Pytanie nadesłane do redakcji
Po zapaleniu nerek przez trzy lata nerka prawa regularnie co pół roku się zmniejszała, wyniki moczu cały czas wskazywały bakterie i 2500 czerw. krwinek. Po 4 latach nerka lewa ma 105 mm, a prawa 75 mm i już się nie kurczy, ale mocz jest bez zmian, czasami pojawia się oprócz bakterii i czerwonych krwinek białko. Nefrolog stwierdził, że nie ma żadnej niewydolności. Nawet nie przejrzał wcześniejszych USG, tylko spojrzał na ostatni wynik. Proszę o radę.
Odpowiedziała
dr hab. med. Teresa Nieszporek
Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Zmniejszenie wymiarów jednej nerki w przebiegu procesu bliznowacenia może być wynikiem przewlekłego stanu zapalnego spowodowanego np. nawracającym zakażeniem bakteryjnym dróg moczowych. Czynnikami sprzyjającymi zakażeniu mogą być nieprawidłowości anatomiczne dotyczące jednej nerki, takie jak odpływ pęcherzowo-moczowodowy polegający na cofaniu się moczu z pęcherza moczowego do moczowodu podczas oddawania moczu. Zwężenie moczowodu lub obecność złogów w miedniczce nerkowej lub moczowodzie może utrudniać odpływ moczu z nerki i jest też czynnikiem ryzyka zakażenia dróg moczowych. Takie choroby mogą również w konsekwencji prowadzić do zmniejszenia wymiarów nerki. Do innych przyczyn zmniejszenia wymiarów nerki należą zmiany ukrwienia tego narządu, spowodowane np. zwężeniem lub całkowitym zamknięciem tętnicy nerkowej. Zmniejszenie wymiarów nerki spowodowane procesem bliznowacenia najczęściej prowadzi do upośledzonej czynności tej nerki. Wykonywane w codziennej praktyce badanie określające czynność wydalniczą nerek – stężenie kreatyniny w surowicy oraz na tej podstawie wyliczona wartość przesączania kłębuszkowego (eGFR) ocenia sumarycznie czynność obu nerek. Zatem, gdy czynność drugiej, zdrowej nerki jest prawidłowa, wartość przesączania kłębuszkowego często jest tylko nieznacznie obniżona i zwykle wyższa od 60 ml/min/1,73 m2.
Na podstawie przytoczonych w pytaniu danych dotyczących przebiegu choroby oraz wyników badań można rozpoznać przewlekłą chorobę nerek, lecz nie można ocenić wydolności nerek bez znajomości stężenia kreatyniny w surowicy. Chory ze zmniejszoną w przebiegu przewlekłego zapalenia nerką i towarzyszącymi zmianami w moczu powinien znajdować się pod opieką nefrologa.
Piśmiennictwo:
Litwin M.: Odpływ pęcherzowo-moczowodowy i nefropatia refluksowa. [W:] Antczak A., Myśliwiec M., Pruszczyk P. (red.): Wielka interna. Nefrologia. Medical Tribune, 2010: 311–319.Rutkowski P., Rutkowski B.: Podstawowe wiadomości na temat przewlekłej choroby nerek. [W:] Antczak A., Myśliwiec M., Pruszczyk P. (red.): Wielka interna. Nefrologia. Medical Tribune, 2010: 344–350.
