Od dawna pacjenci i pracownicy ochrony zdrowia apelują o radykalne zmiany w systemie opieki zdrowotnej, ale oczekiwanie na poprawę trwa. W takiej sytuacji nie pozostają bierni i dlatego zawiązali nieformalną koalicję Razem dla Zdrowia. W jej skład weszli przedstawiciele pacjentów, lekarzy, pielęgniarek i farmaceutów. Wynikiem tej współpracy jest praktyczny internetowy Poradnik dla Pacjentów [ściągnij] Razem dla Zdrowia.
„Problemem pacjentów w Polsce jest nie tylko ograniczony dostęp do świadczeń zdrowotnych ale także utrudniony dostęp do informacji. Informacja często ratuje życie. Pacjenci przez lata zgłaszali nam pułapki systemu, np. cały czas odsyła się ich informując, że to nie ich rejon. Albo oczekuje, że zgłoszą się do szpitala z kompletem wykonanych prywatnie badań” – tłumaczy Ewa Borek, prezes Fundacji My Pacjenci.
„Pacjent ma prawo do informacji zarówno ze strony lekarza – na temat swojego zdrowia, jak i ze strony państwa – na temat systemu ochrony zdrowia, w którym musi się odnaleźć. Obowiązek lekarza jest jasno określony: lekarz powinien poinformować pacjenta o stopniu ewentualnego ryzyka zabiegów diagnostycznych i leczniczych i spodziewanych korzyściach związanych z wykonywaniem tych zabiegów, a także o możliwościach zastosowania innego postępowania medycznego. Jeśli chodzi o informacje o systemie – z tym Polska ma problem. Postanowiliśmy pomóc, bo problemy systemowe rzutują na podejście pacjenta do lekarza” - dodał Maciej Hamankiewicz, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej.
„Uznaliśmy, że musimy w prostych słowach te pułapki opisać i stworzyć poradnik, który poprowadzi pacjenta przez system i pomoże te pułapki ominąć. Tym samym przyczyni się do poprawy relacji między lekarzami i pacjentami. W prace nad Poradnikiem zaangażowali się także przedstawiciele innych zawodów medycznych: farmaceuci, pielęgniarki” - podkreślił Romuald Krajewski, wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej.
Rolą poradnika, jak wyjaśniał Krajewski, jest przede wszystkim przekazywanie stale aktualizowanych praktycznych informacji. Ma on jednak także inne cele - wskazywanie istniejących ograniczeń w systemie, zwracanie uwagi pracownikom i pacjentom na potrzebę pomagania sobie, stanowienie forum wymiany doświadczeń i dialogu a także pola do formułowania propozycji zmian.
„Jednym z priorytetów zdefiniowanych przez pacjentów w procesie konsultacji społecznych ustawy o zdrowiu publicznym, jest dostęp do wiarygodnych informacji na temat leczenia, zdrowia i funkcjonowania systemu, dostosowanych do potrzeb komunikacyjnych społeczeństwa” - mówi Ewa Borek.
„Poradnik nie zastąpi systemu informacji, w którym pacjent znajdzie odpowiedź wszelkie pytania czy dane teleadresowe, ale nie to miał na celu” - dodała Borek. Jak zaznaczyła, tworząc poradnik „przeskanowano” system opieki zdrowotnej w Polsce i pokazano najbardziej typowe problemy pacjentów oraz sposoby na ich unikniecie lub rozwiązanie.
„W Polsce instytucje publiczne nie przywiązują wystarczającej wagi do komunikacji społecznej w obszarze zdrowia. Był to dla naszej koalicji, łączącej pacjentów oraz przedstawicieli zawodów medycznych, impuls do współpracy, której pierwszym owocem jest Poradnik i strona www.razemdlazdrowia.pl” - wyjaśnia Mariola Łodzińska, wiceprezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych.
Poradnik dla Pacjentów Razem dla Zdrowia zawiera najbardziej aktualne informacje, które pomagają polskim pacjentom poruszać się w systemie opieki zdrowotnej, a także uwzględniają zmiany związane z wejściem w życie pakietu onkologicznego i kolejkowego. Twórcy zachęcają do skorzystania z Poradnika wszystkich, którzy chcą wiedzieć m.in. jak szybko i skutecznie uzyskać pomoc medyczną, nawet w nocy czy w święta, jakie są zasady zapisywania się na listy oczekujących, jakie mają prawa pacjenci leczeni w szpitalu.
Wśród "faktów o dostępie do opieki zdrowotnej, które warto znać" autorzy poradnika wymienili np. ten, że na żadnym poziomie systemu ochrony zdrowia nie obowiązuje rejonizacja, co oznacza że pacjenci mogą chodzić do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, specjalisty, na badania czy rehabilitację do każdego świadczeniodawcy posiadającego umowę z NFZ w całej Polsce.
Poradnik przypomina, że pacjent w stanie zagrożenia życia lub zdrowia nie musi okazywać dokumentów poświadczających prawo do świadczeń. Ma prawo do natychmiastowej pomocy nawet wtedy, gdy system eWUŚ nie potwierdzi jego prawa.
Autorzy poradnika zaznaczyli, że pacjenci powinni pamiętać iż skierowanie do specjalisty jest ważne tak długo, jak świadczenie nie zostanie zrealizowane. Twierdzenie, że skierowanie, z powodu długiego czasu oczekiwania straciło swoją ważność i trzeba przedstawić aktualne – jest nieuprawnione.
Poradnik przypomina, że skierowanie do szpitala może wystawić każdy lekarz, także praktykujący prywatnie. Nie powinien on odsyłać po nie pacjenta do lekarza POZ.
Wśród wskazówek znalazła się informacja, że na stronie kolejki.nfz.gov.pl każdy pacjent może sprawdzić czas oczekiwania na dane świadczenie zdrowotne., co jest o tyle istotne, że terminy udzielania świadczeń niekiedy różnią się znacznie pomiędzy poszczególnymi placówkami medycznymi.
Z poradnika można się dowiedzieć także, że świadczeniodawca, posiadający umowę z NFZ nie może pobierać od pacjentów dopłat czy opłat za świadczenia finansowane przez NFZ. Opłaty czy dopłaty wnoszone przez pacjentów mogą dotyczyć jedynie świadczeń niefinansowanych ze środków publicznych.
„Chcielibyśmy, aby ten Poradnik stał się dla korzystających z ochrony zdrowia i dla pracujących w niej inspiracją do wspólnego działania na rzecz poprawy systemu.” – deklaruje Elżbieta Piotrowska-Rutkowska, Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej.
Grono ekspertów, pracujące nad Poradnikiem dla Pacjentów Razem dla Zdrowia i stroną internetową www.razemdlazdrowia.pl, zadbało o prostotę językowa i czytelną szatę graficzną przekazywanych treści tak, by zyskały one uniwersalną i przyjazną formę. Poradnik będzie regularnie aktualizowany, a zapoczątkowana przy tej okazji współpraca między przedstawicielami zawodów medycznych i pacjentami – kontynuowana.
„Jest bardzo wiele tematów wymagających współdziałania środowisk medycznych i pacjenckich. Chcemy przede wszystkim odbudować zaufanie pacjentów do lekarzy, zwiększyć rolę przedstawicieli zawodów medycznych w edukacji zdrowotnej i promowaniu profilaktyki, poruszyć zagadnienie opieki farmaceutycznej, odszkodowań za zdarzenia medyczne, zwiększyć zaangażowanie pacjentów w leczenie czy odpowiedzialne samoleczenie. Kontynuację wspólnych prac uważamy za nasze zobowiązanie, a fakt powstania koalicji zawodów medycznych na rzecz pacjentów za dużą i istotną wartość” – podsumowują partnerzy Razem dla Zdrowia.
