Pracownik potrzebuje systematycznego odpoczynku, by mógł efektywnie pracować; ważne jest też zadbanie o regenerację organizmu w ciągu dnia – powiedział PAP psycholog, kulturoznawca Przemysław Staroń z Uniwersytetu SWPS.
Fot. pixabay.com
Ekspert podkreślił, że odpoczynek „nie jest dodatkowym luksusem, lecz częścią wykonywanej pracy”. – Człowiek nie jest dla pracy, tylko praca jest dla człowieka. Jeśli pracodawca nie zgodzi się na urlop - nawet krótkotrwały - to pracownik nie będzie efektywny, jego praca będzie szła na marne – powiedział Staroń.
Zwrócił uwagę, że jeszcze do niedawna panowało przekonanie, iż optymalny wymiar urlopu to trzy tygodnie. – To był taki najbardziej popularny model. Pierwszy tydzień to adaptacja do wolnego czasu, drugi: właściwy odpoczynek i trzeci tydzień, kiedy myśli się już o powrocie do pracy. Nie musi tak być. Bardzo dobrze mogą na nas działać urlopy krótkotrwałe, np. w postaci przedłużonego weekendu, jeśli będziemy umieli odpowiednio spożytkować ten czas – zaznaczył Staroń.
Dodał jednocześnie, że forma i długość odpoczynku zależy od indywidualnych preferencji. – Osobiście jestem zwolennikiem tzw. citybreaków, czyli częstszych, ale krótkotrwałych urlopów. One nie zmieniają tak bardzo naszego rytmu życia, pozwalają nam się wyciszyć, zregenerować, zresetować.
– Można wziąć miesiąc urlopu, polecieć na Bahamy i wrócić jeszcze bardziej zmęczonym niż przed urlopem, a to nie w tym rzecz – dodał.
Jego zdaniem trzeba przede wszystkim nauczyć się odpoczywać na co dzień. – W zwykłym tygodniu powinniśmy nauczyć się wygospodarować dla siebie czas na odpoczynek. Tutaj wchodzą już w grę indywidualne zainteresowania, pasje, ale też tryb wykonywanej pracy. Na przykład osoby pracujące fizycznie mogą mieć ochotę po powrocie z pracy usiąść przed telewizorem albo poczytać książkę, natomiast osoby wykonujące pracę siedzącą często potrzebują aktywnego odpoczynku. Oczywiście nie jest to żadną regułą – przyznał.
Staroń podkreślił, żeby w wolnym czasie nie zajmować się czynnościami związanymi z wykonywaną na co dzień pracą, chyba że „zupełne porzucenie tych czynności miałoby skutkować silnym napięciem”.
Zdaniem eksperta zasady dobrego odpoczynku dotyczą nie tylko urlopu, ale także spędzania weekendu. – Mamy czasami takie zgubne dla naszego samopoczucia i zdrowia nawyki, że jak zaczyna się weekend, to musimy wypić alkohol i to często w dużych ilościach – powiedział. – Problem polega na tym, że taki sposób spędzania czasu nie pozwala nam odpocząć. Alkohol w naszym organizmie jest czymś, co bardzo męczy. A wypity w dużej ilości powoduje, że sen jest bardzo słaby, organizm nie regeneruje się wtedy w odpowiedni sposób.
Ekspert podkreślił, że bardzo ważna jest walka z niekorzystnymi nawykami, które „dają nam pozorne przeświadczenie, że się relaksujemy”. Jak zaznaczył, może to także dotyczyć ćwiczeń na siłowni. – Aktywność fizyczna jest bardzo ważna, ale teraz, w dobie popularności fitnessu, trzeba pamiętać, by nie robić nic wbrew sobie i w niezdrowych proporcjach. Czasami czynności, które powinny służyć odpoczywaniu, stają się kolejnym zmęczeniem, stresem, napięciem – powiedział Staroń. – Ważne jest, by uświadomić sobie to, co nam przeszkadza odpoczywać. Może się okazać, że to wcale nie jest praca, którą wykonujemy.
Ostrzegł, że długotrwały brak odpoczynku może grozić wypaleniem zawodowym. – Wypalenie zawodowe jest skutkiem rutyny, którą wykonujemy, i przekonania, że nasza praca jest pozbawiona głębszego sensu – tłumaczył.
– Z drugiej strony do wypalenia zawodowego może dojść w sytuacji, kiedy poświęcamy pracy wszystkie swoje siły, a podczas niej towarzyszy nam wiele emocji. To w połączeniu z brakiem codziennej regeneracji źle wpływa na efektywność naszej pracy i na nasze zdrowie. Jeśli dochodzi do tego przebywanie non stop z tymi samymi ludźmi, to rośnie w nas frustracja. Wszystko to może prowadzić do wypalenia zawodowego – powiedział Staroń.
Dlatego - jak podkreślił - ważne jest zadbanie o regenerację organizmu w ciągu dnia. – Nauka odpoczywania jest jednym z najważniejszych zadań, jakie czekają współczesnego człowieka. Ważne jest, żeby na bieżąco poznawać i wyrażać swoje emocje oraz reagować na swoje potrzeby – podkreślił.
