W 2015 r. stwierdzono prawie 7,3 tys. podejrzeń zatruć środkami zastępczymi, a 24 osoby zmarły z powodu zażycia dopalaczy - poinformował w czwartek Główny Inspektor Sanitarny Marek Posobkiewicz podczas posiedzenia senackiego zespołu ds. ochrony konsumentów.
Dopalacze zarekwirowane przez policję w Katowicach. Funkcjonariusze wysyłają je do analizy. Fot. Grzegorz Celejewski / Agencja Gazeta
Posobkiewicz podkreślił, że w walce z dopalaczami każde ograniczenie dostępu do nich będzie dużym sukcesem. "Jak pokazuje historia walki z narkotykami na świecie, na żadnym rynku nie udaje się ich w pełni wyeliminować, ale jeżeli będzie ograniczona dostępność, w połączeniu ze świadomością młodych ludzi na temat szkodliwości tych środków, wtedy możemy odnieść wspólny sukces" - mówił.
Poinformował, że liczba sklepów z dopalaczami w Polsce spadła z prawie 1,4 tys. w 2010 r. do 170 ujawnionych w 2015 r. "Obecnie handel odbywa się w dużej mierze poprzez dilerów oraz sklepy internetowe, których serwery znajdują się często poza granicami RP, co zapewnia anonimowość i ogranicza - a w przypadku inspekcji sanitarnej często uniemożliwia - działania wobec tych podmiotów" - mówił.
Zaznaczył, że ważnym aspektem polityki antynarkotykowej jest również profilaktyka i promocja zdrowia. GIS m.in. przygotowuje materiały edukacyjne i organizuje szkolenia np. dla służby więziennej.
W latach 2012-2015 państwowa inspekcja sanitarna przeprowadziła 3,3 tys. kontroli, ujawniła 665 punktów sprzedaży dopalaczy i zakwestionowała prawie 170 tys. produktów. Nałożyła też kary pieniężne w wysokości łącznie ok. 50 mln zł i skierowała 350 spraw do organów ścigania, z których część zakończyła się wyrokami skazującymi.
"Zwiększenie podaży dopalaczy, a tym samym wzrost liczby zatruć, które nastąpiło w połowie roku 2015 mogło mieć związek ze zbliżającym się terminem zmiany przepisów" - ocenił Posobkiewicz. 1 lipca 2015 r. 114 substancji chemicznych, które wcześniej sprzedawano w sklepach z dopalaczami, zostało objętych kontrolą ustawową.
Posobkiewicz poinformował, że z danych przekazanych przez krajowego konsultanta ds. toksykologii klinicznej wynika, że w 2015 r. stwierdzono 7281 podejrzeń zatruć środkami zastępczymi, w tym prawdopodobnie 24 zgony były spowodowane użyciem dopalaczy. Jest to znaczny wzrost w stosunku do 2014 r. - wówczas odnotowano niespełna 2513 podejrzeń zatruć i 7 zgonów spowodowanych dopalaczami. W ubiegłym roku najwięcej przypadków zatruć wystąpiło na terenie województw: śląskiego, łódzkiego i wielkopolskiego.
"Główny Inspektor Sanitarny i Minister Zdrowia widzą potrzebę podejmowania kolejnych prac legislacyjnych w celu ograniczenia podaży dopalaczy w Polsce, uznając, że stanowią one poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego w kraju" - powiedział Posobkiewicz.
Jak wyjaśnił można m.in. rozważyć zaostrzenie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii poprzez penalizację nowych substancji psychoaktywnych, podobnie jak środków odurzających lub substancji psychotropowych.
Podczas czwartkowego posiedzenie senackiego zespołu ds. ochrony konsumentów, którego tematem była ocena skuteczności działań służb publicznych przeciwko dopalaczom, zwracano uwagę m.in. na konieczność zmian prawnych, które umożliwiłyby policji i prokuraturze skuteczniejszą walkę z dopalaczami.
