Ministerstwo Zdrowia przekazało do konsultacji publicznych projekt nowelizacji przepisów o działalności leczniczej. Główny cel to zatrzymanie przekształceń własnościowych publicznych, głównie samorządowych, szpitali.
Fot. Tomasz Fritz / Agencja Gazeta
Gdy ustawa wejdzie w życie, a ma się to stać 14 dni po uchwaleniu, szpitale publiczne będą mogły co prawda być przekształcane, ale nie będą mogły stać się prywatne. Publiczny właściciel – jednostka samorządu terytorialnego, uczelnia czy Skarb Państwa (jeśli kiedykolwiek takie szpitale miałyby działać w formie spółek kapitałowych) będzie musiał zachować przynajmniej 51 proc. udziałów.
SP ZOZ, który wygeneruje stratę, będzie ją pokrywał „we własnym zakresie”, czyli z funduszu zakładu, a jeśli to będzie niemożliwe, podmiot tworzący będzie miał dwie drogi – likwidację lub pokrycie straty do wysokości wynikającej z sumy straty netto i kosztów amortyzacji. „W takim przypadku kierownik SP ZOZ, w terminie 3 miesięcy od pokrycia straty przez podmiot tworzący, sporządza program naprawczy, na okres nie dłuższy niż 3 lata. Program naprawczy musi zyskać akceptację podmiotu tworzącego” – czytamy w uzasadnieniu projektu ustawy.
„Wprowadzenie obowiązku sporządzania i realizowania programu naprawczego służy wzmocnieniu odpowiedzialności kierownika podmiotu leczniczego za jego wynik finansowy i przyczyni się do prowadzenia racjonalnej gospodarki finansowej. Samo przekazywanie środków z budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego czy też uczelni medycznych na pokrycie straty netto (ujemnego wyniku finansowego) samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej nie gwarantuje bowiem racjonalności i roztropności ich wydatkowania” – tłumaczy ministerstwo.
Projekt zakłada, że z przekształconych w spółki szpitali, nawet jeśli 100 proc. udziałów należy do samorządu, nie będzie można wypłacać dywidendy. Zysk będzie musiał być reinwestowany i służyć celom związanym z ochroną zdrowia.
Ministerstwo chce, by organ założycielski akceptował sprawozdania oraz plany finansowe placówek – również tych, które się nie zadłużają (tego w założeniach do projektu nie było). Projekt zakłada też ujednolicenie sprawozdań finansowych szpitali – tego rozwiązania od lat domagali się eksperci.
W projekcie ustawy pozostały inne krytykowane podczas konsultacji założeń rozwiązania – np. możliwość kupowania przez samorządy świadczeń zdrowotnych. Projekt przewiduje dwie drogi – konkurs ofert lub tryb pozakonkursowy, jeśli samorząd jest właścicielem szpitala (jednostki prowadzącej działalność leczniczą), która świadczy dany rodzaj usług. Eksperci ostrzegają m.in., że złamana może zostać zasada równego dostępu do świadczeń finansowanych ze środków publicznych (mieszkańcy zamożniejszych miast czy gmin będą mieć lepszy dostęp).
Ministerstwo Zdrowia natomiast nawet nie próbuje ukryć, że chodzi o przerzucenie na samorządy części kosztów bieżącego funkcjonowania placówek ochrony zdrowia. „Aby nie dochodziło do podwójnego finansowania tych samych świadczeń opieki zdrowotnej (...) projektowana ustawa dopuszcza finansowanie przez jednostki samorządu terytorialnego świadczeń opieki zdrowotnej będących przedmiotem umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej jedynie w zakresie wykraczającym ponad kwotę zobowiązania określoną w umowie (tzw. nadlimity) – czytamy w uzasadnieniu. Szpital będzie musiał poinformować NFZ o zawarciu umowy z gminą, powiatem czy województwem i przekazywać do Funduszu kopie dokumentacji finansowej.
Szpitale, przewiduje projekt, nie będą musiały wykupywać polis od zdarzeń medycznych. Obowiązek taki miał wejść w życie 1 stycznia 2017 roku. „Odejście od obligatoryjności w zakresie ubezpieczenia nie spowoduje zwolnienia podmiotu leczniczego z odpowiedzialności z tytułu zdarzenia medycznego. Podmiot zawsze wstępuje w rolę ubezpieczyciela w przypadku braku takiego ubezpieczenia” – czytamy w uzasadnieniu.
