Podwojenie stawki żywieniowej, która w tej chwili wynosi średnio na pacjenta 14 złotych dziennie, przewiduje projekt rozporządzenia ministra zdrowia. To rozwiązanie dotyczyć będzie jednak, na razie, oddziałów ginekologiczno-położniczych, czyli kobiet w ciąży i w okresie okołoporodowym.
Fot. Piotr Skórnicki / Agencja Gazeta
Projekt rozporządzenia został we wtorek skierowany do konsultacji publicznych. – Wyżywienie pacjentów hospitalizowanych jest elementem gwarantowanych świadczeń opieki zdrowotnej (…). Brak jest jednak aktów prawnych uszczegóławiających i standaryzujących przedmiotową kwestię, np. w odniesieniu do stawki żywieniowej czy norm żywieniowych. Kwestie te pozostają w gestii dyrektorów szpitali, zobowiązanych zapewnić odpowiednie posiłki w jednostkach – czytamy w uzasadnieniu.
Ministerstwo Zdrowia przyznaje, że docierają do niego postulaty „o konieczności prawnego uregulowania spraw związanych z wyżywieniem pacjentów”. Najwyższa Izba Kontroli zaleciła resortowi wypracowanie „ujednoliconego podejścia do oceny jadłospisów i posiłków w szpitalach”. Dlatego „minister właściwy do spraw zdrowia podjął decyzję o opracowaniu standardu, który kompleksowo określi zasady żywienia szpitalnego”.
Standard ma zostać wypracowany w drodze pilotażu, który obejmie kobiety w ciąży i w okresie okołoporodowym. – Kobiety oczekujące potomstwa powinny przykładać szczególną wagę do jakości i ilości spożywanych posiłków. Ich dieta oddziałuje na nie same, a także bezpośrednio na kształtujący się organizm dziecka – przyznaje ministerstwo w uzasadnieniu, przywołując wytyczne Instytutu Żywności i Żywienia, który zwraca uwagę na tzw. płodowe programowanie metaboliczne, zgodnie z którym już w ciąży można wpływać na zwiększone lub zmniejszone ryzyko rozwinięcia się chorób cywilizacyjnych, w tym otyłości, cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej, osteoporozy i niektórych nowotworów u dziecka.
Skutki niedoboru składników odżywczych w życiu płodowym są dotkliwe i mogą ujawniać się już bardzo wcześnie, w postaci zwiększonego ryzyka poronień, porodów przedwczesnych, wewnątrzmacicznego zahamowania wzrostu płodu i śmiertelności okołoporodowej noworodka. Ministerstwo przyznaje, że w tej chwili szpitale nie zapewniają pacjentkom specjalnie dobranej dla ich potrzeb diety. Co do zasady, kobiety otrzymują standardowe posiłki, serwowane wszystkim pacjentom. Standardem jest śniadanie lub kolacja złożona z dwóch, trzech kromek jasnego, najtańszego pieczywa, na talerzu można też znaleźć mielonkę i tłuszcz do smarowania pieczywa, ewentualnie liść sałaty.
Ojciec dziecka wykupi sobie posiłek?
Ministerstwo podkreśla, że duża część szpitali nie prowadzi kuchni we własnym zakresie, a zleca zapewnienie żywienia pacjentów przedsiębiorcom zewnętrznym, wyłanianym w drodze zamówień publicznych. – Kontrola NIK wskazała, że co do zasady postępowania są prowadzone poprawnie, a stosowanym trybem jest przetarg nieograniczony. Pomimo tego jakość świadczonych usług jest często niewystarczająca, a szpital nie egzekwuje odpowiednio swoich praw.
Resort zwraca uwagę, że kobietom w ciąży i po porodzie często towarzyszą inne osoby (najczęściej ojcowie dzieci). – Stanowią oni istotne wsparcie, a ich obecność zwiększa komfort przebywania w szpitalu. Należy więc podejmować działania ułatwiające ojcom przebywanie z partnerkami oraz nowo narodzonymi dziećmi. Jednym z nich powinno być umożliwienie wykupienia przez taką osobę posiłków, które są serwowane pacjentkom. Dzięki temu osoba towarzysząca będzie mogła poświęcić więcej czasu swojej rodzinie, razem zjeść posiłek itd. Nie będzie też konieczności przynoszenia na oddział własnej żywności, często niezalecanej kobiecie w ciąży lub karmiącej, która mimo to ją również spożywa – tłumaczy ministerstwo.
Według raportu NIK, średnia dzienna stawka żywieniowa w szpitalach wynosi 14,00 zł. Program pilotażowy pod nazwą „Standard szpitalnego żywienia kobiet w ciąży i w okresie poporodowym – Dieta Mamy” zakłada podwojenie stawki podstawowej przeznaczonej na finansowanie żywienia grupy docelowej, a na pozostałe koszty związane z wdrożeniem pilotażu (np. wynagrodzenie dietetyka, działania edukacyjne) przyjęto wartość stanowiącą 30 proc. stawki żywieniowej, w sumie 18,20 zł.
Celem głównym pilotażu jest wdrożenie modelu żywienia zapewnianego kobietom w ciąży i w okresie poporodowym w oddziałach szpitalnych o profilu neonatologicznym, położniczo-ginekologicznym, ginekologicznym, patologii ciąży, położniczym, położnictwa i neonatologii, ginekologii onkologicznej oraz propagowanie zasad zdrowego odżywiania.
Sposób realizacji pilotażu obejmie zasadniczo zapewnienie wyżywienia przeznaczonego dla kobiet w ciąży i w okresie poporodowym, a także konsultacji dietetycznych i poradnictwa, edukacji i rozpowszechniania treści w zakresie prawidłowego żywienia kobiet w ciąży i w okresie poporodowym. Realizatorem pilotażu będzie mógł być każdy podmiot posiadający umowę z NFZ, który na jej podstawie udziela świadczeń z zakresu leczenia szpitalnego na oddziałach objętych pilotażem.
Ministerstwo zwraca uwagę, że Instytut Żywności i Żywienia stworzył portal www.ncez.pl, finansowany w ramach Narodowego Programu Zdrowia. – Są to miejsca w Internecie, gdzie m.in. kobiety w ciąży i po porodzie znajdą szereg ciekawych oraz przydatnych informacji i porad z zakresu zdrowego stylu życia. Szpitale będą wykorzystywać te treści, dzięki czemu nie muszą ponosić kosztów opracowania autorskich materiałów oraz kosztów uruchomienia dedykowanej strony internetowej.
