Pytanie nadesłane do redakcji
Co zrobić, gdy 4-letnie dziecko przypadkiem napiło się spirytusu?
Odpowiedział
dr med. Ernest Kuchar
Klinika Pediatrii i Chorób Zakaźnych
Akademia Medyczna we Wrocławiu
Wypicie spirytusu przez dziecko należy traktować jako narażenie na ostre zatrucie. Podstawowe znaczenie ma przyjęta dawka, czyli ile spirytusu dziecko wypiło oraz w jakim stężeniu (np. 70%, 95%). Znaczenie ma też masa ciała dziecka (im mniejsza dawka w przeliczeniu na kg masy ciała, tym lepiej) i zawartość żołądka (lepiej, jeżeli dziecko jadło przed spożyciem alkoholu – dzieci są bardziej podatne na rozwój hipoglikemii po spożyciu etanolu). Z danych toksykologicznych wiadomo, że alkohol etylowy jest stosunkowo mało toksyczny (patrz tabela), zatem prawdopodobnie nie ma powodu do niepokoju. W większości przypadków dziecko będzie lekko odurzone i wymaga jedynie podawania płynów. Pierwsza pomoc polega na poinstruowaniu dziecka, by wypluło zawartość jamy ustnej, ewentualnie wywołaniu wymiotów. Jeżeli przyjęta dawka jest duża lub dziecko ma niepokojące objawy (np. nie daje się dobudzić lub ma duszność), należy pilnie skontaktować się z oddziałem ostrych zatruć lub pogotowiem ratunkowym.
Ważne, by wyciągnąć wnioski ze zdarzenia i nie dopuścić, by powtórzyło się to w przyszłości. Proszę zastanowić się, gdzie trzymać spirytus i inne substancje toksyczne i jak je zabezpieczyć przed dziećmi. Po spożyciu np. sody kaustycznej (np. kret do przetykania rur) dochodzi do tragedii.
Tabela. Toksyczność alkoholu na podstawie Toxnet (opracowanie własne) | |||||
---|---|---|---|---|---|
Organizm | Rodzaj wskaźnika | Droga podania | Zgłoszona dawka | Obserwowane działanie | Źródło |
dziecko | LDLo | doustna | 2,0 g/kg | stłuszczenie wątroby, zaburzenia gazometryczne, zmiany w płucach | Archiv fuer Toxikologie. Vol. 17, Pg. 183, 1958. |
dziecko | TDLo | doustna | 14,4 g/kg | duszność, śpiączka, nudności, wymioty | Acta Paediatrica Scandinavica. Vol. 74, Pg. 977, 1985 |
niemowlę | LDLo | podskórna | 19 440 mg/kg | śpiączka, drgawki, obniżony próg pobudliwości drgawkowej | American Journal of Clinical Pathology. Vol. 5, Pg. 466, 1935. |
niemowlę | TDLo | doustna | 11,712 ml/kg | duszność, zaburzenie rytmu serca, ogólne działanie znieczulające | Journal of UOEH Vol. 9, Pg. 53, 1987. |
LDLo – najniższa dawka śmiertelna, TDLo – najniższa dawka toksyczna |