Pytanie nadesłane do redakcji
Czy udzieliłby Pan zgody na uprawianie sportów walki (a dokładniej brazylijskiego jujitsu) osobie z przewlekłym zapaleniem wątroby? Kiedyś pytając się trenera odnośnie do możliwości podjęcia treningów, zapytał mnie, czy mam zgodę lekarza sportowego. Szczerze mówiąc, nigdy nie konsultowałem tego z lekarzem, ponieważ dla mnie moja choroba jest jednoznaczna z niemożliwością uprawiania sportów walki. Dlatego pomyślałem, o tym żeby zapytać Pana, jak Pan potraktowałby Pan taką osobę jak ja, i czy zezwoliłby Pan takiej osobie na uprawianie jujitsu i branie udziału w zawodach, czy może lepiej żeby taka osoba nie trenowała? Dodam tylko, że brazylijskie jujitsu jest sportem chwytanym, nie ma tam ciosów, uderzeń. Jednak jest to sport kontaktowy i istnieje możliwość otarć. Z góry dziękuję za odpowiedź. Jestem niesamowicie wdzięczny za poprzednią odpowiedź. Proszę mi coś doradzić Panie doktorze, żebym wiedział co robić. Czy wznowić treningi, czy przestać mieć nadzieję, postawić sprawę jasno i je przerwać....
Odpowiedział
dr med. Ernest Kuchar
specjalista medycyny sportowej
Poradnia Medycyny Sportowej we Wrocławiu
Ryzyko zakażenia wirusami zapalenia wątroby typu B lub C przez uczestnictwo w zajęciach sportowych jest bardzo małe. Wspomniane wirusy krwiopochodne przenoszą się za pośrednictwem krwi, nasienia lub wydzielny pochwowej. Do zakażenia dochodzi, zatem przez dożylne przyjmowane narkotyków za pomocą wspólnych strzykawek czy ryzykowne zachowania seksualne, natomiast udział w treningach i zawodach sportowych jest bezpieczny. Wirusami krwiopochodnymi nie można się zarazić od innych sportowców przez pot i ślinę. Ponadto wszyscy młodzi zawodnicy w Polsce powinni być zaszczepieni przeciwko WZW typu B, co skutecznie chroni ich przed zakażeniem (szczepienia są obowiązkowe w Polsce od 1993 roku).
Zgodnie z aktualnymi poglądami na zagadnienie zakażeń krwiopochodnych, zawodnicy zakażeni wirusowymi zapaleniami wątroby typu B lub C mogą bez ograniczeń uczestniczyć w zajęciach prawie wszystkich dyscyplin sportowych. Do pełnej oceny Pana indywidualnej sytuacji potrzeba kilku danych, jak: wiremia (liczba kopii wirusa w mm3 krwi), próby wątrobowe i markery HBV. Jeżeli, jak rozumiem, jest Pan przewlekle zakażony HBV w sposób bezobjawowy i ma Pan niską wiremię, to moim zdaniem może Pan z powodzeniem uprawiać sporty walki, w tym brazylijskie jujitsu.
Nie ma obowiązku testowania zawodników w kierunku zakażeń krwiopochodnych, zatem nie wiadomo, który z nich jest zakażony. W Polsce zakażenie HCV i HBV dotyczy około 3% dorosłej populacji, czyli średnio, co 33 dorosłego. Ponieważ przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B może przebiegać zupełnie bezobjawowo, to pewien odsetek sportowców może być zakażony i nawet o tym nie wiedzieć. Ponieważ jak wspomniałem, nie ma obowiązku testowania, zawsze trzeba zachować ostrożność przy kontakcie z krwią. Standardową praktyką jest przerwanie współzawodnictwa, jeśli gracz zacznie krwawić i powrót do gry dopiero po opanowania krwawienia i odpowiednim zabezpieczaniu rany. Przed wznowieniem współzawodnictwa sportowego należy także oczyścić z krwi wszystkie powierzchnie i ubrania. Wskazane jest, aby każdy zawodnik miał swoją własną butelkę z napojem, ręcznik, ochraniacz na zęby i inne przedmioty osobistego użytku, co ogranicza możliwości zakażenia HBV za pośrednictwem śladowych ilości krwi, które mogą być obecne na wymienionych przedmiotach. Dyskryminowanie osób zakażonych jest ponadto niezgodne z prawem międzynarodowym.
Podsumowując, jeżeli nie ma innych przeciwwskazań zdrowotnych, to może Pan uprawiać brazylijskie jujitsu i otrzymałby Pan ode mnie stosowną zgodę.
Piśmiennictwo:
Blood borne infections in sport: risks of transmission, methods of prevention, and recommendations for hepatitis B vaccination.Br J Sports Med 2004;38:678-684 doi:10.1136/bjsm.2004.011643
The American Medical Society for Sports Medicine and the American Orthopaedic Society for Sports Medicine (1995). Human Immunodeficiency virus (HIV) and other blood-borne pathogens in sports, Joint Position Statement (online).