Polski Alarm Smogowy zbadał stężenia dwutlenku azotu w Warszawie i Krakowie. Niemal w każdym punkcie pomiarowym zanieczyszczenie powietrza tym związkiem przekraczało dopuszczalne normy. – Kluczową sprawą jest, by po pandemii nie pogorszyła się sytuacja komunikacji zbiorowej – podkreśla Anna Dworakowska z Polskiego Alarmu Smogowego.
Fot. pixabay.com
W obu miastach pomiary przeprowadzono jesienią zeszłego roku, jeszcze przed pandemią COVID-19, gdy ruch samochodowy był normalny, a nie zmniejszony.
Dopuszczalna norma średnioroczna dla stężenia dwutlenku azotu to 40 µg/m3. W raporcie zdecydowano się na porównywanie stężenia średniomiesięcznego z dopuszczalnym średniorocznym, bo nie ma między nim znacznych różnic.
W stolicy dopuszczalna norma była przekroczona w 83 ze 121 miejsc pomiarowych. Najgorzej było na Wale Miedzeszyńskim (87,5 µg/m3), ul. Raszyńskiej (87,1 µg/m3), ul. Paryskiej (76,1 µg/m3) i skrzyżowaniu Kruczej z al. Jerozolimskimi (72,4 µg/m3).
W Krakowie norma była przekroczona w 72 z 91 miejsc, gdzie prowadzono pomiary. Najwyższe stężenie dwutlenku azotu odnotowano przy ul. Zakopiańskiej, na wyjeździe z miasta (77,3 µg/m3), na al. Słowackiego przy Nowym Kleparzu (74,5 µg/m3) oraz przy skrzyżowaniu ul. Limanowskiego z al. Powstańców Śląskich (66,2 µg/m3).
Głównym źródłem tlenków azotu są najstarsze samochody z silnikiem Diesla, dlatego jak wskazuje Polski Alarm Smogowy ważne jest ograniczenie indywidualnego ruchu samochodowego na rzecz rozwoju transportu zbiorowego.
– Kluczową sprawą jest to, by po pandemii nie pogorszyła się sytuacja komunikacji zbiorowej, tymczasem już słyszymy o cięciach. Rozumiem, że miasta muszą szukać oszczędności, ale transport to podstawowa usługa – podkreśla Anna Dworakowska z Polskiego Alarmu Smogowego.
Jak dodała Dworakowska, by utrzymać i poprawiać ofertę transportu zbiorowego być może będzie potrzebna pomoc rządu dla borykających się z problemami finansowymi miast. – Rząd powinien umożliwić samorządom tworzenie stref, do których nie będą miały wjazdu najstarsze samochody Diesla – podobne strefy funkcjonują w wielu miastach Europy. To właśnie te samochody emitują najwięcej zanieczyszczeń – mówiła Dworakowska i wskazała, że ważnym narzędziem powinien być podatek akcyzowy umożliwiający ograniczenie napływu najstarszych samochodów z zachodu Europy.
W zakresie transportu publicznego PAS rekomenduje silne współdziałanie rządu i samorządów i przekazanie wsparcia finansowego tym miastom, które na skutek pandemii COVID-19 straciły najwięcej wpływów ze sprzedaży biletów (np. Kraków czy Wrocław). Mogłoby to nastąpić albo w formie obniżenia podatków nałożonych na bilety komunikacji miejskie albo w formule obniżenia danin publicznych na paliwa wykorzystywane w transporcie zbiorowym.
W raporcie PAS wskazano, że pasażerowie komunikacji miejskiej będą chcieli utrzymywać od siebie większy dystans - oferta transportu zbiorowego musi być więc poprawiana, tak by zapełnienia w pojazdach były mniejsze i zachęcały do wsiadania. Jednocześnie samorządy muszą skupić się na wspieraniu mobilności aktywnej, a więc poprawiać warunki podróży pieszych czy rozwijać sieci dróg rowerowych.
Wyniki uzyskane w badaniach PAS potwierdzają spostrzeżenia z ostatnich tygodni w Chinach czy Włoszech, gdzie zaobserwowano radykalny spadek stężeń dwutlenku azotu - wprowadzone tam zakazy poruszania się zmniejszyły liczbę pojazdów na ulicach, jednoznacznie pokazując, co jest źródłem emisji NO2.
Podobna sytuacja wystąpiła w Warszawie. Zmniejszenie ruchu samochodowego sprawiło, że od 5 marca do 25 marca stężenie tlenków w al. Niepodległości spadło ze 120 do 50 µg/m3 (siedmiodniowa średnia krocząca). Również w Krakowie odnotowano spadek tego zanieczyszczenia wraz ze zmniejszeniem ruchu samochodowego w trakcie pandemii.
Badania stężenia dwutlenku azotu były prowadzone z zastosowaniem próbników pasywnych zapewnionych przez szwajcarskie laboratorium Passam AG. Wykonywano je w październiku i listopadzie 2019 r. na terenie Krakowa i Warszawy przy współpracy Krakowskiego Alarmu Smogowego, Deutsche Umwelthilfe, Passam AG i antysmogowych inicjatyw: Warszawa Bez Smogu oraz Smog Wawerski.
