Dziecko – podstawowe zabiegi resuscytacyjne

W przypadku nagłego zatrzymania krążenia (NZK) wczesne rozpoczęcie resuscytacji (BLS) – uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze – zwiększają szanse przeżycia poszkodowanego dziecka. Czynności te podejmują świadkowie zdarzenia w celu ratowania życia w sytuacji zatrzymania czynności serca. W przypadku dzieci sposób postępowania jest zależny od wieku.

Grupy wiekowe

• niemowlę – dziecko poniżej pierwszego roku życia
• dziecko – w wieku pomiędzy pierwszym rokiem życia a początkiem okresu pokwitania (osiągnięcia cech dojrzałości)
• po zakończeniu okresu pokwitania dzieci traktuje się jak dorosłych (najczęściej od ok. 12 roku życia).

Postępowanie

Oceń bezpieczeństwo.

Sprawdź, czy nie grozi Ci żadne niebezpieczeństwo. Włóż jednorazowe rękawiczki (jeśli są dostępne).

Oceń stan przytomności.

Oceń, czy dziecko reaguje na wołanie i potrząsanie. Starsze dziecko zapytaj głośno: Co się stało? Czy wszystko w porządku? Czy mnie słyszysz? Młodsze dziecko możesz spróbować delikatnie połaskotać, np. po spodzie stóp.

Udrożnij drogi oddechowe.

• udrożnij („otwórz”) drogi oddechowe
• twarz dziecka powinna być skierowana „do sufitu”, nie odchylaj głowy za bardzo do tyłu, unieś jedynie żuchwę opuszkami palców drugiej ręki
• jeśli pozycja, w jakiej leży poszkodowany, to utrudnia – ostrożnie przewróć go na plecy
• delikatnie odchyl głowę ku tyłowi ręką umieszczoną na czole poszkodowanego i jednocześnie opuszkami palców drugiej ręki unieś jego żuchwę

• jeśli podejrzewasz, że doszło do urazu kręgosłupa – postaraj się otworzyć drogi oddechowe jedynie unosząc żuchwę, bez odchylania głowy do tyłu
• utrzymując drogi oddechowe otwarte, patrz (na ruchy klatki piersiowej), słuchaj (szmerów oddechowych), jeśli gruba warstwa ubrań utrudnia ocenę – rozepnij lub podwiń je
• spróbuj wyczuć prawidłowy oddech przez maksymalnie 10 sekund
  Poszukuj prawidłowego oddechu za pomocą:
  • wzroku – czy widzisz ruchy klatki piersiowej?
  • słuchu – czy słyszysz szmer powietrza w czasie wdechu/wydechu?
  • dotyku – czy czujesz na policzku strumień powietrza?

• Uwaga! Oddech agonalny (przypominający „oddech” ryby wyciągniętej z wody) lub sporadyczne, wolne i głośne westchnienia nie są prawidłowym oddechem
• jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, czy dziecko oddycha prawidłowo – należy uznać, że nie oddycha

Jeżeli nieprzytomne dziecko oddycha prawidłowo, ułóż je w pozycji bezpiecznej (na boku).

Niemowlęta pozostaw w pozycji leżącej, z udrożnionymi (otwartymi) drogami oddechowymi i wezwij zespół ratownictwa medycznego (999)

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa

• delikatnie usuń widoczne ciała obce, mogące utrudniać oddychanie
• przez cały czas utrzymuj udrożnione (otwarte) drogi oddechowe
• wykonaj 5 oddechów ratowniczych („usta-usta” u dzieci lub „usta-usta-nos” u niemowląt)

Po 5 oddechach ratowniczych przez maksymalnie 10 sekund poszukaj oznak krążenia. Będą nimi:

• prawidłowy oddech
• kaszel, dźwięk (sprawdź, czy oddycha)
• jakikolwiek ruch (sprawdź, czy oddycha)

Postępowanie w przypadku braku oddechu

Jeżeli po wykonaniu 5 oddechów ratowniczych dziecko nadal nie oddycha prawidłowo, kontynuuj resuscytację (gdy jesteś sam, zespół ratownictwa medycznego wezwij po 1 minucie wykonywania poniższych czynności):

• ułóż dziecko/niemowlę na plecach, na twardej powierzchni (podłoga, chodnik)
• uklęknij blisko obok niego, na wysokości jego klatki piersiowej
• odsłoń klatkę piersiową (rozepnij kurtkę, swetry, śpioszki, podwiń koszulę)

Dziecko (powyżej 1. r.ż.)

• umieść swoją dłoń na środku klatki piersiowej (dolna połowa mostka)

• ramię trzymaj cały czas wyprostowane w łokciu, ułóż je prostopadle do klatki piersiowej (stwórz kąt prosty) i uciskaj mocno (na głębokość 1/3 klatki piersiowej, ok. 5 cm) całym ciałem (nie zginaj łokcia) w tempie 100 – 120 uciśnięć/min

Niemowlę (do 1. r.ż.)

• ułóż dwa palce na środku klatki piersiowej (dolna połowa mostka)
• po każdym uciśnięciu zwolnij nacisk na klatkę piersiową, nie tracąc przy tym kontaktu palców z mostkiem

• kontynuuj czynność w stosunku 30 uciśnięć na 2 oddechy (chyba, że jesteś przeszkolony u resuscytacji dzieci, wtedy stosuj proporcje 15:2)
• po minucie – wezwij zespół ratownictwa medycznego (999) – powiedz, gdzie się znajdujesz oraz że nieprzytomne dziecko nie oddycha, nie rozłączaj się, ustaw telefon w tryb „głośnomówiący” i kontynuuj resuscytację, jeśli stan dziecka się nie zmienił

Resuscytację możesz przerwać jedynie, gdy:

• poszkodowany wyraźnie zacznie oddychać, ruszać się, wydawać dźwięki
• opadniesz całkowicie z sił (jeśli zaczynasz się męczyć – poproś kogoś o zmianę)
• przyjedzie zespół ratownictwa medycznego i personel pozwoli Ci przestać
• pojawi się nowe niebezpieczeństwo