×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Budzenie pacjenta

Anestezjolodzy żartują, że dobrze wykonaną robotę przy znieczuleniu poznać po tym, że pacjent przypadkowo spotkany na ulicy, nigdy im się nie ukłoni. Nie będzie pamiętał swojego anestezjologa ani znieczulania, ani momentu wybudzania.

Znieczulenie ogólne w najprostszym ujęciu składa się z trzech etapów: indukcji, czyli wprowadzenia w znieczulenie, podtrzymania znieczulenia i wybudzenia, czyli wyjścia z narkozy. Indukcja jest zazwyczaj etapem najkrótszym, trwa od kilku do kilkunastu minut i może odbywać się metodą wziewną (najczęściej stosowana metoda u małych dzieci) lub dożylną, standardowo stosowaną u dorosłych. Podczas etapu podtrzymywania znieczulenia najważniejsze jest zapewnienie odpowiedniej głębokości anestezji i monitorowanie stanu pacjenta. W nowoczesnej anestezjologii pacjent jest nadzorowany przez wszystkie etapy znieczulania, także podczas wybudzania i w okresie pooperacyjnym. Wybudzanie uważane jest za równie trudny etap jak indukcja, wiele problemów związanych z procedurą narkozy może wystąpić w bezpośrednim okresie pooperacyjnym.

Gdy operator kończy zabieg, anestezjolog synchronizuje wybudzenie – stopniowo spłyca i kończy znieczulenie – w zależności od użytych leków albo zmniejsza lub zaprzestaje podawać lek. Zazwyczaj wybudzenie następuje bezpośrednio od kilku do kilkunastu minut po zakończeniu operacji – wyjątkiem bywają chorzy w bardzo ciężkim stanie ogólnym, przebywający wcześniej np. na oddziale intensywnej terapii, a także pacjenci poddani rozległym zabiegom, np. kardiochirurgicznym. W tym czasie prowadzi się obserwację kliniczną: monitoruje parametry życiowe, sprawdza powrót fizjologicznych odruchów, wydolność własnego oddechu pacjenta, przywrócenie siły mięśniowej. Sprawdza się także jakość kontaktu z pacjentem, czy spełnia proste polecenia, czy nie jest splątany lub pobudzony. Objawy dezorientacji występują sporadycznie po narkozie, dotyczy to często starszych pacjentów. Pacjenci w sali wybudzeń bywają jeszcze nieprzytomni, co związane jest najczęściej z resztkowym działaniem leków znieczulających.

Obserwacja bezpośrednio po wybudzeniu przebiega na w pełni wyposażonej sali pooperacyjnej – sali wybudzeń – optymalnie, jeżeli taka sala znajduje się w obrębie bloku operacyjnego. Wtedy każdy chory, który przeszedł prawidłowo przez zabieg i znieczulenie, pozostaje 2–4 godziny pod obserwacją i nadzorem personelu anestezjologicznego – bezpośrednią opiekę może sprawować pielęgniarka, ale odpowiedzialność za stan chorego spoczywa na anestezjologu. Gdy pacjent jest wydolny oddechowo, parametry krążenia są ustabilizowane, można z nim nawiązać logiczny kontakt słowny, lekarz podejmuje decyzję o przewiezieniu go na macierzysty oddział. Należy pamiętać, że w sporadycznych przypadkach powikłania po znieczuleniu mogą się pojawić nawet kilka dni po przeprowadzonej operacji.

Narkoza obarczona jest większym ryzykiem powikłań, gdy zabieg nie jest planowany i w związku z tym pacjenta nie można było wcześniej przygotować do narkozy, nie wiadomo kiedy ostatnio spożywał posiłek i czasami nieznana jest jego historia chorobowa. Dotyczy to zabiegów ratujących życie, z nagłych wskazań, takimi są na przykład zabiegi ofiar z wypadków drogowych. Także podczas planowanych zabiegów w trakcie wybudzania mogą pojawić się powikłania znieczulenia. Opóźnienia procesu wybudzania najczęściej są związane z trzema czynnikami: ogólnym złym stanem chorego w okresie przedoperacyjnym, z bardzo długim czasem i dużą rozległością operacji i koniecznością podawania w tym czasie dużych dawek leków opioidowych i zwiotczających, a także z traumatyzującym przebiegiem operacji, w trakcie której nastąpiła duża, niekontrolowana utrata krwi, uszkodzenia ważnych narządów, jak płuca, wątroba, serce, nerki. Chory w ciężkim stanie ogólnym przewożony jest na odział intensywnej terapii. Nie wybudza się go ze znieczulenia i pozostawia w głębokiej sedacji. Pacjent zaintubowany i wentylowany mechanicznie jest leczony na oddziale intensywnej terapii.

Bardzo istotną kwestią, związaną z wybudzeniem i opieką po zabiegu, jest zniesienie bólu pooperacyjnego i zapewnienie możliwego komfortu pacjentowi. Ból jest silnym czynnikiem, który utrudnia proces powrotu do zdrowia, dlatego też jego uśmierzanie jest bardzo ważne w procesie rekonwalescencji.

01.06.2017
Zobacz także
  • Powikłania rany pooperacyjnej
  • Znieczulenie miejscowe nasiękowe
  • Sedacja i krótkotrwałe dożylne znieczulenie ogólne
  • Leki stosowane w anestezjologii
  • Premedykacja
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta