Mazowieccy samorządowcy zaprezentowali 14 maja w Urzędzie Marszałkowskim Modelowy Program Profilaktyki Wtórnej po Ostrych Zespołach Wieńcowych, zawierający propozycje rozwiązań na rzecz długofalowych efektów zdrowotnych dla pacjentów po zawale.
Program powstał z inicjatywy Stowarzyszenia CEESTAHC, Polskiego Towarzystwa Programów Zdrowotnych oraz Stowarzyszenia Zdrowych Miast Polskich w oparciu o wytyczne Agencji Oceny Technologii Medycznych. Jego celem – poprzez zaangażowanie do współpracy samorządów oraz edukację pacjentów – jest zmniejszenie liczby powtórnych zawałów oraz liczby zgonów.
Mimo że w ostatnich 20 latach śmiertelność z powodu Ostrych Zespołów Wieńcowych (OZW – zawałów) zmniejszyła się w Polsce aż o 30 proc., choroby układu krążenia pozostają jedną z głównych przyczyn zgonów. Co roku z ich powodu umiera ponad 170 tys. osób, w tym 20 tys. to zgony związane z wystąpieniem OZW. Wysoką śmiertelność odnotowuje się nie tylko w pierwszych tygodniach po wystąpieniu zawału serca, ale także w kolejnych miesiącach (15 proc. zgonów w ciągu roku od wystąpienia zawału serca, 33 proc. w ciągu kolejnych czterech lat).
Wśród przyczyn utrzymywania się wysokiej liczby zgonów pacjentów po drugim zawale uczestnicy konferencji w Urzędzie Marszałkowskim wymienili m.in. brak kontroli ciągłości opieki nad pacjentami w fazie poszpitalnej OZW, brak koordynacji i współpracy między lekarzami oddziałów szpitalnych, poradni specjalistycznych oraz podstawowej opieki zdrowotnej, a także w niskim odsetku osób kierowanych do ośrodków rehabilitacji.
Ważną rolę w profilaktyce wtórnego zawału serca odgrywa również edukacja. Pacjenci często nie są świadomi ryzyka związanego z wystąpieniem kolejnego zawału i z biegiem czasu coraz mniej restrykcyjnie stosują się do zaleceń lekarza, a nawet odstawiają leki.
Program zakłada edukację trzech grup: lekarzy POZ, pielęgniarek z oddziałów kardiologicznych oraz pacjentów. Pacjent po przebytym zawale, jeśli wyrazi zgodę na udział w Programie, otrzyma indywidualnie opracowaną kartę postępowania zdrowotnego. Już w szpitalu będzie uczestniczył w szkoleniu edukacyjnym oraz indywidualnych konsultacjach z rehabilitantem, podczas których zostałby opracowany zakres ćwiczeń oraz plan aktywności fizycznej. Każdemu pacjentowi zostałby przydzielony edukator.
Po okresie hospitalizacji pacjent regularnie będzie odbywał wizyty u lekarza POZ, który oceni efekty terapii farmakologicznej oraz ogólny stan zdrowia. Po roku obserwacji pacjent otrzyma podsumowanie wyników i dalsze zalecenia.
Jak powiedział podczas konferencji prof. Tomasz Pasierski, ordynator Oddziału Kardiologii i Chorób Wewnętrznych Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego w Warszawie, wciąż za mały nacisk kładzie się na działania edukacyjne wobec pacjenta wychodzącego ze szpitala, wówczas mocno zmotywowanego do zmiany stylu życia. „Szczególnie w tym momencie należy zwrócić mu uwagę na ścisłe stosowanie się do zaleceń lekarskich, w tym regularne zażywanie przepisanych leków – powiedział prof. Pasierski. – Dlatego projekt wprowadzenia programu zdrowotnego w obszarze prewencji wtórnej po zawale, dzięki zaangażowaniu nie tylko samych pacjentów, ale i personelu medycznego, to istotny krok do zmiany sytuacji chorych po zawale”.