×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Zaburzenia głosu u nauczycieli

Pytanie nadesłane do redakcji

Od 18 lat uczę w szkole. Od 3 miesięcy mam ciągłą chrypkę , która nasila sie w ciągu dnia (im więcej lekcji, tym gorzej). Trafiłam do foniatry, która po badaniu stwierdziła nadżerkę na fałdach w okolicach strun głosowych. Wysłała mnie na gastroskopię. Badanie wykazało "Przełyk, wpust bz. W żołądku na czczo treść jasna, podbarwiona żółcią. Śluzówka żołądka prawidłowa. Odźwiernik drożny. Opuszka oraz dalsza część XII-cy bz. W inwersji bz." Dg: Reflux ventriculi gr. minima". Lekarz powiedział mi zaraz po badaniu, że nic mi nie jest, a chrypka musi byc spowodowana czymś innym.
Po 3 dniach odebrałam ze szpitala wypis, gdzie nagle pojawiło się rozpoznanie – przewlekły żółciowy nieżyt żołądka, a w epikryzie wpisano, że podobno zgłosiłam się z bólami i krwawieniem do górnego odcinka przewodu pokarmowego – co jest nieprawdą. Nie mam żadnych objawów żołądkowych. Nie wiem, co mam robić. Lekarz rodzinny kazał mi pić ziołowe herbatki i oszczędzać głos. To nic nie pomaga. Foniatra nie chce mnie przyjąć, bo nadal uważa, że to refluks. Do żadnego lekarza mnie dalej nie skierowano. Czy w końcu mam chory żołądek, czy nie i co to ma wspólnego z chrypką. Bardzo liczę na pomoc, bo na razie wszyscy mnie odsyłają. Marzena

Odpowiedział

dr med. Wojciech Brzoznowski
otolaryngolog, otolaryngolog dziecięcy
Klinika Otolaryngologii
Gdański Uniwersytet Medyczny

Głos jest najważniejszym narzędziem pracy nauczyciela. Za czynność głosotwórczą (fonacyjną) odpowiada krtań, czyli narząd głosu. Jest ona w stanie sprostać znacznym codziennym obciążeniom, jednak u zawodowych mówców (np. u nauczycieli, adwokatów, dziennikarzy) może dochodzić do zaburzeń jej czynności.

Występują wówczas objawy bolesności, kłucia gardła i krtani, odczuwanie zawadzania lub zalegania w gardle, męczliwość głosu (utrata barwy i dźwięczności głosu, chrząkanie lub suchy kaszel, chrypka o różnym stopniu nasilenia wzmagająca się przy dłuższym mówieniu).

Zlekceważenie wyżej opisanych objawów może prowadzić do wystąpienia zmian organicznych fałdów głosowych.

Badania wykazują, że ok. 20% nauczycieli ma różnego stopnia zaburzenia głosu (dysfonii). Można je podzielić na czynnościowe (wynikające z nieprawidłowej pracy mięśni wewnątrz- i zewnątrzkrtaniowych) oraz organiczne (schorzenia fałdów głosowych) (ryc. 1).

Najczęściej występujące stany chorobowe krtani prowadzące do zaburzeń głosu to guzki głosowe, zmiany obrzękowo-przerostowe fałdów głosowych, niedowład mięśni przywodzących i napinających fałdy głosowe z niedomykalnością fonacyjną głośni oraz owrzodzenie kontaktowe (ziarniniak kontaktowy).

Ziarniniak kontaktowy (tzw. hiperfunkcjonalny) typowo rozwija się na przyśrodkowej powierzchni tylnego odcinka fałdu głosowego. Może być jedno- lub obustronny. Jest to pogrubienie okolicy wyrostka głosowego chrząstki nalewkowatej, wynikające z zapalenia ochrzęstnej tej okolicy krtani. Przyczyną powstania jest tarcie wyrostków głosowych nalewek w wyniku nadużywania i nieprawidłowej emisji głosu, bardzo intensywnego kaszlu lub źle wyćwiczonej techniki śpiewu. Wobec tego, że powstawaniu ziarniniaka kontaktowego sprzyja w głównej mierze nadmierny wysiłek głosowy z niewłaściwym mechanizmem tworzenia głosu, to w pierwszym rzędzie wskazana jest rehabilitacja foniatryczna. Istnieją również tzw. ziarniniaki nadkwasowe spowodowane chorobą refluksową żołądka (GERD). Oba te czynniki ryzyka wystąpienia ziarniniaka krtani mogą współistnieć. W takich przypadkach oprócz rehabilitacji foniatrycznej, zaleca się odpowiednią dietę, modyfikację stylu życia oraz leki przeciwrefluksowe (inhibitory pompy protonowej).

Rozpoznana u Pani "nadżerka" na fałdzie głosowym to najprawdopodobniej właśnie ziarniniak kontaktowy (owrzodzenie kontaktowe).

Brak "objawów żołądkowych" nie musi być dowodem przeciw rozpoznaniu GERD, podobnie jak nie stanowi takiego dowodu brak zmian podczas gastroskopii. Polecam Pani konsultację u innego lekarza foniatry, gdyż choroba refluksowa (dotychczas niepotwierdzona w gastroskopii) jest tylko jedną z możliwych przyczyn zaburzeń głosu i nie zwalnia to foniatry z obowiązku prowadzenia rehabilitacji foniatrycznej. W badaniu otolaryngologicznym należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłową drożność nosa, gdyż oddychanie ustami sprzyja nawracającym stanom zapalnym krtani. Wykluczenia wymagają również zarówno zaburzenia hormonalne (np. niedoczynność tarczycy), jak i metaboliczne (przewlekłe choroby nerek, wątroby) oraz alergia. Niekorzystnie na błonę śluzową krtani wpływają również częste zmiany temperatury otoczenia (np. korzystanie z klimatyzacji).

17.07.2013
Inne pytania

Publikacje, którym ufa Twój lekarz

Medycyna Praktyczna jest wiodącym krajowym wydawcą literatury fachowej. 98% lekarzy podejmuje decyzje diagnostyczne lub terapeutyczne z wykorzystaniem naszych publikacji.