Spożywanie alkoholu w ciąży może wiązać się z wieloma problemami, w tym z wystąpieniem Płodowego Zespołu Alkoholowego (FAS). FAS to zespół zaburzeń pojawiających się u dzieci jako skutek narażenia ich na toksyczne działanie alkoholu w życiu płodowym.
Fetal Alcohol Syndrome (FAS), czyli Zespół Alkoholowy Płodu, to zespół nieprawidłowości obejmujących zaburzenia psychiczne i fizyczne, stwierdzany u dzieci, których matki w czasie ciąży spożywały alkohol.
Pamiętaj! Alkohol z łatwością przenika przez łożysko i wpływa na rozwój dziecka. Negatywny wpływ na dziecko może mieć już jednorazowa, niewielka ilość wypitego alkoholu. Nie ma bezpiecznej określonej dawki alkoholu dla kobiet w ciąży – każda ilość niesie ryzyko wystąpienia nieprawidłowości w rozwoju nienarodzonego jeszcze dziecka.
Powikłania psychiczne i fizyczne
- opóźnienie umysłowe,
- niższy iloraz inteligencji,
- problemy z pamięcią, rozumieniem pojęć abstrakcyjnych,
- ograniczony zasób słów,
- problemy z odróżnieniem świata rzeczywistego od nierealnego,
- trudności w nauce i utrzymaniu skupienia,
- brak umiejętności nawiązywania prawidłowych kontaktów społecznych,
- nadpobudliwość, agresja, impulsywność,
- nieumiejętność wyciągania wniosków, przewidywania, konsekwencji zachowań,
- niedojrzałość emocjonalna,
- słabe zdolności adaptacyjne i komunikacyjne,
- a w późniejszym wieku – skłonności do nałogów, depresji czy stanów lękowych.
Nieprawidłowości fizyczne obejmują natomiast zmiany w budowie narządów wewnętrznych serca, wątroby, nerek, kłopoty ze słuchem i wzrokiem, problemy z kośćmi i mięśniami (zbyt duże lub zbyt niskie napięcie mięśniowe). U dzieci z FAS słabo rozwinięta jest żuchwa, słabo zaznaczona jest rynienka podnosowa. Dzieci te mają niskie czoło, wąską górną wargę, niewielkie, szeroko rozstawione oczy, z charakterystyczną fałdką w kącikach, niesymetryczne uszy.
Nie wszystkie dzieci dotknięte FAS będą do siebie podobne: niektóre z nich będą w większym stopniu obarczone niż pozostałe. Inne będą wykazywać mniej fizycznych opóźnień, charakteryzując się przy tym lekkim upośledzeniem umysłowym. Wiele spośród nich będzie miało trudności w nauce i w kontaktach społecznych.
Nie wszystkie objawy FAS będą widoczne zaraz po urodzeniu – najczęściej ujawniaj się między drugim a dziesiątym rokiem życia.
Niepełnoobjawowy FAS
Dzieci, które nie przejawiają pełnoobjawowego FAS, ale w życiu płodowym były narażone na działanie alkoholu, są diagnozowane jako osoby obarczone Fetal Alcohol Effects (FAE). Mogą one charakteryzować się normalnym wzrostem, wyglądem, ich rozwój umysłowy może mieścić się w normie. Jednak tak samo jak dzieci z FAS mogą mieć problemy z zachowaniem, nauką i rozumowaniem.
Skala problemu
Z danych opublikowanych przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2015 roku, wynika, że w Polsce FASD (jest to szersze spektrum zaburzeń, w którym można zaobserwować jedynie część objawów; w tym spektrum wyróżniamy zarówno częściowy FAS, jak i poalkoholowe defekty urodzeniowe i poalkoholowe zaburzenia układu nerwowego) występuje nie rzadziej niż u 20 na 1000 dzieci w wieku 7-9 lat, a w tym pełnoobjawowy Płodowy Zespół Alkoholowy (FAS) – u 4 na 1000. Oznacza to, że FASD występuje częściej niż np. choroby spektrum autystycznego lub zespół Downa.
Możesz w 100% zapobiec wystąpieniu FAS u swojego dziecka!
Choroba jest nieuleczalna, gdyż niekorzystne zmiany, do których doszło w mózgu, nie mogą zostać cofnięte (jednakże nie ulegają one dalszemu pogłębieniu). Przyszła mama powinna być świadoma, że ma całkowity wpływ na wystąpienie alkoholowego zespołu płodowego u swojego dziecka i może mu w 100% zapobiec, poprzez całkowitą abstynencję alkoholową.
