Pytanie nadesłane do redakcji
Po raz drugi przy lądowaniu samolotu zaczęła mnie okropnie boleć głowa, uszy, wręcz rozsadzało mi głowę w niewyobrażalny sposób. Doświadczyłam tego w czasie ostatnich dwóch lądowań po raz pierwszy, mimo że wcześniej nic takiego nie odczuwałam. Co może być tego przyczyną? Bardzo ciężko to przeżyłam, tym bardziej, że mimo wcześniejszych kilkakrotnych lotów na tej samej trasie (Boston-Monachium-Wrocław) nigdy mi nic nie dolegało. Uprzejmie proszę o odpowiedź.
Odpowiedział
dr n. med. Wojciech Brzoznowski
specjalista otolaryngolog
specjalista otolaryngolog dziecięcy
Klinika Otolaryngologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
Przyczyną Pani dolegliwości był uraz ciśnieniowy, tzw. barotrauma. Dochodzi do niego wskutek działania gwałtownej zmiany ciśnień na jamy ciała zawierające powietrze. Najczęściej zjawisko to dotyczy ucha środkowego i zatok przynosowych, wyrównujących ciśnienie ze światem zewnętrznym bardzo wąskimi kanałami wysłanymi błoną śluzową.
W uchu środkowym kanałem tym jest trąbka słuchowa, a w zatokach przynosowych – ich ujścia naturalne wewnątrz jam nosa. Człowiek jest przystosowany do życia w ciśnieniu atmosferycznym ok. 760 mmHg (ciśnienie na poziomie morza). W sytuacjach gdy nasz organizm poddawany jest nagłej zmianie ciśnienia panującego na zewnątrz (np. podczas wznoszenia się czy lądowania samolotu), bardzo ważna jest właśnie prawidłowa funkcja trąbki słuchowej i drożność jam nosa.
Dysfunkcję (niedrożność) obu tych struktur spotykamy najczęściej podczas choroby przeziębieniowej (infekcji wirusowej górnych dróg oddechowych) i alergii. Oba te stany chorobowe mogą stać się źródłem uczucia zatkania uszu, niedosłuchu oraz silnych dolegliwości bólowych uszu, twarzy i głowy podczas nagłej zmiany ciśnienia w czasie lotu samolotem.
Istnieją też inne przyczyny upośledzajace drożność trąbki słuchowej czy jam nosa, np. stany patologiczne części nosowej gardła, skrzywienie przegrody nosa, polipy nosa itd. Ze względu na to, że dolegliwości bólowe związane z lądowaniem występują u Pani dopiero od niedawna, wskazane jest poddanie się dokładnemu badaniu laryngologicznemu (chyba, że podczas ostatnich dwóch lotów obecne były ewidentne objawy przeziebienia).
Aby zmniejszyć do minimum ryzyko wystąpienia objawów urazu ciśnieniowego podczas lotu samolotem należy przestrzegać kilku podstawowych zasad:
- unikać podróży samolotem podczas choroby przeziębieniowej lub w czasie nasilenia objawów alergii nosa. Jeśli jednak podróż taka jest absolutnie konieczna, należy zastosować na godzinę przed lądowaniem środki obkurczające błonę śluzową: doustnie (preparaty zawierające pseudoefedrynę) lub donosowo (krople lub aerozol z np. oxymetazoliną)
- podczas lądowania kilkakrotnie przełykać slinę, żuć gumę, ssać cukierka lub próbować wydmuchać powietrze przez nos przy zaciśnietych nozdrzach i zamkniętych ustach (pozwala to na otwarcie trąbki słuchowej i ułatwia wyrównanie ciśnień)
- unikać spożywania napojów alkoholowych podczas lotu (alkohol powoduje obrzęk błony śluzowej jam nosa i trąbki słuchowej, a przez to zmniejsza możliwości wyrównania ciśnień).
