Co to są roztocze kurzu domowego i gdzie można je spotkać?
Roztocze kurzu domowego należą do najczęstszych alergenów będących przyczyną alergicznego nieżytu nosa (kataru siennego). Roztocze należą do rodziny pajęczaków, ich wielkość waha się od kilkuset mikrometrów do maksymalnie jednego milimetra. Na ogół nie można ich więc zobaczyć bez pomocy mikroskopu. Głównymi alergenami roztoczy są białka Der p I i II, występujące w ich odchodach.
Roztocze kurzu domowego, które spotyka się w domach, najczęściej należą do rodziny Pyroglyphidae. W Polsce, podobnie jak w pozostałej części Europy, dominuje gatunek Dermatophagoides pteronyssinus, ale spotyka się także gatunki Dermatophagoides farinae oraz Euroglyphus manyei.Roztocze kurzu domowego występują w każdym domu. Ich największe skupiska spotyka się w domach starych i wilgotnych. Gatunek Dermatophagoides pteronyssinus najlepiej rozwija się w pomieszczeniach o wilgotności około 60-80% i temperaturze powietrza 21-28°C. Rozwój Dermatophagoides pteronyssinus zostaje zahamowany w temperaturze <15°C lub >35°C oraz przy wilgotności >80%. Rozmnażanie roztoczy rozpoczyna się zwykle na początku lata, a największa ich liczba znajduje się w kurzu domowym w okresie od sierpnia do listopada. Do rozwoju jednego pokolenia potrzeba około 4 tygodni. Samce gatunku Dermatophagoides pteronyssinus żyją od 2 do 3 miesięcy, samice zaś niespełna 5 miesięcy. W zimie, wraz ze spadkiem temperatury i wilgotności powietrza, liczba roztoczy zwykle się zmniejsza.
Miejsca, gdzie najczęściej i najliczniej bytują roztocze kurzu domowego, to materace, dywany, narzuty, kotary i zasłony, a także meble tapicerowane, w mniejszych ilościach występują też w kurzu na podłodze czy meblach drewnianych. Żywią się złuszczonym naskórkiem ludzkim i zwierzęcym oraz mikroorganizmami (np. grzybami pleśniowymi).
Zapamiętaj
Całkowite wyeliminowanie roztoczy kurzu domowego jest niemożliwe, gdyż bytują one w każdym domu i mieszkaniu. Możesz jednak znacznie zmniejszyć ich liczbę, stosując się do poniższych zasad.W czasie porządków domowych
- Nie ścieraj i nie zamiataj kurzu na sucho. Takie działanie powoduje, że kurz unosi się w powietrzu, a następnie ponowne osiada. Kurz, zarówno z mebli jak i podłogi, usuwaj za pomocą wilgotnej ściereczki.
- Używaj odkurzaczy z filtrem wysokiej efektywności (HEPA). Zwykły odkurzacz wydmuchuje z powrotem sporą część kurzu. Skutkiem tego w trakcie odkurzania oraz tuż po jego zakończeniu wzrasta liczba unoszących się w powietrzu alergenów.
- Zrezygnuj z grubych zasłon, narzut na łóżko, makatek i wełnianych dywanów. Tkaniny z długim włosem przyciągają kurz i stają się jego magazynem.
- Usuń z domu także inne przedmioty, które potencjalnie mogą gromadzić kurz, np. kompozycje z suchych kwiatów czy innych suszonych roślin itp.
- Ubrania i książki trzymaj w zamkniętych szafach.
- Jeśli jesteś uczulony na roztocze kurzu domowego, poproś o pomoc w sprzątaniu czy zmianie pościeli.
- Optymalne mieszkanie dla osób uczulonych na roztocze, to miejsce bez grubych zasłon, dywanów i tapicerowanych mebli, z lekkimi, wykonanymi z tworzyw sztucznych firankami, gładkimi dającymi się ścierać na mokro meblami oraz podłogą wykonaną z łatwo zmywalnego materiału (np. polakierowany parkiet lub płytki).
Jak dbać o łóżko, materac i pościel?
- Wybieraj pościel, którą można prać w temperaturze >60°C. Pranie w wysokiej temperaturze zabija roztocze kurzu domowego.
- Unikaj pościeli z naturalnego pierza.
- Codziennie susz i wietrz łóżko, materac, koc oraz pościel. Nie ściel łóżka od razu po obudzeniu się, wietrz regularnie sypialnię.
- Regularnie co dwa tygodnie pierz całą pościel. To jedna z dróg pozbycia się szczątków roztoczy i ich odchodów.
- Co najmniej raz w tygodniu czyść łóżko, materac i pościel odkurzaczem z filtrem wysokiej efektywności (HEPA).
- Wystawiaj pościel na słońce. Roztocze giną pod wpływem promieni słonecznych, nie lubią także temperatur >28°C.
- Stosuj specjalne pokrowce na materac oraz na pościel. Nie używaj plastikowych pokrowców, zatrzymują bowiem wilgoć i blokują przepływ powietrza, co prowadzi do stworzenia idealnych warunków dla rozwoju roztoczy.
- Regularnie wymieniaj pościel na nową, częściej niż pościel wymieniaj samą poduszkę.
