Łupież pstry jest częstą chorobą skóry wywołaną przez grzyb drożdżakopodobny Malassezia. Powoduje powstanie na skórze plam, początkowo różowych, a następnie przechodzących w żółte lub brunatne, których powierzchnia się łuszczy. Łupież pstry występuje zwykle na karku, ramionach, plecach, klatce piersiowej. Leczenie polega przede wszystkim na używaniu szamponów lub/i kremów przeciwgrzybiczych oraz dbaniu o higienę osobistą. Choroba ma tendencję do nawrotów.
Co to jest łupież pstry?
Łupież pstry to choroba skóry wywołana grzybem drożdżopodobnym Malassezia, najczęściej Malassezia furfur, zasiedlającym skórę zdrowych osób, szczególnie skórę owłosioną głowy, skórę karku i barków.
Powstaniu łupieżu pstrego sprzyjają:
- wilgotność skóry,
- zwiększone wydzielanie łoju
- zaburzenia układu odpornościowego.
Duże nasilenie zmian chorobowych obserwuje się u biorców przeszczepów oraz u osób zakażonych HIV.
Łupież pstry to bardzo częsta choroba skóry, która ma tendencję do nawrotów.
Łupież pstry – objawy
Łupież pstry powoduje powstanie plam o różnym zabarwieniu, początkowo różowym, następnie żółtobrunatnym i brunatnym. Plamy mogą mieć różną wielkość, czasem są małe, o średnicy kilku milimetrów, z czasem mogą się powiększać, rozsiewać i zlewać. Lokalizują się najczęściej na karku, ramionach, plecach, klatce piersiowej.
W lecie, po ekspozycji na słońce (np. po opalaniu), w miejscu zakażenia obserwuje się białe, dobrze odgraniczone plamy.
Charakterystyczną cechą plam jest powierzchowne złuszczanie i obecność drobnych łusek. Często obserwuje się nawroty choroby.
Plamy mogą nie powodować żadnego dyskomfortu i być bardzo niewielkie. Mogą też być duże, zlewać się, a także powodować świąd.
Co robić w przypadku pojawienia się zmian wskazujących na łupież pstry?
W przypadku pojawienia się objawów wskazujących na łupież pstry należy zgłosić się do lekarza rodzinnego lub dermatologa.
Łupież pstry - rozpoznanie
Łupież pstry jest często występującą chorobą i łatwo można go rozpoznać na podstawie samego wyglądu skóry. Celem potwierdzenia wykonuje się badanie mykologiczne. W diagnostyce łupieżu pstrego lekarz może również wykorzystać lampę Wooda i obejrzeć pod nią zmiany na skórze.
Ryc. 1. Łupież pstry. Liczne plamy żółto-brunatne zlokalizowane na tułowiu (Źródło: Podręcznik Interna)
Ryc. 2. Łupież pstry. Liczne plamy odbarwione zlokalizowane na tułowiu, obserwowane w lecie po ekspozycji na słońce (Źródło: Podręcznik Interna)
Łupieżu pstry - leczenie
W łupieżu pstrym stosuje się leki przeciwgrzybicze miejscowo lub ogólnie. Większość przypadków poddaje się leczeniu miejscowemu, przy długotrwałym zakażeniu lub nasileniu zmian chorobowych wskazana jest terapia ogólna (doustna). Stosuje się szampony przeciwłupieżowe zawierające pochodne azolowe (np. ketokonazol, klotrimazol, ekonazol), oktopiroks, siarczek selenu, pitytonian cynku. Szampon po spienieniu należy pozostawić na powierzchni skóry na kilka minut i spłukać. Jest to bardzo ważne, aby zapewnić lekowi zawartemu w szamponie odpowiednie działanie. Skuteczne są również pochodne azolowe w kremach. Wtedy stosuje się krem na zmienioną chorobowo skórę. Przed użyciem i po użyciu należy umyć dokładnie ręce.
W celu unikania nawrotów wskazane jest okresowe (raz na jakiś czas) stosowanie szamponów o działaniu przeciwgrzybiczym. Należy pamiętać, że ważna jest systematyczność i cierpliwość oraz przestrzeganie czasu trwania kuracji.
Leczenie ogólnoustrojowe stosuje się w przypadku zmian rozległych. Zwykle obejmuje ono stosowanie doustnie flukonazolu przez 2–4 tygodnie lub itrakonazolu przez 1–2 tygodnie.
Jeżeli leczenie rozpoczęto w fazie odbarwień, po wyleczeniu grzyba utrzymują się nadal odbarwione ogniska. Na powrót ich do normalnej pigmentacji, czyli całkowite wycofanie się zmian, trzeba poczekać nawet kilka tygodni.
Łupież pstry – nawroty
Łupież pstry ma tendencję do nawracania. Zazwyczaj pacjent sam jest w stanie rozpoznać, kiedy pojawią się znowu ogniska. Ważne jest, aby jak najszybciej rozpocząć leczenie.
U osoby wyleczonej w celu unikania nawrotów wskazane jest okresowe (raz na jakiś czas ustalony z lekarzem) stosowanie szamponów o działaniu przeciwgrzybiczym.
Łupież pstry – zapobieganie
Zapobieganie polega na przestrzeganiu zasad higieny osobistej. Należy do nich m.in. używanie czystych ręczników (niedzielenie ręcznika z innymi), noszenie czystej odzieży (nienoszonej przez inne osoby).
