Co to są samoistne zespoły bólowe odbytu i odbytnicy, i jakie są ich przyczyny?
Samoistne zespoły bólowe odbytu i odbytnicy stanowią grupę chorób charakteryzujących się bólem w okolicy odbytu bez stwierdzonej przyczyny wyjściowej, takiej jak choroba hemoroidalna, szczelina odbytu, rana lub zakażenie. Samoistne zespoły bólowe odbytu i odbytnicy występują pod postacią tzw. zespołu dźwigaczy odbytu (ból wywołany nadmiernym napięciem mięśni dźwigaczy), bólu kości ogonowej (kokcygodynii) lub tzw. napadowego bólu odbytu (krótkie epizody nagłego, ostrego bólu okolicy odbytu).
Jak często występują samoistne zespoły bólowe odbytu i odbytnicy?
Częstość występowania samoistnych zespołów bólowych odbytu i odbytnicy w populacji jest trudna do ustalenia, ponieważ wielu chorych nie zgłasza się do lekarza, bagatelizując dolegliwości. Jedynie pewien odsetek chorych odczuwa dolegliwości na tyle uciążliwe, że decyduje się szukać pomocy lekarskiej. Wiadomo natomiast, że samoistne zespoły bólowe występują znacznie częściej u kobiet.
Jak się objawiają samoistne zespoły bólowe odbytu i odbytnicy?
Zespół objawia się bólem, dużym napięciem i uczuciem dyskomfortu w okolicy odbytu, krzyża i kości ogonowej, niekiedy uczuciem rozpierania. Czasem ból obejmuje także pośladki oraz uda.
Co robić w razie wystąpienia objawów bólu odbytu i odbytnicy?
Ból w tej okolicy może być objawem wielu chorób, w tym nowotworowych, należy więc skonsultować się z lekarzem w razie bólu trwającego powyżej dwóch dni, niereagującego na zwykłe środki przeciwbólowe. Zanim lekarz ustali rozpoznanie samoistnego zespołu bólowego, zleci szereg badań diagnostycznych, aby wykluczyć inne przyczyny dolegliwości.
Jak lekarz stawia diagnozę?
Aby wykluczyć inne przyczyny bólu, lekarz po zebraniu wywiadu, wykona badania wziernikowe (anoskopię, rektoskopię), zleci USG przezodbytnicze, tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny. W zależności od sytuacji konieczne może się okazać także wykonanie biopsji lub badań mikrobiologicznych.
Jakie są sposoby leczenia?
Leczenie zależy od charakteru zespołu bólowego. Wykorzystuje się między innymi stymulację elektrogalwaniczną mięśni dźwigaczy odbytu prądem o wysokim napięciu, fizykoterapię (ćwiczenia, masaże), stosuje środki zmiękczające stolec, leki przeciwbólowe, blokady miejscowe.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?
Rokowanie zależne jest od charakteru zespołu – leczenie zespołu dźwigaczy lub kokcygodynii bywa trudne. Napadowe bóle odbytu z kolei często ustępują samoistnie z wiekiem.
Co robić, aby uniknąć zachorowania?
Ponieważ przyczyna występowania dolegliwości nie jest do końca poznana, trudno jest wskazać metody zapobiegawcze. Sugeruje się unikanie nadmiernego parcia, ćwiczenia mięśni dna miednicy, dbałość o regularne wypróżnienia i unikanie siedzącego trybu życia.
