Pierwszy w świecie system kuponów na transplantację otrzymywanych w zamian za oddanie nerki zwiększył liczbę dawców w USA - informuje pismo „Transplantation”.
Fot. pixabay.com
Osoba, która potrzebuje nowego narządu, trafia na listę oczekujących – jednak dawców zawsze jest zbyt mało. Lista Amerykanów oczekujących na przeszczepienie nerki liczy ponad 93 tys. osób; codziennie umiera 12 z nich, jednak lista wciąż się wydłuża. Jedynym sposobem na przyspieszenie transplantacji jest posiadanie przyjaciela lub krewnego, który byłby gotowy na oddanie nerki.
Autorem koncepcji, która może pomóc w poprawie sytuacji, jest były kalifornijski sędzia Howard Broadman, który był także pierwszym dawcą korzystającym z jej dobrodziejstw (2014). Chciał oddać nerkę swojemu czteroletniemu wnukowi Quinnowi Gerlachowi, który z powodu przewlekłej choroby nerek prawdopodobnie będzie potrzebował przeszczepu w ciągu najbliższych 10-20 lat.
"Wiem, że Quinn będzie w końcu potrzebował przeszczepu, ale zanim będzie na to gotowy, będę za stary, aby dać mu jedną z nerek" – wyjaśnia Broadman. Początkowo chciał być altruistą i po prostu podarować nerkę komuś innemu. Doszedł jednak do wniosku, że powinien dostać coś w zamian.
Broadman zwrócił się do University of California w Los Angeles i w zamian za ofiarowanie nerki komuś innemu poprosił o kupon, dzięki któremu jego wnuk będzie miał w przyszłości większe szanse na przeszczep. Chirurg Jeffrey Vceale zgodził się i ustanowił program kuponów.
Dokonana przez Veale’a i jego zespół analiza, opublikowana w tym miesiącu - sugeruje, że kupony naprawdę zachęcają do oddawania nerek. Veale twierdzi, że szersze przyjęcie tego planu może doprowadzić do tysięcy nowych darowizn.
Wcześniejsze badania wykazały, że ponad jedna trzecia osób potrzebujących przeszczepu nie jest w stanie zaakceptować nerki od przyjaciela lub krewnego powodu biologicznej niezgodności.
Lekarze rozwiązują to, dopasowując niezgodnych dawców z innymi pacjentami, stojącymi przed tym samym problemem, tworząc długie "łańcuchy" darowizn. Zamiast oddać nerkę bezpośrednio swoim niezgodnym biologicznie bliskim, krewni i przyjaciele przekazują nerki innym osobom, co umożliwia wszystkim znalezienie dopasowania.
Każdy kupon w schemacie Veale’a pomaga rozpocząć jeden z tych łańcuchów, co czasami pozwala na dziesiątki nowych przeszczepów. Broadman oddał swoją nerkę Kathy DeGrandis, emerytowanej kierowniczce lotniska. Siostra DeGrandis, która była z nią niezgodna biologicznie, ofiarowała później swoją nerkę obcej osobie, a rodzina tej osoby przekazała własną nerkę komuś innemu.
Każdy darczyńca otrzymał kupon, który może być użyty przez bliską osobę. Nie gwarantuje przeszczepu nerki, ale daje priorytet przy włączaniu się w łańcuch darowizn, kiedy dostępne jest odpowiednie dopasowanie.
Współpracujący z zespołem UCLA US National Kidney Registry wydał jak dotąd 21 "kuponów nerkowych" w 30 szpitalach. Każdy zapoczątkowywał łańcuchy darowizn, które doprowadziły do 68 nowych przeszczepów.
Zdaniem Vealle’a szersze wprowadzenie systemu w kraju, gdzie na przewlekłe choroby nerek cierpi około 40 milionów osób może zapewnić dostęp do dziesiątek tysięcy wysokiej jakości narządów i po raz pierwszy skrócić listę oczekujących. Jednak eksprerci uważają, że metoda w zbyt dużym stopniu opiera się na "zaufaniu do kawałka papieru bez gwarancji" i rzecz wymaga dalszych ustaleń na poziomie całego kraju.
