Pytanie nadesłane do redakcji
Witam, mam pytanie odnośnie do tarczycy mojego dziecka. Otóż od 2 lat mój prawie 9-letni syn ma skoki stężenia hormonu TSH. 19 lutego 2011 TSH – 7,71; 27 lutego – TSH – 4,29; ft3 – 6,29; ft4 – 1,22; TPO – 10,09, TGAb poniżej. 10 maja 2011 TSH – 3,30 , ft4 – 1,43; USG tarczycy w normie. Endokrynolog powiedział, żeby się nie przejmować, że nic złego się nie dzieje, trzeba kontrolować TSH co jakiś czas. W zeszłym roku wartość TSH wynosiła 3,3, a teraz 6,21. Bardzo się zestresowałam, że znów skoczyło. Wspomnę również, że od 2 lat ma zawsze podwyższony ASPAT ok. 70 i żaden lekarz nie wie dlaczego. Dziecko jest bardzo szczupłe waży 25 kg, a mierzy 135 cm (norma) i często ma spocone i zimne dłonie i stopy. Bardzo proszę o poradę.
Odpowiedziała
dr n. med. Ewa Krajewska-Siuda
endokrynolog, pediatra
Poradnia Endokrynologiczna
Centrum Medyczne Enel-Med
Centrum Leczenia Chorób Serca i Naczyń Unicardia
Stężenie TSH u 9-latka powinno się mieścić w przedziale 0,4–5 mIU/L. Z podanych przez Panią danych wynika, że zmienność wykazuje jedynie stężenie TSH, pozostałe badania, takie jak ft4, TPO, TGAb, USG nie wskazują na dysfunkcję tarczycy.
Wydzielanie TSH jest pulsacyjne. Wzrost sekrecji rozpoczyna się zwykle około godziny 21.00. Dlatego zaleca się, aby badanie było wykonywane w godzinach porannych lub o określonej porze w przypadku badań powtarzanych. Przykładowo ten sam pacjent w godzinach porannych może uzyskać stężenia TSH podwyższone, podczas gdy wykonanie badania w godzinach południowych, gdy stężenie TSH we krwi spada, skutkuje otrzymaniem wyniku z wartością prawidłową.
Należy pamiętać, że pomimo wprowadzenia do analityki laboratoryjnej coraz lepszych metod oznaczania TSH w surowicy, nadal istnieją sytuacje kliniczne powodujące ich zawodność. Na zwiększenie stężenia TSH mogą mieć wpływ takie czynniki, jak:
- obecność przeciwciał heterofilnych (10% badanych)
- pochorobowy okres zdrowienia
- stosowane leki: amiodaron, propranolol, fenobarbital, fenytoina, metoklopramid i inne.
Reasumując, oznaczeń TSH należy dokonywać w pełnym zdrowiu, w godzinach porannych, najlepiej w laboratorium analitycznym, a nie punkcie pobrań krwi (eliminujemy błędy ludzkie związane ze sposobem i czasem transportu). Jeżeli podwyższone stężenia TSH się utrzymują lub jest stała tendencja wzrostowa, prowadzący endokrynolog podejmie odpowiednie decyzje diagnostyczne czy terapeutyczne. Syn wymaga także konsultacji gastrologicznej ze względu na niedowagę i podwyższone wartości prób wątrobowych.
Piśmiennictwo:
Baloch Z., Carayon P. i wsp.: Laboratory medicine practice guidelines. Laboratory support for the diagnosis and monitoring of thyroid disease. Thyroid. 2003; 13: 3–126.Fisher D., Carlton G. i wsp.: Thyroid 2000; 10: 229–234.