Zdrowe uzębienie to najważniejszy czynnik warunkujący wydolność żucia. Dzięki prawidłowemu i systematycznemu pielęgnowaniu zębów, obejmującemu zabiegi higienizacji, można zahamować rozwój próchnicy
Fot. rgerber/ pixabay.com
Płytka nazębna to warstwa bakterii i węglowodanów, która tworzy się każdorazowo natychmiast po mechanicznym oczyszczaniu zębów. Powstaje najłatwiej w naturalnych zagłębieniach zębowych, w przestrzeniach między nimi oraz w okolicy brzegu dziąsła. Jama ustna jest miejscem, gdzie bytuje ponad 800 gatunków bakterii. Bakterie żyjące w obrębie płytki nazębnej produkują wiele toksycznych substancji, przyczyniając się tym samym do rozwoju próchnicy oraz chorób dziąseł. Ilość płytki nazębnej i jej skład zależy w dużej mierze od diety pacjenta, składu śliny, działania oczyszczającego języka, policzków oraz przede wszystkim dokładnego wykonywania zabiegów higienizacyjnych. Długo utrzymująca się płytka nazębna może ulec mineralizacji – mówimy wtedy o kamieniu nazębnym.
Dlaczego ważna jest codzienna higiena?
Choroby przyzębia, czyli dotyczące zębów i dziąseł dotykają aż 90% populacji, wywołują ból i dyskomfort w jamie ustnej, krwawienia z dziąseł, a w konsekwencji skutkują ubytkami uzębienia, problemami z żuciem i mową. Ponadto bakterie bytujące w jamie ustnej powodują utrzymywanie się stanu zapalnego oraz przedostają się do krwiobiegu i w niektórych sytuacjach mogą być przyczyną dalszych powikłań np. kardiologicznych.
Jak zachować zdrowe zęby?
Trzy kroki profilaktyki zdrowia jamy ustnej obejmują:
- odpowiednią higienę jamy ustnej – odpowiedni sposób oczyszczania zębów (minimum dwa razy dziennie),
- zdrowe nawyki żywieniowe
- regularne kontrole w gabinecie lekarza stomatologa (minimum raz na 6 miesięcy) oraz profesjonalną higienizację w gabinecie
Jak prawidłowo szczotkować zęby?
Szczotkowanie zębów jest najbardziej skuteczną metodą profilaktyki próchnicy. Zalecany schemat to 2 × 2, czyli minimum dwa razy dziennie przez dwie minuty. Należy pamiętać, że skuteczność szczotkowania zależy od stanu i jakości szczoteczki, częstości i sposobu szczotkowania oraz past do czyszczenia zębów. Szczoteczkę do zębów należy wymieniać co 2–3 miesiące. Zużyta szczoteczka eliminuje o 30% mniej płytki nazębnej niż nowa, a o 8% mniej redukuje stan zapalny dziąseł.
Podczas mycia zębów należy pamiętać, aby ustawić szczoteczkę pod kątem 45 stopni w stronę dziąseł i umyć wszystkie powierzchnie zębów.
Czy szczoteczki elektryczne lepiej oczyszczają zęby niż szczoteczki manualne?
Każdą szczoteczką da się dokładnie oczyścić zęby, jednak w przypadku szczoteczek manualnych jest to znacznie trudniejsze i wymaga wprawnego stosowania odpowiedniej techniki.
Czym charakteryzują się szczoteczki soniczne?
Działanie sonicznej szczoteczki do zębów opiera się na połączeniu dwóch elementów: wykonywaniu ruchów wymiatających oraz emitowaniu fal o częstotliwości dźwiękowej.
Włosie urządzenia porusza się z prędkością od 31 000 do 96 000 ruchów na minutę, co w połączeniu z falami dźwiękowymi powoduje powstanie tzw. aktywnej chmury bąbelków (technologia DFA). Przemieszcza się ona na odległość ok. 4 mm od końcówki włókien, dzięki czemu doskonale oczyszcza trudno dostępne miejsca, takie jak przestrzenie między zębami.
Jaką pastę wybrać?
Pasty do zębów różnią się między sobą przede wszystkim składem. Poszczególne składniki wpływają na to w przypadku jakich chorób i problemów pasta będzie odpowiednia. Pasta do zębów do codziennego użytkowania powinna zawierać fluor. Jest on składnikiem, który pomaga zapobiegać próchnicy oraz zabezpiecza szkliwo przed szkodliwym działaniem kwasów oraz bakterii znajdujących się w pożywieniu.
Jakie są dodatkowe przybory do czyszczenia zębów?
Istnieje szeroki asortyment przyborów dodatkowych do oczyszczania jamy ustnej, szczególnie przestrzeni między zębami:
- Nici dentystyczne: oczyszczanie nicią polega na umieszczeniu jej w przestrzeni międzyzębowej i po uzyskaniu kontaktu z powierzchnią zęba wykonaniu ruchu od dziąsła w kierunku powierzchni żujących(wolnego brzegu zęba). Każdą powierzchnię czyścimy jednorazowo trzykrotnie. Należy zwrócić uwagę na przesuwanie nici w kierunku pionowym (nie poziomym), by nie uszkodzić dziąsła. Obecnie na rynku są nici woskowane, niewoskowane, z fluorem, w postaci taśm i specjalnie wykończonych do czyszczenia np. okolicy mostów.
- Szczoteczki międzyzębowe: dokładnie oczyszczą miejsca, do których nie jest w stanie dotrzeć szczoteczka. Stanowią one alternatywę dla nici dentystycznych. Są szczególnie polecane osobom ze stałym aparatem ortodontycznym.
Czy płukanie jamy ustnej pomoże zachować zdrowe zęby?
Płukanie jamy ustnej sprawdza się w roli dodatkowego sposobu oczyszczania zębów. Przez płukanie jamy ustnej usuwa się z niej blisko połowę nagromadzonych resztek pokarmowych. Do przepłukiwania pod ciśnieniem przestrzeni międzyzębowych zaleca się irygator. Urządzenie wytwarza wąski strumień wody pod ciśnieniem, który dokładnie wypłukuje resztki jedzenia, bakterie i płytkę nazębną z trudno dostępnych miejsc w jamie ustnej. Irygator, w odróżnieniu od nici dentystycznej czy szczoteczki międzyzębowej, dociera znacznie głębiej – w obszary poniżej linii dziąseł. Ta zaleta sprawia, że irygatory są często polecane przez stomatologów dla osób ze stanami zapalnymi dziąseł oraz z szybko odkładającym się kamieniem nazębnym.
Jakie zabiegi higienizacji wykonuje stomatolog?
W ramach higienizacji jamy ustnej stomatolog usuwa kamień nazębny, a także osady powierzchniowe i bakteryjną płytkę nazębną. W gabinecie stomatologicznym wykonuje się zabiegi, takie jak:
- skaling – usuwanie kamienia nazębnego
- piaskowanie – usuwanie osadów oraz przebarwień
- polerowanie – wygładzanie powierzchni zęba, co ogranicza odkładanie się nalotów
- fluoryzacja.
Jakie są wskazania do higienizacji w gabinecie?
Głównymi wskazaniami do higienizacji jamy ustnej są:
- ogólna profilaktyka stomatologiczna
- osady powstające w wyniku palenia i picia herbaty i kawy
- kamień nazębny
- skłonność do próchnicy.
Jak wygląda zabieg skalingu?
Polega na usuwaniu kamienia nazębnego, który gromadzi się na koronach zębów, między nimi i pod dziąsłami. Jest to zabieg, który wykonuje się z użyciem urządzenia ultradźwiękowego – skalera. Przeciwwskazaniem do wykonania skalingu jest wszczepiony rozrusznik serca.
Jakie są zalecenia po zabiegu skalingu zębów?
Po zabiegu zaleca się, aby przynajmniej przez 3 godziny nie spożywać barwiących napoi i pokarmów, tj.: herbaty, czerwonego wina, jagód. Po wykonanym zabiegu może wystąpić niewielka nadwrażliwość zębów i dziąseł lub delikatne krwawienie. Są to zjawiska przejściowe, które powinny ustąpić najpóźniej w okresie kilku dni od wykonanego zabiegu.
Do czego może prowadzić brak regularnego usuwania kamienia nazębnego?
Zalegający kamień utrudnia utrzymanie higieny jamy ustnej, sprzyja namnażaniu się bakterii, stając się strefą najczęstszego występowania próchnicy. To także przyczyna stanów zapalnych dziąseł, co w dłuższym okresie może prowadzić do zaniku kości szczęki lub żuchwy, a w konsekwencji rozchwiania zębów i ich utraty.
Jak wygląda piaskowanie zębów?
Piaskowanie polega na mechanicznym usuwaniu osadów i nieestetycznych przebarwień powstałych na wskutek palenia papierosów i spożywania barwiących produktów spożywczych, takich jak kawa czy herbata. Do tego celu używa się specjalnej piaskarki podającej strumień wody pod ciśnieniem zmieszanej z piaskiem stomatologicznym. Piaskowanie wykonuje się w celu poprawy estetyki uśmiechu, eliminacji szkodliwych bakterii z jamy ustnej.
Przeciwwskazania do piaskowania:
Polerowanie zębów
Polerowanie jest to nieodłączny etap zabiegu higienizacyjnego. Wykonuje się go z użyciem past polerskich w celu wygładzenia powierzchni zęba. Zabezpiecza przed szybkim odkładaniem się kamienia i osadu, zapewnia przyjemne uczucie gładkości zębów.
Fluoryzacja zębów
Fluoryzacja jest to zabieg profilaktyczny mający na celu wzmocnienie szkliwa zębów i zwiększenie jego odporności na próchnicę. Fluor uwalniany ze stosowanych preparatów wbudowuje się w szkliwo zębów, wzmacniając ich strukturę, dzięki czemu są one bardziej odporne na kwasy i bakterie powodujące próchnicę. Ponadto fluor ogranicza nadwrażliwość zębów. Zabieg fluoryzacji polega na nałożeniu na oczyszczone uprzednio zęby preparatu w postaci pianki, żelu lub lakieru.
Jak często wykonuje się zabiegi higienizacji?
Zaleca się wykonywanie higienizacji minimum co 6 miesięcy, jednak zależy to od indywidualnych potrzeb (częściej u osób narażonych na choroby dziąseł lub pacjentów z aparatami ortodontycznymi, u których higiena jest utrudniona). Zabieg higienizacji jest odroczony u pacjentów posiadających wykwity opryszczki wargowej, gdyż zwiększa się ryzyko rozsiania infekcji. Zabieg ten należy wykonać po okresie całkowitego wygojenia.
Czy zabieg higienizacji boli?
Zabieg nie powinien powodować odczucia bólu. Jednak zależy to od indywidualnej wrażliwości pacjenta. W przypadku dużej nadwrażliwości zawsze można poprosić o wykonanie zabiegu w znieczuleniu.
Biała dieta po higienizacji – co można jeść?
Po wykonaniu higienizacji należy przez 3 godziny powstrzymać się od przyjmowania pokarmów i płynów innych niż woda.
Następnie, do końca dnia w którym przeprowadzono zabieg lub nawet do końca dnia następnego po zabiegu należy unikać barwiących produktów. Zalicza się do nich napoje, takie jak: kawa, herbata, soki, alkohole (szczególnie czerwone wino). Wśród przeciwwskazanych pokarmów szczególnie należy zwrócić uwagę na owoce leśne, winogrona, wiśnie, czereśnie, przetwory z owoców (np. dżemy), warzywa (szczególnie burak, marchew, pomidor, dynia). W przygotowaniu posiłków po higienizacji zębów należy zwrócić szczególną uwagę na dodawane do nich przyprawy. Najbezpieczniej w pierwszych dwóch dniach po zabiegu ograniczyć stosowane przyprawy tylko do soli kuchennej.
Produktami bezpiecznymi są pieczywo pszenne, makaron, kasza, ryż, nabiał, mięso drobiowe, jasne warzywa i owoce (ziemniak, ogórek, cukinia, banan), ryby i owoce morza.
Po higienizacji należy również powstrzymać się od palenia tytoniu.
Ile kosztuje zabieg higienizacji zębów?
Cena zabiegu higienizacji zależy od ilości kamienia i złogów. Cena waha się od około 150zł do 300 zł.
