Instytut Matki i Dziecka opublikował raport na temat umieralności okołoporodowej wczesnej (0-6) płodów i noworodków w Polsce w roku 2011 oraz w latach 1999-2011. Ponadto w raporcie znajdują się również dane na temat ilości wykonywanych w tym okresie cięć cesarskich.
Prezentowane badania pochodzą z dwóch źródeł – miejsca zameldowania matki (GUS) oraz szpitali miejsca urodzenia dzieci (formularz MZ-29). Zgromadzony materiał ukazuje współczynnik umieralności w różnych przedziałach czasowych oraz w poszczególnych klasach wagowych: poniżej i powyżej 500g masy ciała, przy masie ciała 1000-2499g, 500-2499g i powyżej 2500g. Temat umieralności okołoporodowej w raporcie opracowano pod kątem takich parametrów, jak m.in. wiek matki, poziom opieki perinatalnej szpitala, ilości wykonywanych cięć cesarskich czy też okres trwania ciąży.
Zgodnie z raportem w roku 2011 odbyło się w Polsce 382 318 porodów w szpitalach i urodziło się 386 413 dzieci o masie urodzeniowej od 500 g wzwyż. Najwięcej dzieci urodziło się w województwie mazowieckim – 58 023 dzieci, tj. 15% ogólnej liczby urodzeń, a najmniej w województwie opolskim – 8606 (2,2% ogólnej liczby urodzeń).
W ogólnej liczbie urodzeń martwe urodzenia wyniosły 1470 – 3,80‰. Zgony noworodków wyniosły średnio w Polsce 1,99‰, a umieralność okołoporodowa w 2011 roku – 5,80‰.
Jak pokazują dane, w latach 1999-2011 najczęściej wartości maksymalne dotyczące cięć cesarskich notowano w województwie podkarpackim – 7 razy i 4 razy w województwie dolnośląskim. Najmniej takich zabiegów tym okresie wykonywano natomiast w woj. pomorskim i kujawsko-pomorskim. Pozwala to stwierdzić, że za wzrost liczby i odsetek rozwiązań porodów drogą operacyjną w naszym kraju odpowiedzialne jest głównie województwo podkarpackie, które pod tym względem porównywalne z krajami o niskim statusie kulturowo-cywilizacyjnym na świecie i wysokich wskaźnikach umieralności okołoporodowej.
Ze względu na wiek matki można powiedzieć, że najniższe wskaźniki martwych urodzeń w ciągu kolejnych lat notuje się w przedziale wiekowym 20-24 i 25-29 lat. Liczba (i proporcja) wzrastają znacznie po 39. roku życia. We wszystkich latach w grupie 40-44 lata martwe urodzenia stanowią dwukrotność w stosunku do grupy 30-34 lata. W grupie 45-letnich kobiet martwe urodzenia stanowią 3-4-krotność grup poprzednich.
Znacznemu obniżeniu – o 53% - od 1999 roku uległy zgony niemowląt w pierwszym roku życia. Nie wiadomo, jaki wpływ miał na to okres przed i okołoporodowy. Nie wiadomo także, ile przypadków dzieci było bliskich zgonu i uratowanych od zgonu w okresie okołoporodowym, które przeżyły i żyją nadal, ale urodziły się z urazem różnego rodzaju i stopnia oraz różnymi defektami nabytymi w okresie perinatalnym.
Dane zgromadzone w raporcie ze względu na miejsce zamieszkania matki wskazują, że umieralność okołoporodowa w okresie 13-letnim (1999-2011) przedstawia się następująco w poszczególnych klasach wagowych: w grupie 500-999 g obniżyła się o 24%, w grupie 1000-2499 g o 39,8%, w grupie powyżej 2500 g o 47,4% i ogólna o 38%.
Najwyższe współczynniki umieralności okołoporodowej w kasie wagowej >500g w latach 1999-2011 zanotowano w województwie dolnośląskim, najniższe natomiast w województwie lubelskim. Widoczne są tu wyraźne tendencje spadkowe, co może świadczyć o poprawie opieki okołoporodowej w większości województw w kraju. W samym roku 2011 umieralność okołoporodowa noworodków o takiej masie urodzeniowej wyniosła 6,66‰ i w stosunku do 2010 roku jest niższa o 0,13‰.
Uwagę zwraca wysoki współczynnik martwych urodzeń 4,24‰, wobec 2,42‰ zgonów, co pokazuje, że współczynnik zgonów noworodków obniżał się szybciej niż martwych urodzeń. Przy tym najwyższe wskaźniki martwych urodzeń wykazało województwo świętokrzyskie (5,49‰).
