Pytanie nadesłane do redakcji
Z powodu dolegliwości gastrologicznych wykonano u mnie tomografię komputerową przewodu pokarmowego. Na podstawie jego wyniku lekarz podejrzewa u mnie zespół dziadka do orzechów. Proszę, aby lekarz gastrolog wypowiedział się, czy może to być przyczyną objawów ze strony przewodu pokarmowego i jeśli tak, to jakich. Za pomocą jakich badań mogę ostatecznie potwierdzić lub obalić tę diagnozę i jak można to wyleczyć. Zwracam się z tymi pytaniami do gastrologów, ponieważ nie występują u mnie objawy nefrologiczne.
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
specjalista gastroenterolog
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
Zespół dziadka do orzechów jest wrodzoną anomalią naczyniową, polegającą na poszerzeniu lewej żyły nerkowej z powodu uciśnięcia jej pomiędzy aortą brzuszną a tętnicą krezkową górną. Schorzenie to może przebiegać bezobjawowo albo występują krwinkomocz, białkomocz, bóle w jamie brzusznej promieniujące do pleców i okolicy lędźwiowej, nudności, wymioty, osłabienie, żylaki kończyn dolnych, guzki krwawnicze odbytu, a u mężczyzn żylaki powrózka nasiennego.
Metodą diagnostyczną skuteczną, lecz inwazyjną, jest flebografia wsteczna lewej żyły nerkowej z jednoczesnym pomiarem ciśnienia w tej żyle przed zwężeniem i w żyle głównej dolnej. Obecnie rozpoznanie zwykle ustala się na podstawie badania USG z doplerem, tomografii komputerowej lub magnetycznego rezonansu. Znaczenie urografii w tym przypadku jest niewielkie.
Należy zwrócić uwagę, że nazwę ww. zespołu można pomylić z chorobą „przełyk typu dziadka do orzechów”. Jest to jednostka chorobowa z dziedziny gastroenterologii, inaczej zwana bolesnymi skurczami przełyku. Polega na zaburzeniach motoryki przełyku z nieperystaltycznymi skurczami końcowej części przełyku o dużej amplitudzie. Objawia się bólami w klatce piersiowej i zaburzeniami połykania, a rozpoznanie ustala się na podstawie typowego wyniku badania radiologicznego (zdjęcie przełyku z kontrastem) oraz manometrii.
W opisanym przypadku najprawdopodobniej chodzi o ten pierwszy zespół dziadka do orzechów, jednak nie podano występujących objawów i trudno to do końca stwierdzić.