkole to ważny krok w rozwoju dziecka. Dzięki odpowiedniemu wsparciu i przygotowaniu może stać się początkiem fascynującej przygody edukacyjnej. Pamiętajmy, że nasza rola jako rodziców polega na tym, by być dla dziecka przewodnikiem i wsparciem w tej nowej sytuacji, pomagając mu budować pewność siebie i pozytywne nastawienie do nauki.
Paulina Sobiczewska — psycholożka społeczna. Specjalizuje się w zwiększaniu osobistej wydajności. Pasjonatka optymalizowania skuteczności, efektywnego wykorzystania czasu i energii. Od 2003 r. związana z Uniwersytetem SWPS, gdzie prowadzi szkolenia oraz zajęcia na studiach podyplomowych z zakresu psychoedukacji. Autorka audiobooka „Instrukcja obsługi głowy. Jak wykorzystać naturalne mechanizmy do osiągania celów”. Przeprowadziła ponad 5000 godzin szkoleniowych dla instytucji budżetowych (takich jak m.in. Ministerstwo Obrony Narodowej, Ministerstwo Sprawiedliwości RP, Najwyższa Izba Kontroli, Ambasada Republiki Federalnej Niemiec, Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury, Krajowy Sąd Dyscyplinarny, Krajowa Izba Radców Prawnych, liczne urzędy pracy i gminy) oraz korporacji i firm (m.in. Unilever, Medicover, Tchibo, Decathlon, Bayer, Santander, Nutricia Grupa Danone, Aviva, Media Markt, Mary Kay, Centrum Medyczne Enel-Med oraz Grupa Radiowa Time – Radio Eska). Wielokrotny gość, ekspert i komentator mediów (TVN CNBC, Polsat News, Radio PIN, RMF FM, „Gazeta Wyborcza”, „Rzeczpospolita”, Wprost 24, „Brief”, „Coaching Extra”, „Gazeta Finansowa”, „Gazeta Prawna”, „Zwierciadło”, „Dziennik Gazeta Prawna”, Centrum Nauki Kopernik). Dyrektorka Merytoryczna Szkoły Trenerów Uniwersytetu SWPS. Konsultantka merytoryczna Centrum Studiów Podyplomowych i Szkoleń USWPS, kierowniczka merytoryczna i autorka studiów podyplomowych praktyczna psychologia motywacji, od 2012 r. realizowanych corocznie przez USWPS.
