×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Rozbudowany zachyłek boczny lewej zatoki klinowej

Pytanie nadesłane do redakcji

W opisie rezonansu głowy stwierdzono m.in. rozbudowany zachyłek boczny lewej zatoki klinowej. Co to oznacza? Czy może powodować jakieś dolegliwości?

Odpowiedziała

lek. med. Agata Szołdra-Seiler
spec. otolaryngolog
Gabinet Laryngologiczny w Koszalinie

Zatoki klinowe, obok zatok czołowych, szczękowych i sitowych, są nazwane zbiorczo zatokami przynosowymi. Zatoki są elementami struktury twarzoczaszki i tylko zatoki klinowe są umiejscowione wewnątrzczaszkowo - tuż za nosem. Zatoki przynosowe powstają już w 3.-4. miesiącu życia płodowego. Każda zatoka ma swoje tempo wzrostu. Najwcześniej dorastają, czyli ostatecznie upowietrzniają się zatoki sitowe - ok. 12. rż. Są to przestrzenie powietrzne wewnątrzkostne zlokalizowane wzdłuż oczodołów i sięgające podstawy czaszki, czyli kości oddzielającej od mózgu. Najpóźniej upowietrzniają się zatoki czołowe, gdyż dopiero około 20. rż. uzyskują swoją ostateczną wielkość. Zatoka klinowa rośnie do ok. 16. rż.

Tak jak różne są twarze i kształty czaszek, tak w przypadku zatok przynosowych istnieją różne odmienności anatomiczne, szczególnie dotyczy to zmienności w ich upowietrznieniu. Bywa też tak, że któraś z zatok nie zostanie upowietrzniona i w jej miejscu jest lita kość, czasem upowietrznienie jest bardzo niewielkie. W pierwszym przypadku mówimy o aplazji, w drugim o hipoplazji zatoki.

W zatoce klinowej mieszczącej się w trzonie kości klinowej znajduje się z reguły jedna, często asymetrycznie umiejscowiona przegroda kostna dzieląca przestrzeń powietrzną na prawą i lewą zatokę klinową. W obrębie zatoki anatomowie wyróżniają różne zachyłki, których nazwy związane są kierunkami wzrostu/upowietrznienia się zatok klinowych. Można się spotkać między innymi z zachyłkiem przegrodowym, sitowym, skrzydłowym czy bocznym. Zachyłki te są osobniczo zmienne. Zmienna jest też grubość obramowań kostnych zatok. Ściany kostne zatok mogą być cienkie, a nawet mieć odcinkowe ubytki. Przez takie ubytki kostne stan zapalny w zatokach może łatwiej przedostać się poza ich obręb i być powodem powikłań zatokopochodnych.

Znajomość różnych odmienności anatomicznych zatok jest bardzo istotna dla bezpieczeństwa operacji mikrochirurgicznych nosa i zatok. Stąd dobrze wyszkoleni radiolodzy coraz częściej zwracają uwagę operatorów na różne istotne szczegóły anatomiczne.

Zadane pytanie dotyczy konkretnie zachyłka bocznego zatoki klinowej. Jak już powyżej napisałam, jest on zmienny osobniczo. Stanowi fragment bocznej ściany zatoki klinowej znacznie rozbudowanej do boku. Tuż za tą ścianą, począwszy od góry, przebiega nerw wzrokowy, poniżej tętnica szyjna wewnętrzna. Pod nią umiejscowiony jest nerw odwodzący i nerw szczękowy biegnące w przyśrodkowej ścianie zatoki jamistej. Podkreślam - obecność zachyłka bocznego to nie choroba, to odmienność anatomiczna. Problemem może być stan zapalny zatoki klinowej, szczególnie dobrze upowietrznionej, bo w takich zatokach jest większe prawdopodobieństwo obecności wyżej wzmiankowanych szczelin/ubytków kostnych, przez które stan zapalny - w przypadku zachyłka bocznego zatoki klinowej - łatwiej może objąć nerw odwodzący i szczękowy będące w jego bezpośrednim sąsiedztwie.

Piśmiennictwo:

Krzeski A.: Operacje zatok klinowych. [w:] Krzeski A. (red.): Chirurgia zatok przynosowych - dostępy zewnątrznosowe. Medycyna Praktyczna, Kraków 2011: 75-83
Poppe P.: Chirurgia zatoki klinowej z dostępu wewnątrznosowego. [w:] Krzeski A. (red.): Chirurgia zatok przynosowych - dostępy wewnątrznosowe. Medycyna Praktyczna, Kraków 2014: 153-165
17.12.2014
Zobacz także
  • Operacje zatok
  • Wskazania do wykonania tomografii zatok
  • Konieczne kryteria do rozpoznania przewlekłego nieżytu nosa i zatok
Wybrane treści dla Ciebie
  • Zakażenia ucha zewnętrznego
  • Angina
Inne pytania
  • Szum w uchu – czy powodem może być stres?
  • Uczucie zatkanego ucha
  • Grzybica jamy nosowej
  • Leczenie anginy
  • Zapalenie ślinianek przyusznych u osoby dorosłej
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta