Stale rośnie zachorowalność na raka jelita grubego w naszym kraju, w ostatnich 40 latach zwiększyła się ona co najmniej czterokrotnie, szczególnie wśród mężczyzn – alarmują eksperci. Marzec jest miesiącem świadomości raka jelita grubego.
Fot. istockphoto.com
Fundacja STOMAlife ostrzega, że nowotwór jelita grubego może przez długi czas pozostawać bezobjawowy, a jego pierwsze symptomy pojawiają się dopiero, gdy choroba osiąga zaawansowane stadium. Dlatego ważna jest profilaktyka i poddawanie się refundowanej z budżetu państwa kolonoskopii, czyli wziernikowaniu jelita grubego.
Według Krajowego Rejestru Nowotworów w 1980 r. rak jelita grubego wykryto u 4,7 tys. Polek i Polaków, a w 2017 r. już u 19 tys. osób, czyli czterokrotnie więcej. Nadal jednak zwiększa się zachorowalność z tego powodu. Podejrzewa się, że w 2020 r. nowotwór ten wykryto u jeszcze większej grupy osób, choć oficjalne dane nie są jeszcze znane.
W ocenie ekspertów Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego w Warszawie, jeśli nic się nie zmieni, w 2030 r. liczba zachorowań z powodu raka jelita grubego może się w Polsce zwiększyć do 27 tys.
Fundacja STOMAlife przypomina, że ryzyko zachorowań obserwuje się po 50. roku życia. Zbyt późna wykrywalność ma niekorzystny wpływ na rokowanie pacjenta, więc zanim dojdzie do rozwoju raka, należy stosować odpowiednią profilaktykę.
Niepokojące jest jednak, że coraz częściej na raka jelita grubego chorują osoby w średnim wieku. Według Amerykańskiego Towarzystwa Onkologicznego (ACS), w latach 1995-2013 o 22 proc. zwiększyła się w USA zachorowalność na nowotwory przewodu pokarmowego, w tym szczególnie raka jelita grubego, wśród osób przed 50. rokiem życia.
„Wszyscy się zastanawiają, co jest tego powodem. Jedną z przyczyn może być otyłość i spożywanie coraz bardziej przetworzonej żywności” – twierdzi konsultant krajowy w dziedzinie gastroenterologii prof. Jarosław Reguła. Czujność onkologiczną powinny zatem zachować również osoby przed 50. rokiem życia.
Rak jelita grubego trudno wcześnie wykryć na podstawie jedynie objawów, takich jak bóle w okolicach brzucha oraz chudnięcie czy krwawienia. Dlatego ważna jest profilaktyka oraz poddawanie się badaniom, pozwalającym wcześnie wykryć ten nowotwór. Chodzi głównie o kolonoskopię, będącą najlepszą metodą wczesnego wykrywania bezobjawowego raka jelita grubego.
Kolonoskopia pozwala wykryć i usunąć polipy, zmianę przedrakową, z której może się rozwinąć nowotwór. Polipy stwierdza się u ponad 30 proc. ludzi po 50. roku życia. Nie należy też lekceważyć takich objawów, jak obecność krwi w stolcu, krwawienie z odbytu lub zmiana rytmu wypróżnień.
„Jeśli chodzi o profilaktykę, pierwszym krokiem jest zaprzestanie palenia papierosów oraz regularna aktywność fizyczna. Istotne są również właściwe praktyki żywieniowe. Należy unikać nadmiernej ilości tłuszczów zwierzęcych, czerwonego, przetworzonego mięsa i produktów żywieniowych z suplementami, ulepszaczami oraz konserwantami. Ryzyko zachorowania zmniejsza dieta pełna warzyw i owoców, które są źródłem naturalnego błonnika pokarmowego, antyoksydantów i witamin” – podkreśla prof. Krzysztof Bielecki.
Prezes Fundacji STOMAlife Dorota Minta doradza, żeby wszelkie wątpliwości dotyczące samopoczucia i odczuwanych dolegliwości niezwłocznie konsultować z lekarzem pierwszego kontaktu. „Zaufanym miejscem i źródłem rzetelnych informacji są też eksperci naszej Fundacji. Pacjenci mogą zadzwonić na bezpłatną infolinię pod numer 800 633 463 lub skorzystać z profesjonalnej medycznej lub psychologicznej porady w naszych punktach konsultacyjno–szkoleniowych” – zapewnia.
Rak jelita grubego jest najczęstszą przyczyną wyłonienia stomii, nazywanej potocznie „odbytem brzusznym”. Fundacja zapewnia, że nie musi ona oznaczać rezygnacji z dotychczasowych aktywności i planów życiowych. Aby przekonać o tym i pomóc chorym, w marcu w 13 miastach w Polsce można korzystać z bezpłatnych konsultacji z pielęgniarkami stomijnymi, psychologami i lekarzami specjalistami.
Bezpłatne konsultacje odbywają się m. in. w Poznaniu, Gdańsku, Szczecinie, Elblągu, Toruniu i Bydgoszczy. Pełna lista wszystkich punktów dostępna jest na stronie Fundacji STOMAlife (www.stomalife.pl) w zakładce Pomoc.
W ramach „Środy z Profilaktyką” 18 marca wolontariusze STOMAlife będą dyżurować w oddziałach wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowie w całej Polsce.
