Co to jest bolesny rumień kończyn i jakie są jego przyczyny?
Bolesny rumień kończyn, inaczej erytromelalgia, jest zaburzeniem naczynioruchowym przejawiającym się napadowym zaczerwienieniem i ociepleniem dystalnych (dalszych) części kończyn, częściej palców stóp niż rąk, z towarzyszącym silnym bólem o charakterze pieczenia. Zmiany występują symetrycznie, czasem mogą również występować na małżowinach usznych i twarzy.
Objawy są spowodowane nagłym rozszerzeniem się drobnych naczyń krwionośnych (tętniczek i połączeń tętniczo-żylnych). Są zazwyczaj wywołane przez wysoką temperaturę, natomiast ochłodzenie kończyn przynosi ulgę.
Bolesny rumień kończyn występuje w postaci pierwotnej, której patogeneza jest nieznana oraz wtórnej w przebiegu chorób hematologicznych, takich jak:
- czerwienica prawdziwa,
- nadpłytkowość samoistna i przewlekła białaczka szpikowa,
- układowych chorób autoimmunologicznych (tzw. kolagenoz),
- cukrzycy,
- chorób neurologicznych (stwardnienia rozsianego i różnych neuropatii),
- chorób zakaźnych (np. AIDS),
- zatorowości naczyń obwodowych.
Bolesny rumień kończyn może również występować po zastosowaniu niektórych leków, np.: bromokryptyny (stosowanej w leczeniu hiperprolaktynemii), niefedypiny, a także u osób po urazach szyi i pleców.
Jak często występuje bolesny rumień kończyn?
Postać pierwotna bolesnego rumienia kończyn (erytromelalgii) występuje rzadko, a dokładna częstość jest nieznana. Znacznie częstsze są postacie wtórne.
Jak się objawia bolesny rumień kończyn?
Objawy bolesnego rumienia kończyn mogą być wywołane przez wysoką temperaturę. Ulgę przynosi ochłodzenie i uniesienie kończyn do góry. (fot. Pixabay.com)
Bolesny rumień kończyn (erytromelalgia) objawia się nagłym zaczerwienieniem i ociepleniem palców dłoni i stóp (znacznie częściej) z towarzyszącym silnym bólem, który chorzy opisują jako piekący. Objawy występują symetrycznie i mogą być wywołane przez wysoką temperaturę. Mechanizmami wyzwalającymi objawy mogą być również wysiłek fizyczny, alkohol, kofeina, spożycie cukru czy pikantnych potraw.
Co robić w przypadku wystąpienia bolesnego rumienia kończyn?
W przypadku wystąpienia objawów bolesnego rumienia kończyn (erytromelalgii) należy zgłosić się do lekarza POZ. Lekarz powinien przede wszystkim wykluczyć wtórne przyczyny bolesnego rumienia kończyn, a więc przede wszystkim choroby rozrostowe układu krwiotwórczego, układowe choroby tkanki łącznej, cukrzycę, zaburzenia neurologiczne i choroby zakaźne.
W przypadku gwałtownego pojawienia się objawów o dużym nasileniu należy pilnie zgłosić się do lekarza w związku z podejrzeniem zatorowości naczyń obwodowych, co jest bardzo groźnym stanem, wymagającym natychmiastowego leczenia.
Lekarz ustala rozpoznanie bolesnego rumienia kończyn (erytromelalgii) na podstawie charakterystycznych objawów, które zgłasza pacjent oraz typowego obrazu w badaniu przedmiotowym. Najważniejsze jest przeprowadzenie badań w celu wykluczenia postaci wtórnych. Lekarz zleci wykonanie morfologii krwi, oznaczenie stężenia glukozy we krwi, a w uzasadnionych przypadkach również specjalistyczne badania pod kątem chorób neurologicznych, układowych chorób tkanki łącznej czy pewnych chorób zakaźnych. Bardzo ważne jest zgłoszenie lekarzowi wszystkich aktualnie i w ostatnim czasie przyjmowanych leków.
Przeczytaj więcej o diagnostyce: Morfologia krwi
6575b3ab3acb8W przypadku pierwotnego bolesnego rumienia nie ma swoistego leczenia. Ulgę w objawach przynosi ochłodzenie i uniesienie kończyn do góry. Należy unikać wysokich temperatur, nadmiernego wysiłku fizycznego i innych czynników wyzwalających objawy. U niektórych chorych stosuje się leki uspokajające lub farmakologiczną blokadę nerwów. W postaciach wtórnych należy leczyć chorobę podstawową.
6575b3ab3ad72Pierwotny bolesny rumień kończyn ma charakter przewlekle postępujący i znacznie upośledza jakość życia chorego. W postaciach wtórnych kluczowe znaczenie ma leczenie choroby podstawowej.
