Co trzecie gospodarstwo domowe w Ukrainie, w którym co najmniej jedna osoba cierpi na chorobę przewlekłą, nie jest w stanie zapewnić sobie leków i opieki medycznej – alarmuje WHO.
Charków, 29 marca 2022 r. Fot. Depositphotos / Fotoreserg
Trudna sytuacja osób z chorobami przewlekłymi
Po dwóch miesiącach wojny w Ukrainie nowe badanie WHO ilustruje niszczycielski wpływ sytuacji humanitarnej na zdrowie i dobrostan milionów cywilów oraz poważne wyzwania stojące przed ukraińskim systemem opieki zdrowotnej.
Wstępne wyniki ogólnokrajowej oceny potrzeb zdrowotnych, przeprowadzonej we współpracy z firmą Premise, wskazują, że spośród 1000 gospodarstw domowych, które do tej pory udzieliły odpowiedzi, co trzecie (30%) z tych, w których co najmniej jedna osoba ma chorobę przewlekłą, zgłosiło trudności w dostępie do opieki zdrowotnej. Z badania wynika również, że w dwóch na pięć gospodarstw domowych (39%) przynajmniej jedna osoba cierpi na chorobę przewlekłą, taką jak choroba układu krążenia, cukrzyca czy nowotwór.
Mniej niż jedna trzecia (30%) respondentów starała się ostatnio uzyskać dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej, przy czym dwóch na pięciu (39%) obawiało się o bezpieczeństwo, a 27% poinformowało, że w ich okolicy nie są dostępne żadne usługi opieki zdrowotnej.
Większość ankietowanych (70%) przebywa obecnie we własnym domu, podczas gdy co dziesiąty (11%) przebywa z przyjaciółmi i członkami rodziny w bezpieczniejszym miejscu, 8% przemieszcza się wewnątrz kraju, a 3% przebywa w schronisku lub obozie dla osób wewnętrznie przesiedlonych.
„Nie jesteśmy w stanie dotrzeć wszędzie”
– Po dwóch miesiącach wojny nasze ustalenia wskazują na pilną potrzebę ciągłego wsparcia systemu opieki zdrowotnej w Ukrainie – powiedział dr Jarno Habicht, przedstawiciel WHO i szef Biura Krajowego WHO w Ukrainie. – Dzięki naszej wieloletniej współpracy z Ministerstwem Zdrowia, krajowymi instytucjami opieki zdrowotnej oraz licznymi partnerami i darczyńcami, WHO była w stanie w ciągu ostatnich ośmiu tygodni dotrzeć do prawie 7,5 mln osób z materiałami, sprzętem i lekami ratującymi życie. Jednak nadal nie jesteśmy w stanie dotrzeć do najbardziej dotkniętych przez wojnę obszarów na wschodzie kraju, gdzie system opieki zdrowotnej prawie się załamał. Otrzymaliśmy informacje, że prawie wszystkie placówki ochrony zdrowia i szpitale w obwodzie ługańskim są albo uszkodzone, albo zniszczone, a w kilku innych sytuacja jest krytyczna. Niezwykle ważne jest, abyśmy uzyskali dostęp, abyśmy mogli ocenić potrzeby zdrowotne i przemieścić niezbędne zapasy do dotkniętych wojną obszarów, w tym do Mariupolu. Cywile mają prawo do zdrowia nawet w czasie wojny.
System opieki zdrowotnej Ukrainy stoi przed wieloma wyzwaniami, a sytuacja z dnia na dzień staje się coraz bardziej dramatyczna. Ryzyko rozprzestrzenienia chorób zakaźnych jest znaczne, a rutynowe szczepienia, w tym szczepienia przeciwko COVID-19, są ograniczone z powodu wojny. Dostęp do opieki okołoporodowej, a także opieki psychiatrycznej jest poważnie utrudniony ze względu na obawy związane z bezpieczeństwem, ograniczoną mobilność, zerwane łańcuchy dostaw i masowe przesiedlenia. A opieka zdrowotna nadal jest atakowana, z ponad 160 zweryfikowanymi incydentami od 24 lutego.
Ogromne wyzwania
– Jako agencja zdrowia ONZ, WHO ma wyjątkową pozycję, aby zaangażować się w dialog ze wszystkimi stronami i zapewnić bezpieczny transport niezbędnych artykułów medycznych na terenie całego kraju – wyjaśnił dr Hans Henri P. Kluge, dyrektor regionalny WHO ds. Europy.
Ściśle współpracując z partnerami w terenie i korzystając z hojności wielu darczyńców i sponsorów, WHO do tej pory zdołała dostarczyć specjalistyczne materiały medyczne i ratunkowe, rozmieścić zespoły medyczne w trudno dostępnych obszarach oraz pomogła zminimalizować zakłócenia w dostępie do opieki zdrowotnej, w tym leczenia chorób takich jak HIV, gruźlica i cukrzyca, a także rutynowych szczepień i wsparcia zdrowia psychicznego.
– WHO jest wdzięczna wszystkim rządom, osobom, korporacjom i organizacjom, które zareagowały na nasz apel. Chcielibyśmy podziękować Kanadzie, Irlandii, Japonii, Norwegii, Szwajcarii, Fundacji Novo Nordisk, Europejskim Operacjom Ochrony Ludności i Pomocy Humanitarnej, Fundacji Azja-Europa oraz Centralnemu Funduszowi Reagowania Kryzysowego ONZ za ich wkład – powiedział dr Habicht. – Elastyczne finansowanie jest kluczowe, aby umożliwić WHO zapewnienie pilnej pomocy ratującej życie tam, gdzie jest ona najbardziej potrzebna.
Według ONZ ponad 12 mln ludzi zostało przymusowo przesiedlonych w wyniku rosyjskiej inwazji: 7,1 mln osób zostało przesiedlonych wewnętrznie, a ponad 5 mln osób opuściło Ukrainę. Kolejne 2,9 mln rozważa opuszczenie swoich domów z powodu wojny.
– Zajęcie się skutkami zdrowotnymi wojny w Ukrainie i w krajach sąsiednich pozostaje moim najwyższym priorytetem – powiedział dr Kluge. – Podczas niedawnej wizyty w Ukrainie w Światowym Dniu Zdrowia byłem pod wielkim wrażeniem wytrwałości pracowników ochrony zdrowia. Wykraczają oni poza obowiązek leczenia pacjentów i służą swoim społecznościom pomimo trudnych okoliczności. Pogratulowałem również Ministerstwu Zdrowia za ich wysiłki. WHO/Europa jest zaangażowana we wspieranie Ukrainy teraz i w przyszłości. Odpowiadając na pilne potrzeby humanitarne, musimy również równolegle planować odbudowę. Wyzwania są ogromne, ale WHO będzie współpracować z władzami krajowymi i partnerami na każdym kroku.
Działania WHO w Ukrainie w ciągu ostatnich dwóch miesięcy:
- Zweryfikowano 162 ataki na opiekę zdrowotną (stan na 21 kwietnia).
- Dostarczono na Ukrainę 300 ton zaopatrzenia, sprzętu medycznego i ratunkowego, z czego 142 tony dotarły do miejsc na wschodzie, południu i północy kraju, gdzie zapotrzebowanie jest największe.
- Dostarczono wystarczającą ilość sprzętu do przeprowadzenia 207 tys. operacji.
- Dostarczono wystarczającą ilość leków i sprzętu medycznego, aby obsłużyć 7,45 mln osób.
- Dostarczono 15 generatorów diesla w celu zaspokojenia potrzeb energetycznych szpitali i placówek ochrony zdrowia.
- Dostarczono 130 tys. szybkich testów antygenowych do potwierdzenia zakażenia SARS-CoV-2.
- Dostarczono 1000 fiolek Tocilizumabu.
- Zamówiono 20 karetek do przekazania Ministerstwu Zdrowia – mają być dostarczone w przyszłym tygodniu.
- Za pośrednictwem Ukraine Health Cluster zgromadzono 97 międzynarodowych i lokalnych partnerów prowadzących działalność prozdrowotną w 24 obwodach.
- Dostarczono sprzęt medyczny pourazowy i ratunkowy do następujących obwodów: Kijów, Czerkasy, Dniepropietrowsk, Żytomierz, Czernihów, Sumy, Charków, Połtawa, Ługańsk, Donieck, Chersoń, Odessa i Zaporoże.
- Wspierano lub koordynowano ponad 50 zespołów ratownictwa medycznego w Ukrainie i w krajach przyjmujących uchodźców.
- Przeprowadzano sesje szkoleniowe na temat sposobów postępowania w wydarzeniach masowych.
- Udzielono wsparcia Centrum Zdrowia Publicznego Ministerstwa Zdrowia Ukrainy w oszacowaniu zapotrzebowania na leki antyretrowirusowe w Ukrainie.
- Utworzono trzy ośrodki zdrowia w zachodniej Ukrainie w celu wsparcia ewakuacji medycznej i zapewniono bezpieczną ewakuację medyczną pacjentów, w tym chorych na raka, w celu leczenia poza Ukrainą.
- Wdrożono plany awaryjne dotyczące tlenu medycznego, biorąc pod uwagę występujące zakłócenia w dostawach.
