Postępowanie
Pamiętaj!
Na każdym etapie postępowania możesz poprosić o radę dyspozytora medycznego 999.Upewnij się, że podejście do poszkodowanego jest bezpieczne.
Jeśli uważasz, że nie jest bezpiecznie – nie podchodź! Wezwij służby ratunkowe i poczekaj.
Jeżeli jest bezpiecznie, podejdź do poszkodowanego i sprawdź, czy reaguje:
Gdy poszkodowany nie odpowiada (jest nieprzytomny) – natychmiast sprawdź, czy oddycha:
- udrożnij („otwórz”) drogi oddechowe tak, jak na poniższym rysunku
Ryc. 1. Udrożnienie dróg oddechowych. Źródło: iStock.com - jeśli pozycja, w jakiej leży poszkodowany to utrudnia – ostrożnie przewróć go na plecy
- delikatnie odegnij głowę ku tyłowi ręką umieszczoną na czole poszkodowanego i jednocześnie opuszkami palców drugiej ręki unieś jego żuchwę
- jeśli podejrzewasz, że doszło do urazu kręgosłupa – postaraj się otworzyć drogi oddechowe, jedynie unosząc żuchwę, bez odchylania głowy do tyłu
- utrzymując drogi oddechowe otwarte, patrz (na ruchy klatki piersiowej), słuchaj (szmerów oddechowych), spróbuj wyczuć prawidłowy oddech przez maksymalnie 10 sekund
- Uwaga! Oddech agonalny (przypominający „oddech” ryby wyciągniętej z wody) lub sporadyczne, wolne i głośne westchnienia nie są prawidłowym oddechem
- jeżeli nieprzytomna osoba oddycha prawidłowo, ułóż ją w pozycji bezpiecznej (na boku) i wezwij zespół ratownictwa medycznego (999 lub 112)
- jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, czy poszkodowany oddycha prawidłowo – należy uznać, że nie oddycha
Jeśli nieprzytomny poszkodowany nie oddycha prawidłowo – natychmiast wezwij zespół ratownictwa medycznego (999 lub 112)
- gdy jesteś sam, powiedz dyspozytorowi, skąd dzwonisz (miasto, adres, opis nietypowego miejsca) oraz że nieprzytomny poszkodowany nie oddycha
- nie rozłączaj się z dyspozytorem, ustaw telefon na tryb głośnomówiący i rozpocznij resuscytację
- jeżeli są inni świadkowie, poleć jednej osobie wezwanie zespołu ratownictwa medycznego (999 lub 112) i następnie (jeśli jest dostępny) przyniesienie AED (automatycznego defibrylatora zewnętrznego), a sam od razu rozpocznij resuscytację.
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa
Pamiętaj!
Na każdym etapie postępowania możesz poprosić o radę dyspozytora medycznego 999.Jeżeli poszkodowany nie oddycha prawidłowo i zespół ratownictwa medycznego (999 lub 112) jest wezwany, rozpocznij resuscytację:
- ułóż poszkodowanego na plecach, na twardej powierzchni (podłoga, chodnik)
- uklęknij blisko obok niego, na wysokości jego klatki piersiowej
- odsłoń klatkę piersiową (rozepnij kurtkę, sweter, podwiń koszulę)
- umieść swoje dłonie jedną na drugiej, na środku klatki piersiowej (dolna połowa mostka) i spleć razem palce obu rąk
- przyjmij dokładnie pozycję jak na poniższym rysunku Ryc. 1. Uciśnięcia klatki piersiowej. Źródło: iStock.com
- ramiona trzymaj cały czas wyprostowane w łokciach, ułóż je prostopadle do klatki piersiowej (stwórz kąt prosty) i uciskaj mocno (na głębokość 5 cm) całym ciałem (nie zginaj łokci) w tempie 100–120 uciśnięć/min
- po każdym uciśnięciu zwolnij nacisk na klatkę piersiową, nie tracąc przy tym kontaktu dłoni z mostkiem
- jeśli nie jesteś przeszkolony lub nie potrafisz wykonać oddechów ratowniczych (oddechów „usta-usta”), prowadź resuscytację jedynie uciskając klatkę piersiową – bez przerw
- jeśli jesteś przeszkolony i potrafisz wykonywać oddechy ratownicze, połącz uciśnięcia z oddechami ratowniczymi (oddechami „usta-usta”) – 30 uciśnięć/2 oddechy.
Po wykonaniu 30 uciśnięć wykonaj 2 oddechy ratownicze
- odchyl głowę poszkodowanego ku tyłowi (jak w czasie sprawdzania oddechu).
- dłonią położoną na czole zaciśnij nos poszkodowanego.
- drugą dłonią przytrzymując brodę w górze, utrzymuj otwarte usta.
- obejmij swoimi ustami usta poszkodowanego.
- wykonaj spokojny wydech do ust poszkodowanego (czas trwania – 1 sekunda).
- pozwól, aby powietrze wydostało się z płuc poszkodowanego.
- wykonaj kolejny wydech – łącznie wykonaj 2 oddechy ratownicze.
- natychmiast rozpocznij następną serię 30 ucisków klatki piersiowej.
Pamiętaj!
Gdy zostanie dostarczony AED (automatyczny defibrylator), natychmiast go uruchom i postępuj zgodnie z instrukcjami głosowymi – słuchaj uważnie i zachowaj bezpieczeństwo podczas wyładowania!Nie odklejaj elektrod nawet, jeśli poszkodowany zacznie oddychać.
Jeżeli u poszkodowanego powróci oddech, postępuj jak z osobą nieprzytomną
Resuscytację możesz przerwać jedynie, gdy:
- poszkodowany wyraźnie zacznie oddychać, ruszać się, wydawać dźwięki
- opadniesz całkowicie z sił (jeśli zaczynasz się męczyć – poproś kogoś o zmianę)
- przyjedzie zespół ratownictwa medycznego i personel pozwoli Ci przestać
- pojawi się nowe niebezpieczeństwo.
Dodatkowe informacje
Jeśli na miejscu jest więcej osób do pomocy, poproś ich o ułatwienie dotarcia zespołu ratownictwa medycznego do poszkodowanego.
Można to zrobić poprzez:
- otwarcie drzwi wejściowych i drzwi do klatki schodowej – szczególnie, gdy zainstalowany jest domofon
- otwarcie szlabanu na osiedlu mieszkaniowym
- usunięcie z klatki schodowej rowerów, wózków, mebli, doniczek
- zrobienie miejsca w pokoju – odsunięcie mebli
- zamknięcie psa w łazience
- wyjście naprzeciw zespołowi ratownictwa medycznego do głównych drzwi budynków, galerii, dworca, do głównej bramy (np. ogródków działkowych) lub do głównej drogi
- przygotowanie wypisów ze szpitala, spisu leków, jakie poszkodowany przyjmuje.