Pytanie nadesłane do redakcji
Mam 22 lata, jestem szczupła i prowadzę dość aktywny, choć stresujący tryb życia. Wiem, że prawdopodobnie za wcześnie się martwię, ale wczoraj zmierzyłam sobie ciśnienie i okazało się, że mam 126/92. Zdziwiona tym wynikiem zmierzyłam sobie dziś ciśnienie raz jeszcze. Tym razem miałam 126/107. Przez lata miałam bardzo niskie ciśnienie. Czy moje obecne wyniki są objawem nadciśnienia? Czy może to być spowodowane tym, że leczę się hormonalnie plastrami Systen Sequi? Proszę o poradę.
Odpowiedziała
Dr hab. med. Teresa Nieszporek
Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Zgodnie z definicją Europejskiego oraz Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego nadciśnienie tętnicze rozpoznaje się, gdy średnie wartości ciśnienia tętniczego (wyliczone co najmniej z dwóch pomiarów dokonanych podczas co najmniej dwóch wizyt w gabinecie lekarskim) są równe lub wyższe niż 140 mm Hg dla ciśnienia skurczowego i/lub 90 mm Hg dla ciśnienia rozkurczowego.
Ciśnienie tętnicze mierzone samodzielnie w domu nie powinno przekraczać 130–135/85 mm Hg. W czasie pomiaru ciśnienia tętniczego należy przestrzegać pewnych zasad, gdyż tylko prawidłowo przeprowadzony pomiar ciśnienia pozwala na poprawne rozpoznanie nadciśnienia tętniczego:
- ciśnienie powinno być mierzone w pozycji siedzącej, po kilkuminutowym odpoczynku, w ciepłym pomieszczeniu
- co najmniej 30 minut przed pomiarem należy powstrzymać się od picia kawy oraz palenia papierosów
- mankiet aparatu powinien być dostosowany do obwodu ramienia;
standardowe mankiety mają szerokość 12–13 cm i długość 35 cm, u osób o otyłych o obwodzie ramienia znacznie przekraczającym przeciętną należy zastosować większy mankiet, natomiast u dzieci mankiet musi być mniejszy - mankiet aparatu powinien znajdować się na wysokości serca
- kończyna górna nie powinna być uciśnięta przez odzież
- należy przeprowadzić dwa pomiary w odstępach 1–2 minut, a gdy wartości różnią się znacznie wskazane jest dokonanie dodatkowego pomiaru.
Istotne znaczenie ma też sprzęt używany do pomiaru ciśnienia. W warunkach domowych najczęściej używa się aparatów półautomatycznych lub automatycznych wykorzystujących metodę oscylometryczną. Aparaty z mankietem nadgarstkowym nie są bardzo dokładne, znajdują głównie zastosowanie u osób otyłych o dużym obwodzie ramienia.
Lista aparatów o potwierdzonej badaniami dokładności dostępna jest na stronie internetowej www.dableducational.org.
Pomiary ciśnienia tętniczego dokonane w sposób nieprawidłowy lub przy zastosowaniu niesprawnego technicznie aparatu mogą prowadzić do zawyżenia lub zaniżenia wartości ciśnienia tętniczego.
Reasumując, jeżeli przeprowadzone przez Panią pomiary ciśnienia tętniczego były dokonane sprawnym aparatem i zgodnie z wymienionymi zasadami należy zgłosić się do lekarza, poinformować go o dokonanych domowych pomiarach ciśnienia tętniczego i w gabinecie lekarskim zweryfikować rozpoznanie nadciśnienia tętniczego. W przypadku potwierdzenia rozpoznania nadciśnienia tętniczego należy zastanowić się nad odstawieniem leczenia hormonalnego.
Stosowanie antykoncepcji hormonalnej, pomimo znacznego zmniejszenia zawartości estrogenów w większości nowych preparatów, może przyczynić się do rozwoju nadciśnienia tętniczego. U kobiet stosujących doustne leki antykoncepcyjne nadciśnienie występuje 2–3 razy częściej w porównaniu z kobietami nie stosującymi tych leków. Preparaty przezskórne w mniejszym stopniu przyczyniają się do powstawania nadciśnienia niż preparaty doustne.
Wykazano jednak, że również te leki, zwłaszcza preparaty dwuskładnikowe (takie jak np. Systen Sequi) mogą odgrywać pewną rolę w rozwoju nadciśnienia tętniczego. Nadciśnienie rozwija się zwykle po kilku latach stosowania tych leków i częściej występuje u osób obciążonych innymi czynnikami ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, takimi jak palenie papierosów, otyłość, podwyższone stężenie cholesterolu w surowicy. Wśród leków antykoncepcyjnych najmniejszy niekorzystny wpływ na wartości ciśnienia tętniczego mają preparaty jednoskładnikowe zawierające tylko progestagen.
Piśmiennictwo:
Lubianca JN, Faccin CS, Fuchs FD i wsp. Oral contraceptives: a risk factor for uncontrolled blood pressure among hypertensive women. Contraception, 2003; 67:19-24.Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym – 2011 rok. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego. Nadciśnienie Tętnicze, 2011; 15:55-82.
