USG (ultrasonografia) jamy brzusznej to badanie obrazowe, podczas którego lekarz może obejrzeć narządy znajdujące się w jamie brzusznej. Badanie jest bezbolesne i bezpiecznie. Najlepiej zgłosić się na badanie z wypełnionym pęcherzem oraz unikać przed badaniem spożywania wzdymających pokarmów
Co to jest USG jamy brzusznej?
USG (ultrasonografia) jamy brzusznej jest badaniem obrazowym, podczas którego lekarz może obejrzeć narządy wewnętrzne. W USG wykorzystywane są impulsy fal ultradźwiękowych, które wracają do głowicy USG odbite na granicy różnych środowisk akustycznych. Obraz powstaje na ekranie w czasie rzeczywistym.
USG jamy brzusznej: przygotowanie
Nie ma jednoznacznych zaleceń dotyczących przygotowania do USG brzucha. Lekarz może zalecić pacjentowi konkretne postępowanie, jeśli USG wykonuje się, żeby rozstrzygnąć konkretne wątpliwości diagnostyczne. Czasami pacjent otrzymuje kartkę z zaleceniami z pracowni USG dotyczącą przygotowania. Jeśli w jelitach znajduje się dużo gazów (co jest odczuwane jako wzdęcie), jest to niekorzystne, ponieważ rozdęte w ten sposób jelita mogą przesłaniać inne narządy, przez co nie będą one dostępne badaniu. Wynik takiego badania USG może mieć wtedy ograniczoną przydatność diagnostyczną. Z tego względu zaleca się unikanie produktów wzdymających (np. roślin strączkowych, napojów gazowanych), czasem lekarz może zalecić zażycie przed badaniem leków zmniejszających ilość gazów w jelitach lub pozostanie na czczo przed badaniem. Zwykle korzystne jest również dobre wypełnienie pęcherza moczowego, dlatego warto bezpośrednio przed badaniem pić wodę niegazowaną i powstrzymać się od oddania moczu.
Warto założyć luźne ubranie, które łatwo będzie zdjąć do badania (trzeba odsłonić brzuch) oraz przynieść wyniki wcześniejszych badań USG jamy brzusznej, żeby lekarz mógł je porównać.
USG jamy brzusznej: co wykrywa
USG jamy brzusznej pozwala obejrzeć lekarzowi narządy, takie jak:
- wątroba
- pęcherzyk żółciowy i drogi żółciowe
- trzustka
- śledziona
- nerki
- pęcherz moczowy (jeśli jest wypełniony)
- duże naczynia krwionośne znajdujące się w jamie brzusznej – aorta, żyła główna dolna
- narządy rodne u kobiet (głownie macicę)
- gruczoł krokowy u mężczyzn.
Wykonujący badanie lekarz może zobaczyć, czy wymienione narządy są prawidłowej wielkości, mają prawidłową budowę i strukturę, czy znajdują się w nich jakieś zmiany (np. guzy, torbiele, złogi), czy ich unaczynienie i położenie jest prawidłowe.
Żołądek oraz jelita nie są dobrze widoczne w USG brzucha i nie jest możliwa ocena, np. wrzodów dwunastnicy lub polipów jelita grubego.
Czy pić wodę przed USG jamy brzusznej?
Tak, przed USG brzucha można pić wodę, najlepiej niegazowaną. Dobrze wypełniony pęcherz moczowy jest lepiej widoczny podczas USG oraz umożliwia obejrzenie narządów znajdujących się w jego sąsiedztwie (np. macicy u kobiet). Dlatego zazwyczaj zaleca się spożycie przed USG brzucha takiej ilości wody, żeby czuć parcie na mocz.
Co jeść przed USG jamy brzusznej?
Przed USG jamy brzusznej (2–3 dni) najlepiej jeść lekkostrawne, niewzdymające posiłki. Nie należy także pić napojów gazowanych.
USG jamy brzusznej – wskazania
USG jamy brzusznej jest badaniem diagnostycznym, które wykonuje się przede wszystkim, żeby wykluczyć lub potwierdzić patologię dotyczącą układu pokarmowego lub moczowego. Objawy, przy których lekarz może skierować pacjenta na USG jamy brzusznej, to między innymi:
- bóle brzucha
- nudności, wymioty
- niezamierzone zmniejszenie masy ciała
- biegunka lub zaparcie
- nieprawidłowości dotyczące stolca, np. krew widoczna w stolcu, stolec smolisty lub o nieprawidłowym kolorze (np. jasny stolec)
- powiększenie obwodu brzucha
- guzy wyczuwalne przez skórę podczas badania brzucha dotykaniem
- problemy z oddawaniem moczu (ból, pieczenie), krew w moczu
- żółtaczka.
USG brzucha wykonuje się także po urazach brzucha, u osób chorych na nowotwory złośliwe w przypadku podejrzenia np. przerzutów do wątroby, a także w innych sytuacjach.
USG brzucha – przebieg
Podczas USG brzucha pacjent leży na plecach, na skórę brzucha nakłada się przezroczysty żel. Lekarz przesuwa po brzuchu głowicą USG, a obraz widzi na ekranie przed sobą. Podczas USG lekarz może poprosić pacjenta o zmianę pozycji (np. przekręcenie się na bok) lub nabranie i zatrzymanie powietrza. Badanie jest bezbolesne, ale kiedy lekarz mocniej przyciśnie głowicę do brzucha, może to wywołać dyskomfort. USG brzucha trwa zwykle około 20 minut. Wynik badania jest wydawany od razu.
Czy USG brzucha jest bezpieczne?
Tak, USG jest bezpieczne i nie wiąże się z narażeniem na promieniowanie jonizujące.
