Przykłady najczęstszych chorób będących przyczyną bólów kręgosłupa.
1. Dyskopatia
Rycina 1. Fragment kręgosłupa – krążek międzykręgowy (tzw. dysk)
Dyskopatia to najczęściej występująca przyczyna dolegliwości bólowych kręgosłupa (pleców). Dotyczy ona zwyrodnienia krążków międzykręgowych, potocznie nazywanych dyskami (ze względu na ich kształt). Krążek ma wygląd owalny, zbudowany jest z jądra miażdżystego otoczonego przez tzw. pierścień włóknisty złożony z włókien kolagenowych. Wraz z wiekiem oraz pod wpływem przeciążeń, jakim kręgosłup podlega podczas codziennego życia (np. pracy, sportu), dochodzi do przemieszczenia lub zwyrodnienia jądra miażdżystego, które uciska na pierścień, powodując wiele dolegliwości, takich jak:
- ból
- zaburzenia czucia
- niedowłady
- zanik mięśni.
2. Kręgozmyk
Równie częstym schorzeniem kręgosłupa jest kręgozmyk, charakteryzujący się przesunięciem kręgów względem siebie. Daje podobne objawy do opisanej powyżej dyskopatii. Pod wpływem długotrwałej nieprawidłowej postawy dochodzi do przesunięcia kręgów. Zwykle do kręgozmyku dochodzi w wyniku wykonania gwałtownego ruchu lub wskutek urazu mechanicznego.
3. Zmiany zwyrodnieniowe stawów kręgosłupa
Ta dolegliwość ma swoje podstawy w braku ruchu oraz nadwadze (ta informacja jest szczególnie ważna dla chorych na cukrzycę typu 2). Brak ruchu powoduje zanik produkcji mazi potrzebnej do nawilżania, smarowania i poślizgu w stawach. Kości tworzące stawy kręgosłupa oddzielone są chrząstkami, działającymi na zasadzie łożysk. Brak mazi doprowadza do zwiększenia tarcia, a tym samym do mikrourazów chrząstki. Uszkodzona chrząstka działa kaskadowo na niszczenie kości. Poszarpane krawędzie chrząstek i kości z czasem ulegają zabliźnieniu, jednak pozostałe blizny w znacznym stopniu ograniczają elastyczność stawów. Wtedy następuje „przeniesienie” odpowiedzialności za ruchomość naszego ciała z uszkodzonych stawów na stawy zdrowe. Zbyt duże ich obciążenie powoduje kolejne zwyrodnienie.
4. Rwa kulszowa
Wprawdzie dotyczy ona tylko jednego odcinka kręgosłupa, lędźwiowego, jednak jest jedną z najdokuczliwszych i najczęstszych niedogodności ze strony kręgosłupa. Ból w przebiegu rwy kulszowej jest charakterystyczny, bardzo ostry, przeszywa ciało od dolnej części pleców, biegnie wzdłuż całej dolnej kończyny, opasując ją i docierając często nawet do stopy. Bólowi może towarzyszyć mrowienie i drętwienie kończyny, a nawet bezwładność. Charakterystyczne jest to, że dolegliwości występują zawsze po jednej stronie ciała, w jednej kończynie, nigdy w obydwu naraz. Za taki stan rzeczy odpowiedzialny jest nerw kulszowy, najdłuższy nerw naszego ciała, który odchodzi od rdzenia kręgowego na wysokości bioder i biegnie w dół przez tylne partie uda i łydki aż do śródstopia. Zwykle ucisk na nerw kulszowy jest wynikiem przepukliny jądra miażdżystego powstałego w dolnym odcinku kręgosłupa (lędźwiowego) lub też zwyrodnieniem lub obrzękiem w obrębie kręgosłupa.
Wyżej wymienione choroby nie wyczerpują wszystkich problemów związanych z kręgosłupem. Są jedynie przykładem najczęstszych przyczyn bólu tego narządu ruchu.
Postępowanie w przypadku tych dolegliwości u chorych na cukrzycę jest praktycznie takie samo, jak u osób bez cukrzycy. Niemniej jednak schemat podczas wykonywania zarówno ćwiczeń rehabilitacyjnych, jak i podczas innych ćwiczeń fizycznych musi być taki sam. Zawsze należy uwzględnić wysiłek fizyczny oraz związany z nim spadek/wzrost stężenia glukozy we krwi.