O tym, jak zadbać o wysoką jakość leczenia pacjentek z nowotworem endometrium w polskich realiach rozmawiali eksperci biorący udział w panelu pt. „Wyzwania i szanse w diagnostyce i leczeniu raka endometrium w Polsce w 2024 roku” podczas konferencji „Priorytety w Ochronie Zdrowia 2024”.
Fot. Fundacja OnkoCafe – Razem Lepiej
Jak przekazała podczas prezentacji dr hab. Joanna Didkowska z Zakładu Epidemiologii i Prewencji Pierwotnej Nowotworów i Krajowego Rejestru Nowotworów, Narodowego Instytutu Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie – Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie, rocznie rozpoznanie raka endometrium słyszy około 6 tysięcy Polek i liczba ta zapewne będzie wzrastać. Wśród głównych przyczyn takich prognoz podaje zwiększone ryzyko wynikające z dojrzałego wieku i otyłości. Szczególnie alarmująca jest jednak roczna statystyka zgonów z powodu tego nowotworu. Liczby wskazują, że rocznie na raka endometrium umiera w Polsce około 1800 kobiet. Eksperci biorący udział w panelu dyskutowali o możliwościach odwrócenia tej niekorzystnej tendencji.
O perspektywie pacjentek mówiła Anna Kupiecka, prezes zarządu Fundacji OnkoCafe – Razem Lepiej, prowadząca grupę wsparcia dla chorych na raka endometrium. Zwróciła uwagę na ważny aspekt, jakim jest edukacja chorych, osób z najbliższego otoczenia pacjentki, a także lekarzy, zwłaszcza w kontekście funkcjonowania nowych wytycznych Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej. Na podstawie doświadczeń z kilku lat działania Fundacji, Anna Kupiecka dostrzega, że nawet pacjentki będące w trakcie leczenia, np. po zabiegu operacyjnym, często czują się zagubione czy niepewne podejmowanych kroków.
– Pacjentki nie mają wiedzy, że choroba może powrócić, pozostają w przekonaniu, że chirurgia zrobiła wszystko, a to nieprawda. Potrzebna jest kontrola, monitoring i budowanie wiedzy u tych pacjentek, szereg działań edukacyjnych skierowanych do kobiet – powiedziała Anna Kupiecka.
Według prof. Jacka Sznurkowskiego z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, w leczeniu raka endometrium potrzebne są rozwiązania systemowe, które polegałyby na zmianie finansowania procedur leczniczych, a także zwiększenie liczby ośrodków prowadzących diagnostykę molekularną. Jak zauważa, nowotwór ten jest chorobą zróżnicowaną molekularnie i wprowadzenie diagnostyki pozwalającej zidentyfikować podtyp choroby na wczesnym etapie ma szansę poprawić jakość całego procesu leczenia.
– Być może jako jedni z pierwszych implementujemy podział molekularny raków, czyli zalecamy nietraktowanie raka endometrium jak jednej choroby – powiedział prof. Jacek Sznurkowski. – Analogiczne do raka piersi – dekadę temu był on uznawany za jedną jednostkę chorobową, a dziś już się nikt nie dziwi, że to są 4 jednostki przy tej samej wielkości guza (…). Zakres leczenia chirurgicznego uzupełniającego zależy od profilu molekularnego.
Podobną perspektywę przyjął dr. hab. Radosław Mądry, prezes elekt Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej. Według niego rozpoznanie powinno się ustalać na jak najwcześniejszym etapie, by następnie stworzyć profil molekularny pacjentki i na jego podstawie wybrać odpowiednie leczenie. Obecnie w Polsce potencjał diagnostyki molekularnej w tym wskazaniu jest niedostatecznie wykorzystywany, przez co pacjentki nie otrzymują optymalnego leczenia. Tylko kompleksowe i zindywidualizowane podejście do każdej chorej ma szansę zaowocować wyraźną poprawą wyników.
– Diagnozę trzeba ustalić jak najwcześniej (…) i na tym etapie, jeżeli mamy rozpoznanie raka trzonu macicy, powinniśmy mieć tworzony profil molekularny, powinniśmy mieć podzielone te chore na te 4 podstawowe grupy – powiedział dr. hab. Radosław Mądry.
Jak zauważa prof. Paweł Blecharz z Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowego Instytutu Badawczego, Oddziału w Krakowie, w najnowszych zaleceniach dotyczących diagnostyki i leczenia raka endometrium uwzględniono możliwość stosowania immunoterapii, która według badań znacząco poprawia wyniki leczenia. Dostępne dane sugerują, że jest to obszar kryjący w sobie spory potencjał i w najbliższych latach będzie on szerzej zgłębiany.
– Musimy sobie jasno powiedzieć, że immunologia w raku endometrium, immunoonkologia w raku endometrium jest przyszłością i prawdopodobnie będzie dotyczyć coraz szerszej grupy chorych – powiedział prof. Paweł Blecharz.
W nawiązaniu do zwiększającej się liczby zgonów spowodowanych rakiem endometrium dr hab. Lubomir Bodnar z Siedleckiego Centrum Onkologii zaznacza, że sytuacja zmienia się na naszych oczach, gdyż dzięki wspomnianemu wcześniej profilowaniu molekularnemu specjaliści mogą coraz precyzyjniej dobierać właściwe formy leczenia. Co więcej, w ostatnim roku zaprezentowano wyniki badań potwierdzające wyższą skuteczność leczenia raka endometrium z zastosowaniem połączenia immunoterapii i chemioterapią niż samej chemioterapii już w 1. linii leczenia.
– To byłaby to ogromna szansa dla naszych polskich pacjentek, żeby mieć dostęp do nowoczesnego leczenia – powiedział dr hab. Lubomir Bodnar.
W ostatnich miesiącach ważną wiadomością w obszarze raka endometrium w Polsce było objęcie refundacją immunoterapii dostarlimabem w 2. linii leczenia. Jak podkreślali eksperci kliniczni biorący udział w dyskusji, terapia ta cechuje się wysoką skutecznością i potwierdzonym profilem bezpieczeństwa. Jednocześnie, jak zauważa Anna Kupiecka, zgodnie z europejską rejestracją, jest już możliwe stosowanie tej terapii w 1. linii leczenia właśnie w połączeniu z chemioterapią. Prezes Fundacji OnkoCafe-Razem Lepiej podkreśliła, że liczy na szybkie przesunięcie dostarlimabu do wcześniejszej linii leczenia dla polskich pacjentek.
Jak wynika z dyskusji, w zakresie leczenia raka endometrium czeka nas wiele zmian, które, jeśli zostaną podjęte dzisiaj, przyniosą efekty w kolejnych latach. Dynamiczny rozwój medycyny, nowe możliwości terapeutyczne, a także wiedza i doświadczenie ekspertów pozwalają liczyć na to, że Polki będą mogły być leczone lepiej i skuteczniej. Koniecznym warunkiem jest jednak wypracowanie i przestrzeganie odpowiedniego standardu opieki i postepowania diagnostyczno-terapeutycznego w tej dziedzinie.
