Pytanie nadesłane do redakcji
Mojemu 2-letniemu dziecku strzyka w kostkach. Ma tam spore luzy. Czasem zdarza się, że nie może stanąć, bo czuje niewład w kolanku. Co jest tego przyczyną, czy to coś poważnego? Ostatnio moja córeczka kazała sobie masować jednej nocy zgięcie przy kostce, następnej kolanko, proszę o pomoc i wyjaśnienie mi tych dolegliwości.
Odpowiedział
dr hab. med. Jerzy Sułko
Oddział Ortopedyczno-Urazowy
Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie
Wyczuwalne i słyszalne "trzaski" w stawach występują nie tak rzadko zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Takie efekty są niebolesne i nie są objawem chorobowym. Zazwyczaj jest to spowodowane napięciem torebki stawowej lub przeskoczeniem ścięgna w okolicy stawu. Jeśli występują dodatkowo bóle przy każdym wyczuwalnym trzasku, należy zasięgnąć opinii lekarskiej.
Istnieje wada wrodzona łąkotki stawu kolanowego i objawem zwykle jest charakterystyczne przeskakiwanie w kolanie. W czasie badania ortopeda stwierdza charakterystyczne, płynne przeskoczenie w stawie kolanowym. Podejrzenie takiego stanu może być wskazaniem do dodatkowych badań obrazowych. Niestety, nie można tego podejrzewać z opisu, a należy zbadać dziecko osobiście.
Dzieci są zwykle bardziej "wiotkie" – mogą występować u nich przeprosty w stawach, nadmierna ruchomość w stawach, kciuk może dotykać przedramienia, jeśli zginamy rękę w nadgarstku. Bardziej nasilona wiotkość, której towarzyszą inne objawy – m.in. nadmiernie elastyczna skóra, skłonność do powstawania krwiaków przy błahych urazach – może być objawem formy dysplazji kostnej, zwanej zespołem Ehlersa i Danlosa. Przy takim podejrzeniu dziecko też powinno zostać ocenione przez lekarza ortopedę lub genetyka.
Występowanie bólów kończyn dolnych, a typowe okolice to kolana i podudzia, zdarzają się u małych dzieci i są to najczęściej tak zwane "bóle wzrostowe". Można przypuszczać, że to jest przyczyną bólów występujących u Pani dziecka. Ale rozpoznanie bólów wzrostowych jest rozpoznaniem z wykluczenia, a zatem nie można postawić rozpoznania na odległość. Dziecko wymaga badania lekarskiego i podstawowej oceny. Jeśli budzą podejrzenie nieprawidłowości, to wtedy należy wykonać dodatkowe badania. Bóle wzrostowe występują zwykle pod koniec dnia, pojawiają się w nocy – jeśli nocą, to nie częściej niż 2–3 razy w tygodniu. Są to bóle ustępujące już po masowaniu nóżki. Bardzo ważna uwaga jest taka, że jeśli bóle występują regularnie, jeśli występują każdej nocy, a dziecko zawsze wskazuje jedną i tę samą okolicę, to bezwzględnie należy przeprowadzić konsultację ortopedyczną, gdyż może to być objawem poważnej choroby.