Pytanie nadesłane do redakcji
Czy to normalne, że 4-miesiecznemu dziecku cały czas ropieje jedno oko. Mówiono nam, że to normalne, że nie ma drożnych kanalików. Martwię się, czy można jakoś temu zapobiec?
Odpowiedział
dr med. Arkadiusz Pogrzebielski
Ośrodek Chirurgii Oka Prof. Zagórskiego w Krakowie
Oculus – Krakowskie Centrum Okulistyczne, Kraków
Scanmed, Szpital św. Rafała w Krakowie
Odpływ łez w oku następuje przez punkty łzowe umiejscowione na brzegach powiek w ich części przyśrodkowej. Trafiają one do kanalików łzowych, następnie do woreczka łzowego. W woreczku łzowym zaczyna się przewód nosowo-łzowy, który uchodzi do przewodu nosowego. Na końcu przewodu nosowo-łzowego znajduje się cienka błonka (tzw. zastawka Hasnera), która w prawidłowych warunkach w ostatnim trymestrze ciąży (zwykle do 8. mies. ciąży) samoistnie się udrażnia.
Niekiedy (u 2–4% wg innych danych 5–8% noworodków) zdarza się jednak, że zastawka ta przetrwa po porodzie, co prowadzi do zahamowania prawidłowego odpływu łez, gromadzenia się wydzieliny śluzowej w worku łzowym i w końcu do stanów zapalnych. Stan taki nazywany jest wrodzoną niedrożnością przewodu nosowo-łzowego.
Niedrożność przewodu nosowo-łzowego może występować w jednym lub obojgu oczach i objawia się łzawieniem, obecnością wydzieliny śluzowej (o białym zabarwieniu), a w przypadku nadkażenia bakteryjnego, pojawieniem się białożółtej lub żółtej wydzieliny ropnej.
Zalecane postępowanie obejmuje regularne, kilkakrotne w ciągu dnia masowanie woreczka łzowego. Poprzez uciśnięcie przez skórę woreczka łzowego w przyśrodkowej części powiek i przesunięciu palcem w dół wzdłuż nasady nosa dochodzi do zwiększenia ciśnienia w woreczku łzowym i w przewodzie nosowo-łzowym, co zwykle po jakimś czasie prowadzi do przerwania zastawki i otwarcia się ujścia przewodu w nosie.
W krajach anglosaskich takie postępowanie zaleca się do uzyskania przez dziecko 1. roku życia. Skuteczność masażu woreczka łzowego w tym czasie wynosi 90–95%.
Jeśli do tej pory nie nastąpi poprawa konieczne jest przeprowadzenie sondowania dróg łzowych lub wykonanie zabiegu operacyjnego. W Polsce sondowanie (zgłębnikowanie) dróg łzowych przeprowadza się zwykle wcześniej, a decyzję podejmuje lekarz prowadzący.
