Ile przeszczepień serca będziecie Państwo mogli wykonywać w UCK WUM?
W tej chwili możemy wykonywać wyłącznie zabiegi przeszczepienia serca w trybie pilnym. Jeśli trafi do nas pacjent, który musi natychmiast otrzymać nowe serce, występujemy do NFZ o pozwolenie na przeszczepienie ratujące życie. Jeśli je uzyskamy, możemy przeprowadzać zabieg, a NFZ go sfinansuje. Jeśli zaś chodzi o planowe przeszczepienia serca, to nie możemy jeszcze ich wykonywać. Będzie to możliwe po podpisaniu kontraktu z NFZ, co mam nadzieję nastąpi w perspektywie 1-2 miesięcy.
A co z przeszczepieniami płuc?
Również czekamy na podpisanie kontraktu z NFZ. W przypadku płuc praktycznie nie ma pilnych przeszczepień. Jedynym wskazaniem do takiego zabiegu jest sytuacja, gdy pacjent jest na ECMO, czyli płuca nie działają w ogóle, a oddycha za nie maszyna. Z tego co wiem, mamy już czterech chorych w okresie kwalifikacji do planowego przeszczepienia płuc.
Co oznacza akredytacja Ministerstwa Zdrowia na wykonywanie przeszczepień serca i płuc dla pacjentów i dla WUM?
Do tej pory w UCK WUM przeszczepiano wątrobę, nerki, trzustkę, szpik, rogówki. Brakowało narządów klatki piersiowej, czyli serca i płuc oraz przeszczepień wielonarządowych. Te ostatnie specjaliści z WUM zaczęli kilka lat temu wykonywać we współpracy z pracownikami Instytutu Kardiologii w Aninie.
Ostatnia akredytacja, którą otrzymaliśmy od Ministerstwa Zdrowia, obejmuje pozwolenie na przeszczepienia serca, płuc oraz wielonarządowe. Stworzyliśmy zatem centrum, w którym możliwe jest przeszczepianie wszystkich narządów. To szansa, żeby uratować życie wielu chorym. Nie tylko dorosłym, ale i dzieciom, bo obok mamy Dziecięcy Szpital Kliniczny. Ponadto dążymy do tego, by narządy od jednego dawcy mogły być przeszczepiane w jednym miejscu. Oznacza to, że od dawcy, który znajduje się w UCK WUM lub został przetransportowany do UCK WUM można przeszczepić serce, płuca, wątrobę, trzustkę, nerki, rogówki... Wówczas nie trzeba transportować narządów. Zyskujemy czas i bezpieczeństwo zespołów pobierających.
Czy gdzieś jeszcze w Polsce wykonuje się przeszczepienia serca oraz przeszczepienia płuc u dzieci?
Przeszczepienia serca u dzieci wykonuje jeszcze tylko jeden ośrodek w Polsce – Śląskie Centrum Chorób Serca. Natomiast przeszczepień płuc w tej chwili w ośrodkach dziecięcych się nie wykonuje. Część dzieci może mieć przeprowadzone takie przeszczepienie w ośrodkach dla dorosłych. Jest jednak warunek – dziecko musi mieć więcej niż 140 cm wzrostu. W naszym ośrodku planujemy przeszczepienia również u dzieci, które nie spełniają tego warunku. Być może będą to przeszczepienia od dawców żywych. W trakcie takiej procedury pobieramy od ojca i od matki po jednym dolnym płacie płuca i wszczepiamy w miejsce całych płuc dziecku. Przed zabiegiem mamy możliwość, żeby doskonale przebadać dawców i biorcę, a także wybrać najlepszy czas przeszczepienia. Skraca się też do minimum czas niedokrwienia przeszczepianego narządu. Wszystko to zmniejsza ryzyko powikłań, a wyniki zabiegu są lepsze niż w przypadku pobrania narządu od dawcy zmarłego.
A dlaczego tak ważna jest akredytacja dla przeszczepień wielonarządowych?
W przewlekłej niewydolności serca, zwłaszcza w niewydolności prawej komory, dochodzi do zastoju krwi żylnej, a więc takie narządy jak wątroba czy nerki są przekrwione i pomimo najlepszego leczenia zachowawczego dochodzi do uszkodzeń. Wówczas samo przeszczepienie serca nie przywróci pacjentowi zdrowia. Trzeba przeszczepić narządy łącznie, czyli serce i wątrobę, serce i nerki. Niezwykle skomplikowanym zabiegiem jest również przeszczepienie wielonarządowe serca i płuca. Wskazaniem do takiego zabiegu jest ciężkie schorzenie serca, które było już wielokrotnie operowane i przy którym dochodzi nie tylko do niewydolności serca, ale również do utrudnienia przepływu przez płuca. Takie skomplikowane operacje wielonarządowe chcemy przeprowadzać w naszym ośrodku.
WUM dysponuje świetnym zapleczem klinicznym i olbrzymim potencjałem, który do tej pory nie był wykorzystywany w przeszczepieniach narządów klatki piersiowej i przeszczepieniach wielonarządowych. Teraz to się zmienia. Mam nadzieję, że rozpoczynamy właśnie nową erę w transplantologii nie tylko na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym, ale również i w Polsce.
19 sierpnia specjalistom z UKC WUM udało się po raz kolejny z sukcesem przeszczepić serce. Biorcą był, także 16-letni, pacjent z wrodzoną wadą serca – atrezją zastawki trójdzielnej, czyli niedorozwojem prawej komory serca. Chłopiec czekał na przeszczepienie serca właściwie od urodzenia. Do zabiegu dożył dzięki sztucznej komorze, którą wszczepiono mu trzy tygodnie wcześniej. Dzięki temu jego stan się ustabilizował.
– Drugie przeszczepienie było bardziej skomplikowane, ponieważ zostało przeprowadzone u pacjenta z sercem jednokomorowym. Takich zabiegów wykonuje się w Polsce, a także na świecie, przynajmniej na razie, bardzo mało – mówi prof. Kuśmierczyk. – Połączenia w klatce piersiowej takiego pacjenta, w wyniku wcześniejszych zabiegów, są nieadekwatne do połączeń w prawidłowo rozwiniętym sercu. Aby móc wszczepić nowe zdrowe serce i aby ono funkcjonowało, klatkę piersiową trzeba odpowiednio wcześniej przygotować. Trwa to zazwyczaj znacznie dłużej, czasem cztery godziny to za mało. Na szczęście wszystko przebiegło bardzo sprawnie i udało się nam zmieścić w tym czasie.
Serce dotarło do UCK WUM również dzięki pomocy policji. Zostało przetransportowane policyjnym helikopterem bezpośrednio na lotnisko UCK WUM. Chłopiec po operacji czuje się dobrze. Teraz, podobnie jak w przypadku pierwszego pacjenta, czeka go szereg badań kontrolnych, które wykażą, czy serce się przyjęło, czy dochodzi do odrzucenia.
