Naczelna Izba Aptekarska rozmawia z samorządem lekarskim o wprowadzeniu do polskiego prawa tzw. usługi farmaceutycznej. Na razie trwają prace koncepcyjne określające zakres tej usługi – mówi Elżbieta Piotrowska-Rutkowska, prezes Izby.
Fot. iStock
O wprowadzenie usługi farmaceutycznej aptekarze walczą od dawna. Przytaczają przykład Wielkiej Brytanii, gdzie farmaceuta, obok wydawania leków czy materiałów medycznych, może przedłużać recepty, sprawdzać interakcje leków i doradzać w tym zakresie pacjentowi, kontrolować masę ciała, samodzielnie wydawać leki na łagodne choroby (np. wirusowe lub pasożytnicze), a nawet… stwierdzać ciążę.
Do tej pory lekarze niechętnie oddawali swoje kompetencje przedstawicielom innych zawodów medycznych. Stąd zaskakujący jest zwrot w nastawieniu Naczelnej Izby Lekarskiej. – W perspektywie najbliższych 50 lat nie można się spodziewać, że lekarzy będzie tyle, ile jest potrzebne. Stąd potrzeba podzielenia się kompetencjami w innymi, świetnie wykształconymi zawodami medycznymi – mówił Maciej Hamankiewicz, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej na konferencji prasowej.
Podkreślał, że usługa farmaceutyczna mogłaby objąć „większość czynności wykonywanych w Wielkiej Brytanii bez żadnego protestu z naszej strony”. Jednak tym, na czym najbardziej zależy lekarzom, jest przekazanie farmaceutom obowiązku określania poziomu refundacji leków. W wielu przypadkach musi to oznaczać wpisanie rozpoznania na recepcie (wtedy, gdy ten sam lek podawany przy różnych chorobach nie ma jednakowego poziomu refundacji). Podanie kodu ICD10 na recepcie budzi jednak wątpliwości o zachowanie tajemnicy lekarskiej – tym bardziej, że obok farmaceutów w aptekach pracują też osoby bez wyższych studiów z farmacji.
Jak mogłaby wyglądać porada farmaceutyczna? Piotrowska-Rutkowska podkreślała, że musi być ona oddzielona od wydawania leków. Trudno sobie wyobrazić, by pacjent uzyskiwał poradę w kolejce do okienka w aptece. – To oddzielna procedura, którą staramy się teraz wspólnie opisać. Jej przeprowadzenie musi być zakończone ankietą, na podstawie której będzie można określić, czy pacjent nie przyjmuje leków, które wchodzą ze sobą w interakcję, czy nie przyjmuje nadmiernej ilości leków, albo też czy nie kupuje suplementów diety, które w połączeniu z lekami znoszą efekt farmakoterapii – tłumaczy.
Ta informacja może być kluczowa zarówno dla pacjenta, jak dla prowadzącego go lekarza. Nie wiadomo jednak, kto otrzymywałby dane z tej ankiety. – Cały czas pracujemy nad koncepcją i założeniami do tych rozwiązań. Oczywiste jest, że wprowadzenie porady farmaceutycznej wymagałoby zmian kilku ustaw i rozporządzeń, więc nie będzie to proces szybki – mówi Piotrowska-Rutkowska.
Podkreśla, że farmaceuci nie chcą ingerować w decyzje lekarza, ale dać mu sygnał, by rozważył, czy farmakoterapia, którą stosuje u danego pacjenta, nie powinna być zmodyfikowana.
Dodaje jednak, że ponad 20 tysięcy farmaceutów pracujących w aptekach może stanowić istotne wsparcie dla pacjentów, tym bardziej, że mają oni utrudniony dostęp do systemu ochrony zdrowia. Samorząd aptekarski nie zastanawia się na razie nad ustanowieniem świadczenia (finansowanego przez publicznego płatnika) dotyczącego porady farmaceutycznej. – Najpierw nam zależy na uregulowaniach prawnych dających nam uprawnienia do tego typu działań – mówi Piotrowska-Rutkowska.
Dyskusja na temat porady farmaceutycznej towarzyszyła prezentacji poradnika dla pacjentów Fundacji My Pacjenci, w którego tworzenie i promocję zaangażowały się samorządy lekarski, aptekarski i pielęgniarski. Poradnik, który ma być na bieżąco aktualizowany, ma wspomóc poruszanie się pacjenta po systemie. – Bardzo często pacjenci zwracają się do lekarza z pytaniami o funkcjonowanie systemu. Wiem, że bardzo wielu lekarzom brakuje wiedzy o organizacji systemu, który się bardzo szybko zmienia. Poradnik będzie więc wsparciem także dla nich – mówił Hamankiewicz.
