Film łzowy to cienka powłoka ochronna pokrywająca powierzchnię oka. Ma on strukturę warstwową. Zewnętrzną część filmu łzowego tworzy warstwa lipidowa, która zapobiega parowaniu wody, zapewnia gładką powierzchnię optyczną i utrudnia przelewanie się łez przez brzegi powiek. Pod nią znajduje się warstwa wodna i mucynowa, która nawilża powierzchnię oka, zapewnia rogówce przejrzystość oraz działa przeciwbakteryjnie.
Zespół zaburzeń dotyczący filmu łzowego i powierzchni oka nazywamy zespołem suchego oka. Najczęściej stosowana klasyfikacja zespołu suchego oka uwzględnia podział na:
- zespół suchego oka związany z nadmiernym parowaniem (np. wskutek nieprawidłowości powiek powodujących niedobory warstwy lipidowej)
- zespół suchego oka związany z niedoborem filmu łzowego (np. w przebiegu zespołu Sjögrena, chorób gruczołu łzowego, wskutek zablokowania wydzielania łez itd.).
Opis badań
Badanie/ocenę stanu filmu łzowego przeprowadza się zazwyczaj u chorych z zespołem suchego oka lub jego podejrzeniem. Oprócz standardowego badania w lampie szczelinowej wykonuje się badania dodatkowe:
- test Schirmera – ocenia warstwę wodną filmu łzowego,
- pomiar czasu przerwania filmu łzowego – informuje o jego stabilności, która zależy od grubości i jakości warstwy lipidowej filmu łzowego,
- badanie gruczołów Meiboma – ocenia rodzaj wydzieliny wydostającej się z ujść gruczołów w krawędzi powieki po uciśnięciu i delikatnym masażu powiek,
- barwienie powierzchni oka fluoresceiną – ułatwia obserwację uszkodzeń nabłonka pokrywającego rogówkę,
- barwienie powierzchni oka różem bengalskim lub zielenią lizaminową – uwidacznia uszkodzenia nabłonka rogówki lub spojówki i martwe komórki na powierzchni oka.
Jak się przygotować do badania?
Na badanie należy zgłosić się bez makijażu. Osoby noszące soczewki kontaktowe powinny je zdjąć przed badaniem. Poza tym nie wymaga ono specjalnego przygotowania ze strony pacjenta.
Wskazania do badania filmu łzowego
Zespół suchego oka, zaburzenia nawilżania powierzchni oka.
Możliwe powikłania po badaniu filmu łzowego
Po zakończeniu badania możliwe jest zaczerwienienie oczu i przemijające uczucie ciała obcego w oku.
Jakie stany występujące po badaniu powinny skłonić do kontaktu z lekarzem?
Utrzymujące się długotrwale zaczerwienienie oczu połączone z pojawieniem się ropnej wydzieliny z oczu.
