Jeszcze przed końcem tego stulecia populacje niemal wszystkich krajów będą się kurczyły, co wpłynie na ich społeczeństwa, światową gospodarkę i geopolitykę – przewidują autorzy badań opublikowanych przez „Lancet”.
Fot. pixabay.com
Aby wielkość populacji kraju rozwiniętego utrzymywała się na tym samym poziomie, każda kobieta w ciągu swojego życia powinna urodzić przeciętnie 2,1 dziecka. Jeśli liczba ta zmaleje poniżej ok. 2,1, wielkość populacji zacznie spadać. Mogłoby się wydawać, że wystarczy po prostu dwoje dzieci, ale nadwyżka kompensuje zgony przed osiągnięciem dojrzałości oraz to, że chłopców rodzi się więcej. W krajach o wysokiej umieralności dzieci współczynnik dzietności musi być wyższy.
W 1950 roku kobiety miały w swoim życiu średnio 4,7 dziecka. Jak wskazują w oparciu o przeprowadzone na modelach badania naukowcy z University of Washington's Institute for Health Metrics and Evaluation, od tego czasu globalny współczynnik dzietności zmniejszył się niemal o połowę - do 2,4 w roku 2017, zaś do roku 2100 spadnie poniżej 1,7. 183 ze 195 krajów będzie miało współczynnik dzietności poniżej poziomu zastępowalności.
W rezultacie naukowcy spodziewają się, że liczba ludzi na Ziemi około roku 2064 osiągnie szczytowy poziom 9,7 miliarda, a następnie pod koniec wieku spadnie do 8,8 miliarda. Będzie bardzo dużo starych ludzi - 80 lat skończy więcej osób niż się urodzi. Najprawdopodobniej populacje 23 krajów zmniejszą się o połowę do roku 2100. Populacja Japonii spadnie ze szczytowego poziomu 128 milionów w 2017 do mniej niż 53 milionów pod koniec wieku, populacja Włoch - z 61 milionów do 28 milionów w tym samym okresie.
Podobnie będzie w Hiszpanii, Portugalii, Tajlandii i Korei Południowej. Chiny najbardziej obecnie zaludniony kraj na świecie prawdopodobnie osiągną maksimum 1,4 miliarda w ciągu czterech lat, po czym spadną do 732 milionów do 2100 roku. Ich miejsce zajmą Indie.
Spadające wskaźniki dzietności związane są z większą liczbą uczących się i pracujących kobiet oraz lepszym dostępem do antykoncepcji - dlatego kobiety decydują się na mniejszą liczbę dzieci.
Mogłoby się wydawać, że mniejsza populacja zmniejszy emisję dwutlenku węgla oraz ograniczy wylesianie terenów uprawnych. Jednak odwrócona struktura wieku (więcej osób starszych niż młodych) ograniczy ten efekt.
Liczba dzieci poniżej piątego roku życia spadnie z 681 milionów w 2017 do 401 milionów w 2100, podczas gdy liczba osób starszych niż 80 lat wzrośnie ze 141 milionów w 2017 do 866 milionów w 2100. Trudno sobie wyobrazić rozwiązanie problemów z opieką zdrowotną, podatkami i emeryturami. Nie wystarczy otworzyć granice dla młodych imigrantów – młodych będzie brakowało na całym świecie, a imigranci i tak się w końcu zestarzeją.
Rozwiązania takie jak wydłużony urlop macierzyński i ojcowski, bezpłatna opieka nad dziećmi, zachęty finansowe i dodatkowe prawa pracownicze nie przynoszą spektakularnych wyników. W Szwecji współczynnik dzietności wzrósł z 1,7 do 1,9, ale na przykład w Singapurze nadal wynosi on 1,3.
Oczekuje się, że populacja Afryki Subsaharyjskiej potroi się do ponad trzech miliardów ludzi do 2100 roku. Drugim co do wielkości krajem na świecie, z populacją 791 milionów stanie się Nigeria. Więcej osób pochodzenia afrykańskiego pojawi się poza Afryką, co może nasilić problemy z rasizmem.
