O krwiomoczu mówimy wtedy, gdy liczba erytrocytów jest na tyle duża, że powoduje czerwone lub brunatne zabarwienie moczu. Czerwone zabarwienie moczu niekoniecznie musi się wiązać z obecnością krwi w moczu. Należy wziąć również pod uwagę obecność w moczu barwników pochodzących z żywności.
Co oznacza obecność krwi w moczu? Czym różnią się krwiomocz i krwinkomocz?
Krwinkomocz to obecność erytrocytów (czerwonych krwinek) w moczu w liczbie większej niż 3 w polu widzenia. Obecność krwinkomoczu potwierdza się laboratoryjnie, wykonując badanie ogólne moczu. U osoby z krwinkomoczem mocz ma barwę prawidłową. Gołym okiem, bez użycia technik laboratoryjnych, krwinkomoczu nie można stwierdzić.
O krwiomoczu mówimy wtedy, gdy liczba erytrocytów jest na tyle duża, że powoduje czerwone lub brunatne zabarwienie moczu.
Najczęściej krwiomocz towarzyszy chorobom dróg moczowych (cewka moczowa, pęcherz moczowy, moczowody, kielichy i miedniczki nerkowe), takim jak:
- zakażenia (np. zapalenie pęcherza moczowego),
- kamica moczowa,
- torbiele,
- nowotwory,
- ciała obce,
- urazy,
- inne rzadsze przyczyny, np. zawał nerki, zakrzepica żył nerkowych, gruźlica nerek, endometrioza.
Rzadsze przyczynami krwiomoczu mogą stanowić choroby kłębuszków nerkowych (np. kłębuszkowe zapalenie nerek, nefropatia IgA) oraz zaburzenia krzepnięcia krwi (w tym zaburzenia krzepnięcia krwi spowodowane lekami). Krwiomocz może wystąpić także po intensywnym wysiłku fizycznym, w czasie wysokiej gorączki oraz w trakcie miesiączki (wtedy jest to raczej domieszka krwi miesiączkowej w moczu).
Uwaga!
Czerwone zabarwienie moczu niekoniecznie musi się wiązać z obecnością krwinek czerwonych w zwiększonej liczbie. Należy wziąć pod uwagę obecność w moczu barwników pochodzących z żywności (np. buraki, rabarbar, rydze) lub leków (np. senes, ryfampicyna).Krwiomocz/krwinkomocz może towarzyszyć bardzo wielu chorobom i stanom. W związku z tym jest dość często zgłaszanym objawem.
Krwiomocz i krwinkomocz - objawy
Objawem krwiomoczu jest czerwone lub brunatne zabarwienie moczu.
Krwiomocz może być jedynym objawem chorobowym (tak zdarza się np. w przypadku nowotworów dróg moczowych). Mogą mu także towarzyszyć inne objawy, takie jak: gorączka, częste oddawanie moczu, pieczenie przy oddawaniu moczu oraz dolegliwości bólowe w okolicy lędźwiowej lub w podbrzuszu.
Co robić po zauważeniu krwi w moczu?
Krwiomocz jest zawsze objawem niepokojącym. Nawet jeśli występuje jednorazowo i nie towarzyszą mu żadne inne dolegliwości, nie należy go bagatelizować.
W przypadku wystąpienia krwiomoczu, należy pilnie udać się do lekarza rodzinnego. Lekarz po zebraniu dokładnego wywiadu oraz zbadaniu pacjenta zadecyduje o dalszej diagnostyce. Najprawdopodobniej konieczne będzie wykonanie badań laboratoryjnych – badania ogólnego moczu oraz badań krwi (np. kreatynina, morfologia, CRP). W diagnostyce krwiomoczu stosuje się także badania obrazowe, m.in. USG jamy brzusznej oraz RTG przeglądowe jamy brzusznej. Czasami konieczna jest dalsza diagnostyka urologiczna, nefrologiczna lub ginekologiczna.
Jeśli krwiomoczowi towarzyszy wysoka gorączka, silne dolegliwości bólowe okolicy lędźwiowej (z promieniowaniem do wewnętrznej powierzchni ud) lub wymioty, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Takie objawy mogą świadczyć o napadzie kolki nerkowej. Będzie wtedy konieczne podanie leków, a w niektórych przypadkach pilna konsultacja urologiczna lub nawet pobyt w szpitalu.
Leczenie krwiomoczu i krwinkomoczu
Krwiomocz jest jedynie objawem, a nie chorobą samą w sobie. Leczenie jest zatem ukierunkowane na przyczynę krwiomoczu. Krwiomocz może być objawem poważnych chorób, dlatego ważne jest zgłoszenie się do lekarza, który przeprowadzi odpowiednią diagnostykę.
Krwiomocz towarzyszący zakażeniu dróg moczowych najczęściej wymaga leczenia antybiotykiem.
Jeśli krwiomocz występuje z powodu kamicy nerkowej, podaje się leki przeciwzapalne oraz przeciwbólowe, czasami konieczne jest także leczenie zabiegowe (tzw. litotrypsja pozaustrojowa, czyli inaczej kruszenie złogów nerkowych).
Krwiomocz może także towarzyszyć poważnym chorobom, takim tak nowotwory złośliwe układu moczowego. Wtedy może się wiązać z koniecznością leczenia operacyjnego lub innego leczenia onkologicznego w zależności od umiejscowienia oraz tego, jak bardzo zaawansowana jest choroba.
Pozostałe, rzadsze przyczyny krwiomoczu (np. choroby kłębuszków nerkowych, zaburzenia krzepnięcia krwi) także wymagają odpowiedniego, specjalistycznego leczenia.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie krwiomoczu?
W większości przypadków krwiomocz ustępuje wraz z leczeniem choroby, która go spowodowała.
Zdarzają się jednak choroby, których całkowite wyleczenie jest niemożliwe, np. zaawansowane nowotwory złośliwe dróg moczowych. Wówczas krwiomocz może nawracać i leczenie jest objawowe, lekarz może zlecić leki o działaniu przeciwkrwotocznym. W niektórych przypadkach niezbędne może być uzupełnienie niedoborów krwi za pomocą transfuzji.
O częstości kontrolnych wizyt i badań za każdym razem decyduje lekarz prowadzący, w zależności od choroby, która spowodowała krwiomocz.
