Pytanie nadesłane do redakcji:
Czy opalanie się jest zdrowe?
Odpowiedziała:
dr n. med. Jolanta Maciejewska Katedra i Klinika Dermatologii, Chorób Przenoszonych Drogą Płciową i Immunodermatologii Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy
Nieodpowiedzialne opalanie się powoduje niekorzystne efekty, takie jak: przyspieszone starzenie się skóry (photoaging), powstawanie posłonecznych przebarwień, zmian o charakterze wielopostaciowych osutek świetlnych, przewlekłych zmian posłonecznych, odczynów fototoksycznych i fotoalergicznych, stanów przedrakowych oraz zmian nowotworowych (czerniaka i raków skóry).
Z roku na rok wzrasta częstość występowania czerniaka i innych nowotworów skóry. Pomimo, że czerniak stanowi tylko 1–3% wszystkich nowych przypadków nowotworów skóry, to takie współczynniki jak częstość występowania i umieralność wzrastają znacznie szybciej niż w przypadku każdego innego inwazyjnego nowotworu. Właściwe stosowanie preparatów przeciwsłonecznych, ubrań ochronnych w niedalekiej przyszłości może się przyczynić do zmniejszenia ryzyka rozwoju nowotworów skóry: raków podstawnokomórkowego i kolczystokomórkowego oraz czerniaka.
Stosowanie preparatów z wysokim faktorem SPF (Sun Protection Factor) jest konieczne podczas wakacji. Należy pamiętać, że nawet krem z filtrem SPF 50 nie chroni całkowicie przed słońcem. Dlatego mimo stosowania kremu z tak dużym filtrem powinniśmy unikać opalania się między godziną 11.00 a 15.00. Należy również pamiętać, że tego typu preparaty nie są w stanie całkowicie zabezpieczyć skóry przed utratą wilgoci czy elastyczności.
Pojawiają się dowody przemawiające za udziałem niesłonecznych źródeł promieniowania UV w etiopatogenezie nowotworów skóry. Wzrost popularności urządzeń emitujących UVA i częstsza ekspozycja na sztuczne źródła promieniowania (solaria) zwiększają zachorowalność na czerniaka i raki skóry. Badania opublikowane w 2007 roku przez International Agency for Research on Cancer potwierdzają zależność między opalaniem się w solarium a czerniakiem.
Pamiętajmy o tym, że słońce ma nie tylko działanie niekorzystne. Dzięki niemu wytwarzana jest w naskórku melanina, która ma znaczenie ochronne. Również syntetyzowana w tkance podskórnej witamina D3 spełnia ważne funkcje w ustroju.