Nowelizacja przepisów ma zapewnić większą przejrzystość wydatków NFZ na gwarantowane świadczenia oraz standaryzację realizacji tych świadczeń. Minister będzie miał większe uprawnienia dotyczące usuwania świadczeń z wykazu oraz zmiany poziomu lub sposobu ich finansowania.
Minister zdrowia Konstanty Radziwiłł / realizacja recepty refundowanej. Fot. Adam Stępień i Cezary Aszkiełowicz / Agencja Gazeta
Tuż przed świętami resort zdrowia skierował do konsultacji publicznych projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. To zapowiadana od początku urzędowania nowej ekipy nowelizacja przepisów dotyczących koszyka gwarantowanych świadczeń zdrowotnych. Ma zapewnić większą przejrzystość wydatków Narodowego Funduszu Zdrowia na gwarantowane świadczenia oraz standaryzację realizacji tych świadczeń.
- Cel ten zostanie zrealizowany przez zmianę technologii medycznych, co umożliwi doprecyzowanie zawartości wykazu świadczeń gwarantowanych. Zidentyfikowane zostaną świadczenia o nieudowodnionej skuteczności klinicznej lub nieudowodnionym bezpieczeństwie, które generują bardzo wysokie koszty po stronie płatnika publicznego – zapowiada ministerstwo w uzasadnieniu projektu.
Wiceminister Krzysztof Łanda wielokrotnie powtarzał w ostatnich miesiącach, że finansowanie świadczeń gwarantowanych o nieudowodnionej skuteczności oraz świadczeń nieefektywnych kosztowo w koszyku naraża płatnika na nieracjonalne wydatkowanie środków publicznych. W pracach nad nowym koszykiem ma uczestniczyć Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji – będzie ona wydawać rekomendacje dla poszczególnych technologii medycznych stosowanych w ramach świadczeń gwarantowanych, stosując metody i narzędzia EBM i HTA (health technology assessment).
Nowe przepisy mają pozwolić na bardziej racjonalną wycenę świadczeń. W tej chwili – podkreśla ministerstwo w uzasadnieniu projektu – urzędnicy nie uzyskują od świadczeniodawców wystarczająco wiarygodnych danych dotyczących kosztów poszczególnych świadczeń, trudno więc mówić o prawidłowym określeniu taryfy świadczeń. Gdy ustawa zostanie znowelizowana, świadczeniodawcy podpisujący kontrakty z NFZ takie dane będą musieli przekazywać obligatoryjnie (nie będzie to dotyczyć wszystkich świadczeniodawców, a jedynie wybranych przez Agencję).
Minister zdrowia będzie miał większe uprawnienia dotyczące usuwania świadczeń z wykazu świadczeń gwarantowanych oraz zmiany poziomu lub sposobu finansowania świadczenia gwarantowanego. – Minister jest organem, który prowadzi politykę zdrowotną. Tym samym do jego kompetencji powinno należeć zadanie polegające na weryfikacji zakresu świadczeń gwarantowanych poprzez zmianę technologii medycznych – uzasadniają autorzy projektu. To jednak nie wszystko. Minister zdrowia będzie określał taryfę świadczeń opieki zdrowotnej, gdyż ma ona „kluczowe znaczenie dla alokacji środków publicznych w poszczególnych zakresach świadczeń oraz wpływa na stan finansów świadczeniodawców”. Minister będzie się posiłkował rekomendacją Prezesa Agencji, ale nie będzie ona dla niego wiążąca.
Jednocześnie taryfa świadczeń ma być lepiej konsultowana. Zainteresowane podmioty – przede wszystkim konsultanci krajowi, przedstawiciele towarzystw naukowych, ale również świadczeniodawcy (organizacje świadczeniodawców) i świadczeniobiorcy będą mieć możliwość zgłaszania uwag do raportu w sprawie ustalenia taryfy w terminie siedmiu dni od opublikowania go w Biuletynie Informacji Publicznej Agencji. – Przedstawienie pełnego raportu w sprawie ustalenia taryfy świadczeń i umożliwienie odniesienia się do ustaleń Agencji przez wszystkie zainteresowane strony będzie miało wpływ na poprawę przejrzystości samego procesu ustalania taryfy, a także poprawienie jakości dokonanych ustaleń – argumentują autorzy uzasadnienia.
Przed wydaniem stanowiska w sprawie taryfy swoje konsultacje będzie mogła przeprowadzić Rada do spraw Taryfikacji. Zgłaszanie uwag do raportu w sprawie ustalenia taryfy świadczeń jak i konsultacje prowadzone przez Radę do spraw Taryfikacji mają umożliwić zebranie jak najpełniejszych informacji, by ostateczna decyzja dotycząca taryfy była optymalna.
Ratunkowy dostęp do technologii medycznych
Projekt zakłada dołożenie do ustawy o świadczeniach nowego rozdziału 3a regulującego zasady ratunkowego dostępu do technologii medycznych – nie tylko do leków. W ramach tej procedury minister będzie mógł wydać indywidualną zgodę na pokrycie kosztu leku, który w danym wskazaniu nie jest świadczeniem gwarantowanym, jeżeli jest to niezbędne dla ratowania życia i zdrowia świadczeniobiorcy i jest to uzasadnione oraz poparte wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej.
Zgoda indywidualna będzie mogła zostać wydana na jeden cykl lub miesięczną terapię, ale jeśli terapia będzie skuteczna (będzie to oceniał lekarz prowadzący), uzyskanie pozwolenia na finansowanie kolejnych etapów ma być uproszczone. Wnioski będą mogły składać wyłącznie szpitale, dołączając opinię specjalisty (konsultanta krajowego lub wojewódzkiego). Ministerstwo ma oceniać wnioski niezwłocznie (maksymalnie w ciągu 14 dni). Będzie uwzględniana zasada precedensu – jeśli ministerstwo przyzna środki pacjentowi, znajdującemu się na określonym etapie choroby, każdy następny pacjent w tym samym stanie zdrowia zgodę ma otrzymać automatycznie. Jeśli pacjentów będzie więcej, obejmie ich inna procedura – program lekowy, chemioterapia, refundacja. Budżet na technologie ratunkowe ma wynosić 10 mln zł.
Minister będzie też mógł wydać decyzję o częściowej refundacji leku niedostępnego w obrocie na terenie Polski, choć do niego dopuszczonego. To dobra decyzja dla pacjentów, którzy potrzebują leków rejestrowanych w procedurze centralnej, w sytuacji, kiedy podmiot odpowiedzialny nie decyduje się na rozpoczęcie obrotu lekiem w Polsce (w tej chwili minister może wydać decyzję tylko gdy lek nie posiada pozwolenia na dopuszczenie do obrotu na terenie Polski).
