Pytanie nadesłane do redakcji
Mam wahania ciśnienia, pomimo stosowania leków – Tenaxum 1 mg. wieczór, rano Cozaar 50 mg. Po zbudzeniu się mam ciśnienie 160/85/67 do chwili rozpoczęcia działania leków (biorę również na arytmię Rytmonorm i Sotahexal). Czy ilość Ttenaxum lub Cozaaru jest niewystarczająca?
Odpowiedział
lek. med. Krzysztof Rewiuk
Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii
Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
W przypadku nieskuteczności stosowania dwóch leków przeciwnadciśnieniowych stosowanych w niepełnych dawkach zalecane postępowanie obejmuje zwiększenie ich dawek lub dołączenie trzeciego leku. Opisana sytuacja jest nieco bardziej złożona, gdyż wymieniony sotalol, choć stosowany z uwagi na zaburzenia rytmu, to również lek o działaniu hipotensyjnym. Ponadto Tenaxum (rylmenidyna) nie należy obecnie do leków pierwszego czy drugiego rzutu w terapii nadciśnienia tętniczego. Lek ten, należący do grupy antagonistów receptorów imidazolowych skutecznie obniża ciśnienie tętnicze, lecz brakuje danych potwierdzających jego korzystny wpływ na odległe rokowanie pacjentów. Choć z teoretycznego punktu widzenia rilmenidyna jest lekiem szczególnie polecanym osobom z nadciśnieniem i np. szybką akcją serca lub zwężeniem tętnic nerkowych, to jednak w porównaniu z innymi lekami, brakuje nam wyników dużych badań potwierdzających jej korzystny wpływ na takie parametry, jak długość życia pacjenta, częstość zawałów serca czy udarów mózgu. Dlatego aktualne wytyczne określają rilmenidynę jako lek trzeciego lub czwartego wyboru w terapii nadciśnienia.
Ponieważ, jak rozumiem, problem niedostatecznej kontroli ciśnienia tętniczego dotyczy w opisywanym przypadku jedynie godzin porannych, wydaje się, że przyczyną takiego stanu rzeczy jest zbyt krótki czas działania stosowanych leków. Choć obie stosowane substancje są zarejestrowane jako leki, które wystarczy stosować raz dziennie, to ich okres biologicznego półtrwania wynosi około 8 godzin, co jest czasem stosunkowo krótkim. Dostępne są obecnie leki hipotensyjne o okresie półtrwania przekraczającym 20 godzin, co poprawia kontrolę ciśnienia w godzinach porannych, jednocześnie nie powodując kumulacji leku.
Podsumowując: jeżeli problem wysokich wartości ciśnienia dotyczy jedynie godzin tuż po przebudzeniu możliwe rozwiązanie obejmuje: zamianę rilmenidyny na lek o innym mechanizmie i dłuższym działaniu, zamianę losartanu (Cozaar) na inny lek z tej samej grupy o dłuższym okresie półtrwania (np. telmisartan), zwiększenie dawki rilmenidyny do 2 tabletek dziennie (rano i wieczór po 1 tabletce) lub dołączenie kolejnego leku z innej grupy (antagonistę receptora wapniowego lub diuretyk tiazydowy/tiazydopodobny). Jeśli natomiast wartości ciśnienia są nadal podwyższone w ciągu całej doby, to możliwe postępowanie obejmuje dwa ostatnie z powyższych rozwiązań, jak również zwiększenie dawki losartanu do 100 mg/dobę. Ponieważ stosowany u Pana/Pani schemat leczenia uwzględnia również choroby współistniejące (zaburzenia rytmu) konieczna jest konsultacja z lekarzem w sprawie wyboru optymalnego rozwiązania.
