Pytanie nadesłane do redakcji
Moj 6-letni syn 2 lata temu został zaszczepiony przeciwko gruźlicy. Niepokoję się, ponieważ w dalszym ciągu w miejscu szczepienia powstaje naciek. Wygląda to jak wypukły ropień. Szczepionkę otrzymał w Polsce, natomiast teraz mieszkamy w Londynie, pytałam już dwa razy lekarza o to i twierdzi, że to jest normalna. Ja jednak coraz bardziej tym się przejmuję. Bardzo proszę o poradę.
Odpowiedziała
dr n. med. Ewa Talarek
specjalista pediatra
Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie
Zwykle w miejscu po podaniu szczepionki przeciwko gruźlicy (BCG) po 2-3 dniach powstaje mały naciek, często z pęcherzykiem, który szybko się goi. Po 2-3 tygodniach tworzy się tam naciek, utrzymujący się kilka tygodni. Na jego szczycie pojawia się krosta, a następnie owrzodzenie, które w ciągu kilku miesięcy goi się samoistnie. Zazwyczaj w tym miejscu obecna jest później blizna. Czasem naciek utrzymuje się dłużej lub po ustąpieniu pojawia się/powiększa ponownie. Może to być związane, np. z podaniem w to samo ramię innej szczepionki. Zwykle taka sytuacja nie ma miejsca, bo najczęściej szczepienie BCG wykonywane jest u noworodków lub nieco później w wieku niemowlęcym, a inne szczepionki u małych dzieci podawane są w udo, ewentualnie w drugie ramię.
U części szczepionych dzieci w miejscu po szczepieniu powstaje ropień podskórny, który traktuje się jako niepożądany odczyn poszczepienny. Ropień nie wymaga leczenia ani lekami przeciwprątkowymi, ani antybiotykami, nie przyspiesza to gojenia się. Jedynie w przypadku stwierdzenia objawu chełbotania (co świadczy o obecności płynnej treści) wskazana może być interwencja chirurgiczna - nakłucie lub nacięcie ropnia w celu ewakuacji ropy.
Rozumiem, że synek był badany przez lekarza i zapewne, skoro nie został skierowany do chirurga, naciek/ropień nie budził niepokoju i nie stwierdzono wskazań do interwencji. W razie dalszego utrzymywania się zmiany można dziecko skonsultować w poradni przeciwgruźliczej. Nie wiem niestety, czy jest taka możliwość w Londynie, czy wymaga to przyjazdu do Polski.
Piśmiennictwo:
Gołębiewska M., Andrzejewska E., Stryjewska I. i wsp.: Niepożądane odczyny po szczepieniu przeciw gruźlicy u niemowląt i dzieci do trzeciego roku życia. Przegl. Epidemiol. 2008; 62(1): 71-75.Szczuka I.: Szczepionki BCG. [W:] Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D., Zieliński A. (red.): Wakcynologia. α-medica press. Bielsko-Biała 2005, 277-301.