Co to jest zdjęcie przeglądowe klatki piersiowej i na czym polega?
Zdjęcie przeglądowe klatki piersiowej jest najczęściej wykonywanym zdjęciem rentgenowskim na świecie. Wykonanie zdjęcia przeglądowego klatki piersiowej w projekcji tylno-przedniej wiąże się z pochłonięciem najniższej dawki promieniowania w radiologii. Tym niemniej do jego wykonania, podobnie jak każdego badania z użyciem promieniowania jonizującego, konieczne jest skierowanie, co regulują przepisy Prawa Atomowego. Od 1.01.2003, zgodnie z jego wymogami każdy pacjent nawet ten, który sam płaci za zdjęcie powinien posiadać skierowanie od lekarza (dotyczy to również badań TK, innych badań RTG i mammografii wykonywanej poza programem skriningowym). Dzieci do lat 16 oprócz skierowania muszą posiadać Książeczkę Zdrowia Dziecka. Każde badanie z użycie promieniowania rentgenowskiego u dziecka musi być odnotowane w KZD, w celu monitorowania ilości wykonywanych badań z użyciem promieniowania jonizującego.
Jakie są wskazania do zdjęcia przeglądowego klatki piersiowej?
Podstawowe wskazania do wykonania zdjęcia przeglądowego klatki piesiowej to:
- choroby układu oddechowego przebiegające w sposób nietypowy lub nie poddające się leczeniu,
- choroby układu sercowo-naczyniowego dla oceny rysunku naczyniowego
- kontrola po leczeniu zapalenia płuc o ciężkim przebiegu, powikłanego oraz u osób narażonych na rozwój nowotworów klatki piersiowej (wieloletni palacze papierosów, osoby obciążone dodatnim wywiadem w kierunku nowotworów układu oddechowego)
- ocena przedoperacyjna płuc przed niektórymi procedurami chirurgicznymi (zwłaszcza u pacjentów ze schorzeniami układu oddechowego i sercowo-naczyniowego)
- badania przesiewowe osób zdrowych, obarczonych ryzykiem rowoju choroby nowotworowej układu oddechowego
Jak wykonuje się zdjęcie przeglądowe klatki piersiowej?
Zdjęcie klatki piersiowej często wykonywane jest w jednej projekcji, tylno-przedniej, na stojąco i na maksymalnym wdechu. Czasem istnieje potrzeba wykonania zdjęcia także na wydechu (poszukiwanie niewielkiej odmy, ocena powietrzności obu płuc przy podejrzeniu rozedmy wentylowej u pacjentów, którzy mogą mieć niecieniujące ciało obce w drogach oddechowych co upośledza ich drożność).
Zdjęcie w projekcji bocznej może zostać zlecone łącznie ze zdjęciem w projekcji PA przez lekarza kierującego pacjenta do diagnostyki radiologicznej lub zalecone przez radiologa opisującego zdjęcie PA, jeśli ujawniło ono nieprawidłowości.
Jak przygotować się do zdjęcia przeglądowego klatki piersiowej?
Zdjęcie przeglądowe klatki piersiowej nie wymaga przygotowania ze strony pacjenta, może być wykonywane w dowolnym czasie, także poza zakładem radiologii jako tak zwane zdjęcie przyłóżkowe. Zdjęcia przyłóżkowe wykonywane są w miejscu hospitalizacji pacjenta, np. w oddziale intensywnej opieki medycznej, jeśli stan pacjenta jest tak ciężki, że nie pozwala na jego transport. Zdjęcie takie wykonywane jest z użyciem przewoźnego aparatu rentgenowskiego. Należy pamiętać, że wykonywanie zdjęć przyłóżkowych w pomieszczenia nie przystosowanych do tego typu działań jak ma to miejsce w zakładzie radiologii, może skutkować pochłonięciem jakiejś dawki promieniowania przez personel oddziału.
Jakie są przeciwwskazania do wykonania zdjęcia przeglądowego klatki piersiowej?
Zdjęcia rentgenowskie nie powinny być wykonywane u kobiet w ciąży – poza sytuacjami zagrożenia życia kobiety. Ta zasada dotyczy również zdjęcia przeglądowego klatki piersiowej.
Jakie powikłania mogą wystąpić po wykonaniu zdjęcia przeglądowego klatki piersiowej? Jak postępować po jego wykonaniu?
Po wykonaniu zdjęcia przeglądowego klatki piersiowej nie mogą wystąpić żadne powikłania i nie są potrzebne żadne środki ostrożności.
