Endarterektomia to jest zabieg, który wykonywany jest u pacjentów z przewlekłym zakrzepowo-zatorowym nadciśnieniem płucnym. Choroba ta polega na tym, że w tętnicach płucnych tworzą się włókniste blaszki, które wcześniej dostały się do tętnic płucnych, zwykle z żył kończyn dolnych, jako skrzepliny. Te skrzepliny ulegają organizacji, nie rozpuszczają się odpowiednio i zwężają tętnice płucne. Jeżeli skrzepliny te wytworzą się w dużych tętnicach płucnych, zwykle kierujemy pacjenta na zabieg, który nazywa się właśnie endarterektomią tętnic płucnych, natomiast jeśli występują w obwodowych tętnicach płucnych, stosujemy u pacjentów farmakoterapię (w Polsce obecnie recyguat) oraz przeprowadzamy zabiegi balonowej angioplastyki tętnic płucnych.
Endarterektomia tętnic płucnych, to zabieg, który jest dosyć trudny do wykonania. Przeprowadzany jest przez niewielką liczbę kardiochirurgów, którzy są wyspecjalizowani w tej technice. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu ogólnym. Pacjent jest podpięty do respiratora, jest podpięty do tak zwanego krążenia pozaustrojowego, czyli w jakimś momencie maszyna musi przejąć funkcję serca, ponieważ chirurg musi sobie stworzyć odpowiednie pole operacyjne, odpowiednie możliwości leczenia. Zabieg polega na tym, że kardiochirurg rozcina tętnicę płucną, po rozcięciu tętnicy płucnej widzi zorganizowane skrzepliny, już blaszki włókniste, a następnie z użyciem skalpela musi te blaszki z tętnicy płucnej usunąć. Aby lekarz mógł usunąć skrzepliny, musi je dobrze widzieć, musi móc ich dotknąć, jest to więc leczenie przeznaczone dla pacjentów ze zmianami w dużych tętnicach płucnych. Tętnice płucne, które są na obwodzie płuca, malutkie płuca, są niedostępne dla chirurga i w tamtym kierunku chirurg nie będzie patrzył, będzie to zadanie dla kardiologów interwencyjnych.
Endarterektomia tętnic płucnych to najdłużej stosowana metoda leczenia i uważana jest przez środowisko zajmujące się tą chorobą za podstawowy sposób terapii przewlekłego zakrzepowo-zatorowego nadciśnienia płucnego. Zawsze u każdego pacjenta rozważamy wykonanie endarterektomii tętnic płucnych, natomiast wszystkie inne sposoby polecamy pacjentowi, jeżeli nie ma możliwości jej wykonania (np. jeśli skrzeplinki znajdują się zbyt obwodowo, w zbyt małych tętniczkach albo kiedy pacjent ma wiele innych chorób, wiele obciążeń i jest obawa, że całego zabiegu mógłby nie przetrwać). To jest długotrwały zabieg w znieczuleniu ogólnym i u pacjentów, u których występują liczne choroby współistniejące czasem może być ten zabieg związany z różnymi niepowodzeniami. U tych pacjentów, po naradzie z kardiochirurgiem, zdecydujemy o leczeniu farmakologicznym i za pomocą balonowych angioplastyk tętnic płucnych.
Warto wspomnieć, że decyzje co do sposobu lecenia CTEPH podejmujemy wspólnie w ramach zespołu (ang. CTEPH team). To jest zespół składający się:
- z kardiochirurga, przeprowadzającego już endarterektomię tętnic płucnych,
- z kardiologa interwencyjnego, który oceni pacjenta pod kątem możliwości wykonania angioplastyki balonowej tętnic płucnych, czyli BPA,
- z kardiologa, który ma doświadczenie w leczeniu nadciśnienia płucnego,
- z kardiologa, który zwykle prowadzi pacjenta, zna problemy tego pacjenta i też może wskazać, który sposób leczenia będzie dla pacjenta najskuteczniejszy i najbezpieczniejszy.
