Ćwiczenia w ciąży

Pytanie nadesłane do redakcji

Ćwiczenia w ciąży. Witam, dziś po zrobieniu testu ciążowego dowiedziałam, że jestem w ciąży, czyli orientacyjnie będzie to 3.-4. tydzień. Mam bardzo ważne pytanie, gdyż uprawiam wyczynowo sport - biegam 400 m, trenuję 7 dni w tygodniu, na obozach po 2 razy dziennie. Uprawiam lekkoatletykę już 8 lat. Pytanie jest takie, czy przez miesiąc mogę kontynuować treningi (oczywiście wiem, że bez siłowni i skoczności) chodzi mi o samo bieganie, Nie jest to trucht, lecz szybki bieg, o czym świadczy dystans przeze mnie biegany. Mam mistrzostwa za niecały miesiąc, zależy mi na nich, gdyż jeżeli nie wystartuję mogę zapomnieć o stypendiach. Przetrenowałam całą zimę do tych zawodów. Już teraz wystarczy tylko podtrzymanie wysiłku i wystartowanie, więc nie będzie to kosztem ciężkich i wyczerpujących treningów. Czy mogę zagrozić przez to mojej ciąży? Oczywiście wybieram się do lekarza, ale teraz przebywam poza miejscem zamieszkania, więc pójdę do niego za tydzień, a trenować muszę codziennie niewiele. Ogólnie słyszałam, że nie można raptownie odstawić sportu wyczynowego, gdyż grozi to powikłaniami ze strony serca, które jest do tego przyzwyczajone, trzeba to zrobić spokojnie. Oczywiście wszystkie odżywki wspomagające wysiłek odstawiłam. Staraliśmy się parę lat z mężem o dziecko, dlatego nie było sensu rezygnować ze sportu, który jest moim źródłem utrzymania, nieoczekiwanie w końcu się udało, cieszymy się, a zarazem niepokoimy. Proszę o odpowiedź pozdrawiam

Odpowiedziała

prof. dr hab. med. Violetta Skrzypulec-Plinta
ginekolog położnik, endokrynolog, seksuolog
Kierownik Katedry Zdrowia Kobiety Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Szanowna Pani!
Znaczenie aktywności fizycznej w czasie ciąży jest nieocenione. Ćwiczenia fizyczne przede wszystkim wpływają na układ krążenia, przyczyniają się do usprawnienia przemiany materii, oraz wpływają na kształtowanie prawidłowej postawy w czasie ciąży, zapobiegając w ten sposób pogłębiającej się lordozie w  okolicy lędźwiowej i kifozie piersiowej.

Proszę jednak pamiętać, że początek ciąży jest niezwykle ważny zarówno dla Pani, jak i dla rozwijającego się dziecka. W pierwszym trymestrze układ hormonalny który "podtrzymuje" ciążę nie funkcjonuje jeszcze dostatecznie sprawnie, dlatego w tym okresie występuje ryzyko utraty ciąży, czyli poronienia. Do końca 8. tygodnia ciąży trwa proces, który nazywamy organogenezą. Właśnie w tym czasie zaczynają rozwijać się i kształtować wszystkie najważniejsze układy i narządy Pani dziecka.

Powinna Pani jak najszybciej udać się do lekarza ginekologa, aby wykonać badanie USG - potwierdzające lokalizację żywej ciąży w jamie macicy. Ginekolog na pewno zaleci Pani badania krwi, na podstawie których oceni czy ciąża przebiega fizjologicznie. Lekarz poinformuje Panią również o konieczności przyjmowania kwasu foliowego, który zapobiega wadom układu nerwowego.

Dlatego proszę teraz ograniczyć intensywne treningi, zwłaszcza do końca pierwszego trymestru, czyli 12. tygodnia ciąży. Niestety powinna Pani również zrezygnować z zawodów. Wzmożony wysiłek fizyczny w opisywanym wcześniej czasie może przyczynić się do utraty ciąży. Natomiast od drugiego trymestru może Pani wykonywać ćwiczenia fizyczne, które będą miały charakter ćwiczeń rozciągających i wzmacniających. Ponadto należy unikać wszelkich sportów kontaktowych, wraz z nimi ćwiczeń kładących nacisk na stawy, które są bardziej ruchome w okresie ciąży. Od drugiego trymestru ciąży należy unikać ćwiczeń w pozycji na wznak, ponieważ mogą one doprowadzić do zwiększonego ucisku na żyłę główną dolną.

Ciąża nie jest chorobą, ale wyjątkowym stanem, w czasie którego zaczyna się rozwijać nowe życie w organizmie kobiety. Umiarkowana aktywność fizyczna podczas ciąży pozwala kobiecie na przygotowanie się do wysiłku fizycznego związanego z porodem, a po porodzie pozwala szybciej wrócić do formy.
Wszystkiego dobrego.

Odpowiedział

dr med. Ernest Kuchar
specjalista medycyny sportowej
Poradnia Medycyny Sportowej we Wrocławiu

Lekarze tradycyjnie ostrzegają kobiety ciężarne o możliwych zagrożeniach związanych z ćwiczeniami fizycznymi i powszechnie zalecają odpoczynek oraz zmniejszenie lub ograniczenie uprawiania sportu w czasie ciąży. Mimo to, coraz więcej kobiet ciężarnych kontynuuje uprawianie sportu aż do samego porodu, a wpływ wysiłku fizycznego na płód i noworodka nie został dobrze zbadany. Obawy co do szkodliwości wysiłku fizycznego w ciąży pochodzą z małych, słabych pod względem metodologii badań obserwacyjnych i opisów pojedynczych przypadków. Większe, lepsze badania nie potwierdziły negatywnych skutków wysiłku fizycznego w ciąży. Przegląd Cochrane z 2002 roku wskazał, że nie ma wystarczających dowodów ani na korzystny wpływ ani na szkodliwy wysiłku fizycznego na matkę i/lub płód. W nowszych badaniach udowodniono, że umiarkowany wysiłek fizyczny wpływa korzystnie na rozwój płodu.

Znam liczne przykłady zawodniczek, które kontynuowały intensywne treningi we wczesnej ciąży i rodziły potem zdrowe dzieci. Czytałem nawet o przypadkach celowego zachodzenia w ciążę, by zyskać przewagę wynikłą ze zmian hormonalnych.

Myślę, że trzeba starać się podejść do zagadnienia racjonalnie. Biorąc pod uwagę jak ważną dla Pani sprawą jest ciąża, jak też to, że jest to stan fizjologiczny i gdyby nie testy ciążowe to mogłaby Pani jeszcze nie wiedzieć o swoim stanie, proponuję przede wszystkim zasięgnąć porady położnika. Jeżeli ciąża rozwija się prawidłowo i nie ma przeciwwskazań do wysiłku fizycznego, to może Pani kontynuować rozsądny cykl treningowy. Proszę pamiętać, że ciąża zawsze wiąże się z niewielkim ryzkiem - rozumiem przez to, że pewien odsetek ciąż kończy się niepowodzeniem. Gdyby tak miało być w Pani przypadku, to zawsze pozostaną wątpliwości czy wysiłek fizyczny miał na to wpływ.

Co do odstawiania wysiłku fizycznego, to może Pani w razie potrzeby bez obaw przerwać uprawianie sportu wyczynowego. Nie będzie to szkodliwe dla serca.