Dzień dobry, pół roku temu byłam na 3-tygodniowym pobycie w Indonezji. Od miesiąca mam dziwne bóle kończyn dolnych: badania morfologiczne, CRP - w normie, natomiast bolą mnie obie nogi, od biodra po kostkę. Czasami nie mogę przez ten ból spać. Mam uczucie, jakby bolały mnie kości albo żyły, cała noga jest tkliwa, natomiast nie ma obrzęków ani śladów zapalnych naczyń. Czy to może być filarioza? W jaki sposób mogę się zdiagnozować, aby tę chorobę wykluczyć? Dodatkowo staramy się z mężem o dziecko i chciałam zapytać, czy zarażona matka przekazuje te chorobę dziecku? Będę wdzięczna za odpowiedź.
Filarioza jest chorobą wywoływaną przez nicienie (Wuchereria bancrofti, Brugia malayi oraz Brugia timori), spotykane na określonych obszarach endemicznych (Afryka Subsaharyjska, Azja Południowo-Wschodnia, Chiny, Indie, Malezja, Filipiny, Indonezja, wyspy Pacyfiku, Ameryka Łacińska, Karaiby). Zakażenie przenoszone jest przez niektóre komary żyjące na powyższych obszarach. Objawy choroby są różnorakie i obejmują:
- Postacie ostre, np. zapalenie węzłów i naczyń chłonnych oraz skóry, gorączka (ang. filarial fever) czy tropikalna eozynofilia płucna. Objawy to głównie podwyższona temperatura ciała, dreszcze, bóle głowy, bolesne powiększenie węzłów chłonnych i obrzęki kończyn dolnych, a w przypadku choroby płuc - świsty i utrudnione oddychanie najczęściej w godzinach nocnych.
- Postacie przewlekłe, tj. obrzęki limfatyczne, zajęcie nerek czy wodniaki jąder u mężczyzn. Najczęściej jednak te postacie choroby dotyczą osób zamieszkujących rejony endemiczne, u których ekspozycja na nitkowce jest wysoka. Objawy uwzględniają: obrzęki kończyn dolnych (rzadziej górnych), które powstają w konsekwencji przewlekłego zapalenia naczyń limfatycznych; ponadto zaburzenia czynności nerek ze zmianami w badaniu ogólnym moczu i badaniach oceniających czynność tych narządów, a także wodniaki jąder u mężczyzn.
Możliwy jest również bezobjawowy przebieg choroby, co jest stosunkowo częste w przypadku krótkiego czasu przebywania w strefie endemicznej i niewielkiej ekspozycji na pasożyty.
Rozpoznanie choroby ustalane jest na podstawie wywiadu (pobyt w strefie endemicznej) oraz potwierdzenia obecności mikrofilarii w rozmazie krwi (materiał pobiera się w godzinach nocnych, najczęściej pomiędzy 22:00 a 02:00 ze względu na określony rytm dobowy pasożyta); inną metodą jest wykrycie antygenu nicienia we krwi.
Filarioza u kobiet w ciąży stanowi problem z wielu powodów: po pierwsze, leczenie stosowane powszechnie na tę chorobę jest przeciwwskazane w okresie ciąży. Po drugie, objawy choroby u matki mogą ulec progresji i obejmować między innymi zapalenie węzłów chłonnych miednicy, a w konsekwencji deformacje okolicy krocza oraz wtórne zakażenia bakteryjne. Ponadto, co istotne w krajach endemicznych, dzieci matek chorujących na filariozę w czasie ciąży mogą wykazywać upośledzoną odpowiedź na kontakt z pasożytem w przyszłości, a - co za tym idzie - wykazywać zwiększoną podatność na przewlekłe lub ciężkie postacie choroby. Pasożyty same w sobie nie przechodzą do płodu.
W Pani przypadku polecam kontakt ze specjalistą z zakresu chorób zakaźnych/medycyny podróży (aktualna lista placówek) oraz staranne rozważenie innych przyczyn wymienianych przez Panią dolegliwości, w tym powtórne wykonanie morfologii krwi wraz z oceną rozmazu ręcznego (poszukiwanie zwiększonej liczby eozynofilów), ewentualna diagnostyka reumatologiczna lub ortopedyczna. W przypadku planowanego powiększenia rodziny warto zająć się sprawą w pierwszej kolejności.
