Choroby układu ruchu, choroby psychiczne, nadciśnienie, cukrzyca, trudności w utrzymaniu zdrowego stylu życia. Wyzwania zdrowotne polskich pracowników prezentuje najnowszy raport „Praca. Zdrowie. Ekonomia. Perspektywa 2022”.
Fot. pexels.com/ Valeria Boltneva
Medicover corocznie przygotowuje kompleksową analizę stanu zdrowia populacji pracowników korzystających z opieki zdrowotnej oferowanej przez firmę. W ramach tegorocznej, ósmej już edycji raportu „Praca. Zdrowie. Ekonomia. Perspektywa 2022” przeanalizowano dane 471 081 pracowników z 2021 r. w porównaniu do lat 2019-2020. W tym roku dodatkową część raportu stanowi opracowanie badań ankietowych, zrealizowanych z udziałem blisko 1300 pracowników, w ramach których badano parametry składające się na zdrowy styl życia (w tym aktywność fizyczną, dietę, a także zdrowie społeczne).
Okiem pracodawcy
Autorzy raportu zaznaczają, że najczęstszym powodem wizyty u lekarza jest konsultacja profilaktyczna (w tym wizyty medycyny pracy) – korzysta z niej ponad 50 proc. badanych (2019-2021 r/r). Stanowi to dwukrotnie wyższy odsetek w porównaniu do ogólnej populacji w Polsce. Drugie wśród najczęstszych powodów do konsultacji są choroby układu oddechowego, na trzecim miejscu znalazły się choroby oczu.
Z kolei dane z obszaru zwolnień lekarskich pokazują, że w 2021 o 2,8 proc. spadła liczba zwolnień lekarskich wydawanych z powodu ciąży, porodu lub połogu, mimo że jest to najczęstszy powód zwolnień lekarskich (prawie 36%). Obszary z największym wzrostem absencji to choroby układu ruchu i zaburzenia psychiczne.
– Jednocześnie dzięki profilaktyce, lepszemu dostępowi do opieki zdrowotnej, w tym telemedycynie oraz właściwemu postępowaniu pacjenci Medicover mają krótszą absencję (2,87 dni) niż w populacji ogólnej w Polsce (6,38 dni). Obniżenie absencji i ograniczenie prezenteizmu przekłada się na uzyskanie 3,51 produktywnego dnia na każdego pracownika. Uwzględniając całą populację 471 081 pracowników zyskano: 1,65 mln dni, czyli 7097 lat produktywnych – zaznaczono w raporcie.
Aktywność fizyczna i zbilansowana dieta
Odsetek osób z otyłością (BMI powyżej 30) systematycznie rośnie w ostatnich latach (wzrost o 1,4% od 2019), co stanowi wzrastające istotne ryzyko zdrowotne. Zgodnie z wynikami badania oceniającego styl życia, będącego komplementarną częścią tegorocznego raportu Medicover, tylko 32,6% (lub 1 na 3 badanych) badanych uprawia co najmniej 30 minut nieprzerwanej aktywności fizycznej zgodnie z rekomendacjami. WHO zaleca wszystkim zdrowym dorosłym (18-64 lata) wykonywanie aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności przez 150-300 minut tygodniowo lub 75-150 minut o dużej intensywności. Aż 67,4% ankietowanych nie spełnia tych norm – zdaniem prawie 30% badanych, przyczyną tego jest brak czasu i chęci. Większość pracowników, pomimo dobrego rozumienia znaczenia stylu życia dla zdrowia, nie przestrzega zaleceń w zakresie prawidłowej diety i rekomendowanej aktywności fizycznej.
Zdaniem 57,1% respondentów biorących udział w badaniu ankietowym oceniającym styl życia: w największym stopniu na utrzymanie dobrego stanu zdrowia wpływa zbilansowana dieta bogata w owoce i warzywa, a zdaniem 49,2% – wystarczająca ilość snu. Tymczasem, oprócz prawidłowej diety, regularna aktywność fizyczna niesie ze sobą znaczące korzyści dla organizmu.
– Statystyki związane z aktywnością fizyczną są wciąż niezadowalające. Przeważa bierny sposób spędzania wolnego czasu, co przekłada się na znaczny wzrost czynników ryzyka prowadzących do rozwoju chorób cywilizacyjnych. Ruch i zdrowy sport pomagają utrzymać prawidłową masę ciała, a także zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, zapobiegają powstawaniu cukrzycy typu 2 czy depresji, obniżają prawdopodobieństwo złamań m.in. kości biodrowej lub kręgosłupa. Dodatkowo osoby aktywne fizycznie mają mniejsze ryzyko zachorowania na raka jelita grubego (okrężnicy), macicy czy piersi (zwłaszcza w wieku menopauzalnym). Zdrowy styl życia nie powinien stać się modą, która chwilowo modyfikuje nasze nawyki. Zmiana zachowań zdrowotnych powinna być systematyczny i stała, dlatego ważną rolą jest wspieranie pracowników w tej zmianie – mówi Beata Wojciechowska, kierownik Zespołu ds. Profilaktyki i Promocji Zdrowia w Medicover.
Autorzy raportu wskazują ponadto, że korzystanie z wydarzeń kulturalnych i realizacja swoich pasji pozytywnie wpływają na zdrowie społeczne, a także zmniejszają ryzyko wystąpienia poważnych chorób i przedwczesnej śmierci. Co czwarty respondent deklaruje, że ma hobby, jednak na co dzień nie ma na nie czasu.
Zdrowie psychiczne
W 2021 roku nastąpił znaczny wzrost korzystania z porad psychologa i psychiatry. Większość problemów psychicznych wpływa na zwiększenie liczby zwolnień z pracy. Wśród najczęstszych problemów związanych ze zdrowiem psychicznym występują: reakcje na stres, zaburzenia lękowe i depresja.
– Bardzo ważna jest wczesna pomoc specjalistyczna i przeciwdziałanie pogłębieniu się problemów mentalnych. To właśnie w obszarze zdrowia psychicznego w Medicover w 2021 wystawiono o blisko 50% więcej zwolnień z pracy z powodu reakcji na ciężki stres, a aż o 100% więcej zwolnień z powodu zaburzeń depresyjnych. Sama pandemia COVID-19 przyniosła wiele niekorzystnych efektów wpływających bezpośrednio (problemy psychiczne) lub pośrednio (brak ruchu, rosnąca otyłość) na zdrowie pracowników – komentuje dr n. med. Piotr Soszyński, dyrektor ds. strategicznego doradztwa medycznego w Medicover.
Bóle pleców, nadciśnienie i cukrzyca
Wzrost liczby zwolnień z pracy utrzymuje się w przypadku bólów pleców, do czego przyczyniać się może siedzący tryb życia, wymuszone pozycje w czasie pracy zdalnej i biurowej oraz niedostateczna aktywność fizyczna.
W 2021 roku nieprawidłowe ciśnienie tętnicze stwierdzono u 28% pracowników, częściej niż w ubiegłych latach. Wysoki odsetek nieprawidłowych wartości ciśnienia stanowi ryzyko rozwoju chorób układu krążenia, w tym udaru mózgu i śmierci. Właściwe leczenie znacząco zmniejsza to ryzyko.
Autorzy raportu podkreślają, że ponad połowa pracowników posiada jeden lub więcej z czynników ryzyka prowadzących do problemów zdrowotnych w przyszłości. Warto zaznaczyć, że nieprawidłowy cholesterol ma blisko połowa badanych, a poziomu cukru co piąty pracownik. Najistotniejszą rolę w profilaktyce odgrywają zmniejszenie masy ciała, właściwa dieta oraz aktywność fizyczna.
– Dzięki dostępowi do koordynowanej ambulatoryjnej opieki zdrowotnej oszczędność, jaką można byłoby osiągnąć w grupie pracujących w Polsce (16780 tys. osób na koniec Q4 2022 wg GUS) wynosi aż 20 mld 891 mln złotych w skali roku – czytamy w raporcie.
O raporcie
Raport „Praca. Zdrowie. Ekonomia. Perspektywa 2022” to kompleksowa analiza stanu zdrowia populacji pracowników znajdujących się pod opieką Medicover Sp. z o.o., opisująca główne problemy zdrowotne i czynniki wpływające na absencję chorobową. Istotną częścią raportu jest uaktualniana kalkulacja kosztów, jakie ponoszą pracodawcy z powodu wybranych chorób pracowników. W 2022 roku ukazała się ósma edycja raportu. Eksperci Medicover przeanalizowali dane 471 081 pracowników z 2021 r. w porównaniu do lat 2019-2020. w przedziale wiekowym 18-67 lat. Raport obejmuje wyniki pracowników produkcyjnych, w tym pracujących zmianowo, biurowych, pracujących mobilnie oraz osób na stanowiskach decyzyjnych. W przygotowaniu raportu wykorzystano również ogólnodostępne analizy ZUS i GUS.
Do analizy ekonomicznej wybrano najczęstsze problemy zdrowotne występujące wśród pracowników. Należą do nich choroby przewlekłe: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, bóle pleców, bóle głowy, astma i alergia oraz choroby układu pokarmowego, a także grupa chorób ostrych – infekcje układu oddechowego. Następnie przeprowadzono standaryzację populacji według wieku, co pozwoliło na porównanie populacji Medicover do populacji ubezpieczonych w ZUS. Wówczas obliczono koszty absencji i nieefektywnej obecności w pracy dla pracowników pod opieką Medicover oraz ogólnej populacji ubezpieczonych w ZUS. Uzyskane wyniki przedstawiają koszty danej choroby, ponoszone przez pracodawcę na jednego statystycznego – a nie tylko chorego – pracownika.
Dodatkową częścią raportu „Praca. Zdrowie. Ekonomia. Perspektywa 2022” są wyniki badań ankietowych, przeprowadzonych na próbie reprezentatywnej 1299 pracowników w wieku 18-67 lat z dużych miast Polski (Warszawy, Krakowa, Katowic, Łodzi, Poznania, Wrocławia, Gdańska). Ankieta dotyczyła zdrowego stylu życia (w tym: świadomości nt. możliwości utrzymania dobrego stanu zdrowia, zwyczajów żywieniowych, aktywności fizycznej, zdrowia społecznego).
