×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Badanie CRP. Jakie są normy CRP? Czy duże stężenie CRP powinno niepokoić?

lek. Magdalena Wiercińska

CRP (białko C-reaktywne) to białko, którego stężenie w organizmie zwiększa się w odpowiedzi na stan zapalny. Stężenie CRP we krwi może szybko się zmieniać (w ciągu kilku godzin).

CRP normy

Norma stężenia CRP we krwi: 0,08–3,1 mg/l

CRP >10mg/l zazwyczaj świadczy o toczącym się w organizmie procesie zapalnym

Normy CRP u dzieci

Normy CRP u dzieci są takie same, jak w populacji dorosłych, w praktyce badanie to jest najczęściej używane w diagnostyce infekcji, do różnicowania zakażenia bakteryjnego od wirusowego.

CRP u noworodka

CRP oznacza się także u noworodków. Normy CRP u noworodka są takie same, jak w pozostałej populacji. Ocena CRP może być pomocna w diagnostyce zakażeń. Wynik badania należy interpretować ostrożnie, ze względu na specyfikę przebiegu chorób u najmłodszych dzieci. Prawidłowe CPR niekoniecznie wyklucza zakażenie, szczególnie we wczesnym stadium, dlatego w każdym przypadku niepokojących dolegliwości u noworodka należy zgłosić się do lekarza.

Co to jest CRP?

Białko C-reaktywne (CRP) jest markerem, którego stężenie zwiększa się w odpowiedzi na stan zapalny, dlatego należy do tzw. białek ostrej fazy. Jest wytwarzane w wątrobie. Stężenie CRP u zdrowej osoby zwykle nie przekracza 3,1 mg/l, choć zdarza się, że może być nieco większe, zwykle do 10 mg/l, częściej u kobiet i osób w starszym wieku.

Stężenie CRP może zmieniać się w krótkim czasie (nawet 1000-krotny wzrost w ciągu 24–48 h).

CRP – badanie

Badanie CRP wykonuje się z krwi obwodowej (tak jak np. badanie morfologii krwi). Do badania nie trzeba się specjalnie przygotowywać.

W laboratorium oznacza się CRP ilościowo, czyli na wyniku będzie podana wartość liczbowa stężenia CRP we krwi.

Wskazania do badania CRP

  • Podejrzenie stanu zapalnego
  • Ocena skuteczności leczenia choroby, w przebiegu której występuje nasilony stan zapalny
  • Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego

Przeciwwskazania do badania CRP

Do oznaczenia stężenia CRP wystarcza pobranie niewielkiej ilości krwi, dlatego nie ma przeciwwskazań do wykonania tego badania.

Zwiększone stężenie CRP – o czym może świadczyć?

Zwiększone stężenie CRP informuje o obecności zapaleń, zakażeń, uszkodzenia i martwicy tkanek. Nie wskazuje jednak na konkretną lokalizację (np. narząd) ani przyczynę. Największe stężenia CRP (>500 mg/l) obserwuje się w zakażeniach bakteriami Gram-ujemnymi, szczególnie powikłanych sepsą, oraz po dużych urazach lub operacjach. Zakażenia bakteriami Gram-dodatnimi powodują mniejszy wzrost stężenia CRP, do ∼100 mg/l, a zakażenia wirusowe – zwykle do 50 mg/l (rzadko do 100 mg/l).

Niewielkie zwiększenie stężenie CRP może być związane z paleniem tytoniu, nadwagą i otyłością, dyslipidemią aterogenną (nieprawidłowym stężeniem cholesterolulipidów), cukrzycą typu 2, nadciśnieniem tętniczym, hormonalną terapią zastępczą, przewlekłą chorobą nerek, zapaleniem dziąseł i przyzębia, a także występować u osób w starszym wieku.

Przyczyny znacznego zwiększenia stężenia CRP:

  1. zakażenia bakteryjne, wirusowe, grzybicze oraz pasożytnicze,
  2. układowe choroby tkanki łącznej, zwłaszcza w okresie zaostrzeń
  3. zapalenia jelit
  4. ostre zapalenie trzustki
  5. zawał serca
  6. okres pooperacyjny
  7. nowotwory złośliwe.

Oprócz samej wartości stężenia CRP we krwi ważna jest także dynamika jego zmian, czyli zwiększanie się lub zmniejszanie w czasie. Stężenie CRP najczęściej koreluje z aktywnością i rozległością procesu zapalnego. Zmiany stężenia CRP zwykle odzwierciedlają przebieg procesu zapalnego, a jego powrót do wartości prawidłowych wskazuje na wygaśnięcie zapalenia. Oznaczanie CRP jest użyteczne w monitorowaniu przebiegu choroby i leczenia w chorobach reumatycznych.

Oznaczenie stężenia CRP metodą o dużej czułości (tzw. hsCRP) stosuje się także do oceny ryzyka wystąpienia choroby układu sercowo-naczyniowego. Jego stężenie odzwierciedla stan zapalny o niewielkim nasileniu, któremu przypisuje się udział w powstawaniu chorób układu sercowo-naczyniowego.

Oznaczenie hsCRP powinno się wykonać 2-krotnie, w odstępie 2 tygodni, a za wynik należy przyjąć wartość średnią. Nie wykonuje się badania hsCRP u osób z ostrymi chorobami, urazami lub zaostrzeniem choroby przewlekłej w ostatnich dniach przed badaniem.

CRP <1 mg/l – małe ryzyko sercowo-naczyniowe
CRP 1–3 mg/l – umiarkowane ryzyko sercowo-naczyniowe
CRP >3 mg/l – duże ryzyko sercowo-naczyniowe

Stężenie CRP zmniejsza się podczas przyjmowania leków, takich jak statyny, a także fibraty, blokery receptora angiotensynowego i stosujących dietę ubogowęglowodanową lub bogatą w oleje roślinne, błonnik i orzechy. Umiarkowane spożycie alkoholu i zwiększona aktywność fizyczna również zmniejszają stężenie CRP.

CRP a nowotwory – czy stężenie CRP w normie wyklucza nowotwór?

Nie, prawidłowy wynik CRP nie wyklucza choroby nowotworowej.

24.11.2021
Zobacz także
  • Zawał serca
  • Nadciśnienie tętnicze
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta